USD 2.7051
EUR 3.1366
RUB 3.3509
თბილისი
მიხეილ მუსხელიშვილი, სტრასბურგის უნივერსიტეტის პროფესორი, რომელმაც 1948 წელს დაწერა ევროპის ფედერალური კონსტიტუციის პროექტი
თარიღი:  1783

მიხეილ მუსხელიშვილი, საფრანგეთში ცნობილი, როგორც მიშელ მუსხელი (ფრანგ. Michel Mouskhély; დ. 8 ივლისი, 1903, თბილისი, რუსეთის იმპერია — გ. 11 ივლისი, 1964, ვალე-დ’აოსტა, იტალია) — ქართული წარმოშობის ფრანგი პოლიტიკოსი, მეცნიერი და იურისტი.

მიხეილ მუსხელიშვილი დაიბადა 1903 წელს, თბილისში, მაშინდელი რუსეთის იმპერიის ნაწილში. მიხელ მუსხელიშვილი მამამ 1918 წელს უმაღლესი განათლების მისაღებად გერმანიაში გააგზავნა. ახალგაზრდა მუსხელიშვილმა განათლება გიოტინგენის, მიუნხენის, ლიონისა და პარიზის უნივერსიტეტებში მიიღო. მუსხელიშვილი ემიგრაციაში წავიდა დასავლეთ ევროპაში საქართველოში წითელი არმიის შეჭრის შემვეგ, 1921 წელს.

მიშელ მუსხელს იურიდიულ მეცნიერებათა დოქტორის ხარისხი 1931 წელს მიენიჭა და პარიზის უნივერსიტეტის უმაღლესი საერთაშორისო ურთიერთობების კვლევითი ინსტიტუტის პროფესორად მუშაობდა.

1940–1945 წლებში მიშელ მუსხელი ეგვიპტეში ცხოვრობდა და ლექციებს კაიროს ფუადის უნივერსიტეტში კითხულობდა. 1948 წლიდან სტრასბურგის უნივერსიტეტის სამართლის, პოლიტიკური და ეკონომიკური მეცნიერებების ფაკულტეტის პროფესორი იყო. 1959 წელს საბჭოთა კავშირისა და აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნების კვლევითი ცენტრი დააარსა და ამ ცენტრს ხელმძღვანელობდა სიცოცხლის ბოლომდე .

1953–1964 წლებში მიწვეული პროფესორის სტატუსით აშშ–ის უნივერსიტეტებში ლექციებს კითხულობდა. მას გერმანიაში, შვეიცარიასა და სკანდინავიის ქვეყნებშიც იწვევდნენ.

მიშელ მუსხელი, რომელიც ამავე დროს ალპინიზმით იყო გატაცებული, 1964 წლის 11 ივლისს ვალე-დ’აოსტში უბედური შემთხვევის შედეგად გარდაიცვალა. მუსხელი ფედერალისტური კვლევების საუნივერსიტეტო კოლეჯის სტუდენტების ექსპედიციას გაჰყვა მთაში, სადაც ფეხის დაცურების გამო რამდენიმე ათეული მეტრის სიღრმის ხევში გადაიჩეხა.

დღეს ევროკავშირის მამებად აღიარებული არიან ჟან მონე და რობერტ შუმანი, რომლებმაც 1950 წლიდან დაიწყეს ფიქრი და ქმედება ევროპის ეკონომიკურ გაერთიანებაზე. არადა მიხეილ მუსხელიშვილმა ჯერ კიდევ 1948 წელს დაწერა ევროპის ფედერალური კონსტიტუციის პროექტი (თანაშემწე გასტონ სტეფანისთან ერთად), წიგნი "ევროპის ფედერალიზმის სტრუქტურა", 1951 წელს თავის თანამოაზრეებთან ერთად მოითხოვა ევროპაში უვიზო მიმოსვლა (ანუ შენგენის ზონა მისი იდეაა) და სიმბოლურად მოშალა საფრანგეთ-გერმანიის საზღვრის ინფრასტრუქტურა და აღმართა ერთიანი ევროპის დროშა.

1952 წელს ცნობილ ქართველ ემიგრანტებთან ერთად შექმნა "ევროპული ქართული მოძრაობა" ევროპაში საქართველოს დასაბრუნებლად, 1958 წელს ბრიუსელში გააჟღერა ევროპის ერთიანი პოლიტიკური ინსტიტუციების შექმნის საკითხი(რაც მერე განხორციელდა ევროპარლამენტის, ევროპის საბჭოს, ევროკომისიის სახით), 1955 წელს მან, როგორც ევროპის საუნივერსიტეტთაშორისი ასოციაციის გენერალურმა მდივანმა წამოაყენა იდეა ევროპის საგანმანათლებლო პროგრამების დაახლოების და ჰარმონიზაციის შესახებ(რასაც მოგვიანებით ბოლონიის პროცესი ეწოდა და დღეს საყოველთაოდაა გავრცელებული).

ის იყო ევროპის საბჭოს (რომლის წევრიც ვართ 1999 წლიდან) ერთ-ერთი ფუძემდებელი და მისი არჩევნების აქტიური მონაწილე. მან სტრასბურგში შექმნა ევროპაში პირველი სოვეტოლოგიური ცენტრი(დღეს მუსხელის ცენტრს ეძახიან მის საპატივცემულოდ), რომელიც სწავლობდა საბჭოთა და აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნების სამართლებრივ და პოლიტიკურ თემატიკას. მას აქვს ნაშრომები საქართველო- ევროპის პარალელებზე, რუსეთზე("რუსეთი არ არის ევროპა"), აქვს ქართველოლოგიური და სამართლებრივი ბრწყინვალე კვლევები.

გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.