,
დღეს წმინდა ეკლესია საზეიმოდ აღნიშნავს წმინდა ნიკოლოზის, ღირსი შიო მღვიმელის და წმინდა წინასწარმეტყველ ისაიას ხსენებას - შეგვეწიოს ეს დიდი წმინდანები, რომელთა მთელი ცხოვრება იყო სწრაფვა ღვთისა და სულიერი სრულყოფისკენ, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)ნიკოლოზობის დღესასწაულზე ქადაგებისას განაცხადა.
მიტროპოლიტმა მორწმუნეებს დღევანდელი დღე მიულოცა.
„დღეს წმინდა ეკლესია საზეიმოდ აღნიშნავს წმინდა ნიკოლოზის ხსენებას, ასევე - ღირსი შიო მღვიმელის და წმინდა წინასწარმეტყველ ისაიას ხსენებას.
გილოცავთ ამ დღეს, შეგვეწიოს ეს დიდი წმინდანები, რომელთა მთელი ცხოვრება იყო სწრაფვა ღვთისა და სულიერი სრულყოფისკენ. ამ გზაზე მათ მიაღწიეს ღვაწლის სრულყოფილებას და აღემატნენ ადამიანურ საზომს. ამისთვის ეკლესია მათ განსაკუთრებით ადიდებს და უგალობს.
წმინდა ეკლესია წმინდა ნიკოლოზ მღვდელმთავარზე ამბობს, რომ იგი იყო „სარწმუნოების კანონი“, როგორც მის ტროპარშია ნათქვამი: „კანონად სარწმუნოებისა, ხატად სიმშვიდისა და მოძღვრად მარხვისა“. ეს ნიშნავს, რომ იგი იყო უფლის მცნებების დაცვის მაგალითი, მაგრამ ამ მცნებებს შორის იგი განსაკუთრებული გულმხურვალებითა და რწმენის ძალით ასრულებდა მცნებას სიყვარულის შესახებ, ღმერთისა და ადამიანის სიყვარულის შესახებ. ამით იგი სამაგალითოა ყოველი ჩვენგანისთვის.
ვისაც არ უნდა შეხვედროდა თავის ცხოვრებაში წმინდა ნიკოლოზი, ყველა ადამიანში ხედავდა სიკეთეს, ყველა ადამიანს ეხმარებოდა, რომ საკუთარ თავში ეს სიკეთე გაეხსნა და ქმედითი გაეხადა.
მას სწამდა, იცოდა და ჩვენც გვასწავლის, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღვთის ხატება უბრალოდ მოცემული კი არ არის ადამიანისთვის, არამედ ეს არის ადამიანის ბუნების საფუძველი, რომელსაც ვერანაირი ცოდვა ვერ წაშლის და ადამიანის ბუნება - ეს არ არის რაღაც სიცარიელე ან არარაობა, არამედ საკუთარ თავში მოიცავს ღმერთის შვილობას, როგორც საფუძველს.
წმინდა ნიკოლოზის მიერ აღსრულებული ყველა სიკეთე, რითაც მან ასეთი საუკუნო დიდება მოიპოვა, მიზნად ისახავდა, ადამიანებში ჩაენერგა ეს რწმენა სიკეთისა, ზუსტად იმ სიკეთისა, რომელზეც მოგახსენეთ და რაც არის ჩვენი ბუნების საფუძველი. სწორედ ამიტომ არის იგი ყოველი ჩვენგანისთვის ასე ახლოს. ამ სიკეთით, ამ რწმენით ღვთისა და ადამიანისადმი იყო გაბრწყინებული, მთელი მისი ცხოვრება. ამ რწმენით მან მიაღწია სულიერ სრულყოფილებას და, შეიძლება ითქვას, მიაღწია ზეციური საკურთხევლის სიმაღლეს.
დღეს წმინდა ისაია წინასწარმეტყველის ხსენებაა და მსგავსად იმ სერაფიმისა, რომელიც წმინდა ისაიას ხილვაში ზეციური საკურთხევლიდან მარწუხით იღებს ანთებულ ნაკვერჩხალს, წმინდა ნიკოლოზიც იღებს ზეციური საკურთხევლიდან ამ ანთებულ ნაკვერჩხალს იმისთვის, რომ შეახოს ადამიანთა გულებს ეს ზეციური ცეცხლი და დაანთოს ადამიანთა გულებში რწმენა და სიყვარული ღვთისა, სიყვარული ადამიანისა და რწმენა ადამიანის იმ სიკეთისა, რომელიც, ვიმეორებ, ჩვენს ბუნებაში ჩადებული და ღვთისგან ბოძებულია.
ღმერთმა დაგლოცოთ, გაგახაროთ, გაგაძლიეროთ, კიდევ ერთხელ გილოცავთ დღევანდელ დღესასწაულს.
წმინდა ნიკოლოზის ხსენებას როცა აღვნიშნავთ, ყოველთვის განსაკუთრებული სიხარული გვეუფლება. დღესაც ეს გრძნობა გვაქვს. ჩემთვის განსაკუთრებით სასიხარულოა თქვენთან ერთად მსახურება სენაკში, დღეს ჩხოროწყუელებიც მრავლად არიან აქ და მინდა, მადლობა გითხრათ იმ სითბოსა და სიყვარულისთვის, თქვენი ლოცვებისთვის, რასაც ყოველთვის ვგრძნობ.
წმინდა ნიკოლოზს ვევედროთ დღეს, ამ სიხარულით, ამ მოწიწებით, ამ მოკრძალებით შევთხოვოთ მას ლოცვები და ვუთხრათ: „წმინდაო, დიდო მღვდელმთავარო ნიკოლოზ, ევედრე ღმერთსა ჩვენთვის“.
მისი ლოცვით, ღმერთმა მოგვცეს მშვიდობა ჩვენს ქვეყანას, მშვიდობა ჩვენს ეპარქიას და ყოველ თქვენგანს.
ღმერთმა დაგლოცოთ, გაგახაროთ”, - აღნიშნა მეუფე შიომ.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
