USD 2.6802
EUR 2.8555
RUB 2.8670
თბილისი
მატა ჰარი - მე ვიყავი პირველი, ვინც გაბედა შიშველი გამოჩენა საზოგადოებაში
თარიღი:  2381
მატა ჰარი (1876-1917) საკუთარი სახელი - მარგარეტი (გრეტა) გერტრუდე ზელი. ეგზოტიკური მოცეკვავე ცნობილი თავისი შიშველი, სკანდალური და სენსაციური წარმოდგენებით, მატა ჰარი იყო ყველაზე ცნობილი ადამიანი მე-20 საუკუნის დასაწყისში.
მამამისი, ადამ ზელი, მდიდარი, ქარხნის მეპატრონე იყო. როცა გრეტა 10 წლის იყო, დედა გარდაეცვალა. მერე მამამ მიატოვა, გრეტა ბიძამისთან საცხოვრებლად გადავიდა ჰააგაში. სკოლაში გოგონა გამოირჩეოდა შემოქმედებითი ნიჭით და კარგი სწავლით, თუმცა ოჯახური მდგომარეობის გამო იძულებული იყო მიეტოვებინა სკოლა და მუშაობა დაეწყო.
ერთხელაც მარგარეტმა გაზეთში საქორწინო განცხადება აღმოაჩინა: ჰოლანდიის არმიის კაპიტანი რუდოლფ მაკლეოდი ცხოვრების თანამგზავრს ეძებდა. რის შემდეგაც მარგარეტი დაუკავშირდა რუდოლფს... ისინი 1845 წლის ივლისში დაქორწინდნენ ჰოლანდიაში, მათ შეეძინათ ვაჟი ნორმანი.
კაპიტანი მაკლეოდი მოვალეობის შესასრულებლად გააგზავნეს ინდონეზიაში, რომელიც ჰოლანდიის კოლონია იყო. იქ დაიბადა მათი ქალიშვილიც. მარგარეტს მოსწყინდა ოჯახური ცხოვრება დაიწყო ფლირტაობა ახალგაზრდა ოფიცრებთან. ასევე დაუკავშირდა ადგილობრივ მოცეკვავეებს,, რომლებიც რიტუალურ ცეკვებს ტაძრებში ასრულებდნენ. ზოგიერთი მათგანი შეუყვარდა კიდეც. ამ ამბებმა გამოიწვია უთანხმოება ოჯახში, ქმარმა რამოდენჯერმე ცემა კიდეც, შემდეგ განქორწინდნენ და ქმარი ბავშვებთან ერთად დაბრუნდა ჰოლანდიაში..
მარგარეტი სახსრების გარეშე დარჩა, განათლებაც არ ჰქონდა ისეთი რომ კარგად ეცხოვრა, არადა მიეჩვია უზრუნველ ცხოვრებას. მისი ბუნება ეძებდა თავგადასავლებს, სასიყვარულო ნოველებს და ცხოვრების ქარიშხლებს - მან იცოდა რომ ყველაფერს ამას მხოლოდ საფრანგეთის დედაქალაქში იპოვნიდა.
მომავალში ის იტყვის: ′′ მე მეგონა, რომ ყველა ქალი, ვინც ქმრისგან გაიქცა, აუცილებლად უნდა წავიდეს პარიზში ".
და ის მოცეკვავე გახდა...
გრეტამ გადაწყვიტა თავისი კარიერა ეგზოტიკურ და ეროტიულ გარემოში აეწყო....
პარიზში, მარგარეტი აღმოსავლური ხელოვნების მუზეუმის მფლობელს ემილ-ეტიენ გიმს შეხვდა. სწორედ ამ მუზეუმში შედგა მისი დებიუტი, აღმოსავლური ცეკვის შემსრულებლის სახით. მან თითქმის შიშველმა შეასრულა ცეკვა პალმის ხეებს , ბრინჯაოს ფიგურებსა და სვეტებს შორის და სასწაული ოვაციები გამოიწვია.
მარგარეტმა ახალი სახელი - მატა ჰარი დაირქვა (თარგმნა მალაზიურიდან - ′′ დღის თვალი ", მზე). მან საკუთარი ცხოვრების აღსაწერად პატარა ისტორიაც მოიფიქრა. მატა ჰარიმ განაცხადა, რომ დედამისი 14 წლის ინდოელი იყო, რომელიც მშობიარობის შედეგად გარდაიცვალა და იგი ტაძარში ღვთისმსახურებმა აღზარდეს, რომლებმაც შივასადმი მიძღვნილი წმინდა ინდური ცეკვა ასწავლეს. მან ასევე განაცხადა, რომ ინდოეთის ტაძრის საკურთხეველთან შიშველმა პირველად 13 წლის ასაკში იცეკვა.
მატა ჰარი ძალიან ლამაზი იყო, სინქრონულად, ოსტატურად ცეკვავდა და ყველა მნახველს აღაფრთოვანებდა. მისი გამოჩენა და ცეკვა აღმოსავლურ ლეგენდასთან ასოცირდებოდა. მაღალი იყო, შხვართი ტანით, ულამაზესი სახის ნაკვთებით და მუქი თვალებით. მატა ხარის ცეკვით აღფრთოვანებული იყო მნახველი... მისი სასიყვარულო სკანდალები ცნობილი იყო ევროპის ყველა დიდ ქალაქში.
მატა ჰარი იმდენად ცნობილი გახდა რომ მისი პიროვნებით პარიზის ჟანდარმერია და კონტრდაზვერვა დაინტერესდა. მათ მატა საკუთარ აგენტად გაიხადეს, თუმცა ჰქონდათ ეჭვი რომ მატა გერმანიის აგენტი იყო, მაგრამ მისი დანაშაულის მტკიცებულება არ გააჩნდათ. ისინი ცდილობდნენ რამე სამხილი ეპოვათ და მუდმივი თვალთვალის ქვეშ ყავდათ. შედეგად მას სპეციალიზირებული მელნის ბოთლი უპოვეს, მატა ამტკიცებდა რომ ეს ციანიდი იყო და ამ ხსნარს ხმარობდა იმისთვის რომ არ დაორსულებულიყო, კონტრაცეპტივად. მატერ კლუნე, მატა ჰარის ერთ-ერთი საყვარელი, სასამართლოში მის დამცველად გამოცხადდა. მატა ასევე დაიცვა საგარეო საქმეთა სამინისტროს ოფიცერმა ჟიულ კომბემ.
თუმცა ყველა საყვარელი არ დადგა მის მხარეს. მისმა საყვარელმა გენერალმა მესიმმა წერილი გამოაგავნა სასამართლოში, რომ ის არ გამოცხადდებოდა და არ მისცემდა ჩვენებას სასამართლოს, რადგან მატას არ იცნობდა და მოსაყოლი არაფერი ჰქონდა.
მატა ჰარის პროცესი გაიხსნა 24 წლის 1917 ივლისს.
., მე არ ვარ დამნაშავე ′′ - აცხადებდა მატა ჰარი სასამართლოში. - მე მხოლოდ საფრანგეთის კონტრდაზვერვას ვემსახურებოდი და მხოლოდ მის ინსტრუქციებს ვასრულებდი", მაგრამ მატას ყველა მცდელობა იმის შესახებ, რომ ის მხოლოდ საფრანგეთს ემსახურებოდა, უარყოფილი იყო სასამართლოთი.
მატა ჰარისათვის, ალბათ ყველაზე რთული იმედგაცრუება იყო ის, რომ ვადიმ მასლოვი, რომელიც ყველაზე ძალიან უყვარდა, როგორც მოწმე, სასამართლოში აღარ გამოჩენილა..
ამის შემდეგ მატამ შეწყვიტა ბრძოლა თავის გადარჩენისთვის.
და სასამართლომ გამოიტანა განაჩენი - დახვრეტა.
მატა ჰარის გადარჩენის ბოლო მცდელობა - ან მინიმუმ მოგების დრო - განახორციელა მისმა ყოფილმა შეყვარებულმა ედუარ კლიუნემ , რომელმაც განაცხადა, რომ მატა მისგან ბავშვს ელოდა. მარტამ ძველ მეგობარს მადლობა გადაუხადა, მაგრამ დახმარებაზე უარი თქვა.
მატა ჰარი ქალაქ ვინსენთან დახვრიტეს.
მატა ჰარი იყო ლამაზი ქალი, რომელიც იღებდა უამრავ ფულს სექსუალური მომსახურებისთვის. ამასთანავე, იმდენად მოსწონდა სამხედრო ფორმიანი ადამიანები, რომ ზოგიერთ მათგანთან სრულიად უფასოდ ეძინა. (ან, მართლაც სამხედრო ინფორმაციებს აგროვებდა)
მატა ჰარის პირველი ცნობილი საყვარელი იყო მდიდარი გერმანელი ოფიცერი ალფრედ კიპერტი. რომანი ერთი წელი გაგრძელდა.
1910 წელს მატა ჰარი გახდა ხავიერ რუსოს საყვარელი გახდა. ხავიერი ერთ-ერთი ყველაზე მდიდარი ადამიანი იყო მსოფლიოში. ისინი ციხესიმაგრეში ცხოვრობდნენ, თუმცა ხავიერი იქ მხოლოდ შაბათ-კვირას გამოჩნდებოდა ხოლმე. კვირის დასაწყისში ის პარიზში ბრუნდებოდა, სადაც მეუღლესთან და შვილებთან ერთად ცხოვრობდა
. რუსოს შემდეგ მისი შეყვარებული ედუარდ ვილენ ვან დერ კაპელენი იყო, რომელიც ასევე მდიდარი და დაქორწინებული იყო. გარდა ამისა, ის ჰოლანდიის არმიის ოფიცერიც იყო.
ყველაზე ვნებიანი რომანი მატას ცხოვრებაში იყო მისი კავშირი რუსეთის არმიის კაპიტან ვადიმ მასლოვთან, რომელიც საფრანგეთში ბრძოლაში მიღებული ჭრილობებს მკურნალობდა.
ოფიცრები, ოფიცრები და მხოლოდ ოფიცრები უყვარდა ყველაზე უფრო მატა ჰარის.
. როდესაც მატა ჰარი დააკავეს, სასტუმროს ოთახში მასლოვის რამდენიმე ფოტო აღმოაჩინეს. ერთ-ერთის უკანა მხარეს ეწერა: ′′ ჩემს ვადიმთან გატარებული ულამაზესი დღეების ხსოვნას, რომელიც ყველაზე ძალიან, ყველაზე მეტად მიყვარს ".
თუმცა, მასლოვმა, თუმცა მოგვიანებით განაცხადა, რომ მათი ურთიერთობა ჩვეულებრივი, არარეალისტური სიყვარულის კავშირი იყო, რომელიც განსაკუთრებით არაფრით გამოირჩეოდა და მისი სხვა რომანებისგან არაფრით გამოირჩეოდა.
მატა ჰარიმ ერთხელ თქვა: ′′ არასდროს ვიცოდი კარგად ცეკვა. ხალხი დადიოდა ჩემს სანახავად, მხოლოდ იმიტომ, რომ მე ვიყავი პირველი, ვინც გაბედა შიშველი გამოჩენა საზოგადოებამდე ".
მატა ჰარი რჩება ერთ-ერთი ყველაზე იდუმალ, მითიურ და მომხიბვლელ ქალად.
 
კულტურა
პარიზის წიგნის ფესტივალზე საქართველოს მწერალთა სახლი ეროვნული სტენდით პირველად არის წარმოდგენილი
კულტურის სამინისტროს მხარდაჭერით 12-14 აპრილს საქართველოს მწერალთა სახლი 2024 წლის პარიზის წიგნის ფესტივალზე ეროვნული სტენდით პირველად მონაწილეობს.
Grand Palais Éphémère–ში ფესტივალისა და საქართველოს ეროვნული სტენდის გახსნას მწერალთა სახლის დირექტორი ქეთევან დუმბაძე, საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი საფრანგეთის რესპუბლიკაში გოჩა ჯავახიშვილი და ლიტერატურული სფეროს წარმომადგენლები ესწრებოდნენ.
საქართველოს ეროვნული სტენდის პრეზენტაცია გაიმართა ღონისძიებით - „ჰაგიოგრაფიიდან პოსტმოდერნიზმამდე“. მწერალთა სახლის სტენდის სტუმრებს, ქართული მწერლობის გაცნობასთან ერთად, საინტერესო კალიგრაფიულ აქტივობაში ჩართვის შესაძლებლობა ჰქონდათ. კალიგრაფმა გიორგი სისაურმა მათ ქართული ანბანით დაუწერა სასურველი სიტყვები, გამონათქვამები, ფრაზები, სახელები და ა. შ. ასევე გაიმართა ღონისძიება, სახელწოდებით, „თექვსმეტსაუკუნოვანი უწყვეტი ლიტერატურული პროცესი“, რომელიც განიხილავს ქართულ ლიტერატურას, ქართულ-ფრანგულ ლიტერატურულ ურთიერთობებსა და ქართული და ევროპული ლიტერატურის კავშირს.
პირველ საფესტივალო დღეს გამართულ პანელ-დისკუსიაში მონაწილეობა მიიღეს საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანმა ელჩმა საფრანგეთის რესპუბლიკაში გოჩა ჯავახიშვილმა და ფრანგული ფილოლოგიის დოქტორმა, პროფესორმა, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რომანული ფილოლოგიის ფაკულტეტის ხელმძღვანელმა ბელა ხაბეიშვილმა. შეხვედრას ასევე ესწრებოდნენ უცხოელი გამომცემლები, ლიტერატურული აგენტები, მედიის წარმომადგენლები და ქართული სათვისტომოს საპატიო წევრები.
ფესტივალის მსვლელობისას ქართულ სტენდზე დაგეგმილია არაერთი აქტივობა და საქმიანი შეხვედრა - PUBLISHERS MATCHMAKING. შეხვედრის მონაწილეები იქნებიან საქართველოს მწერალთა სახლი, ქართული გამომცემლობები: „სეზან ფაბლიშინგი“, „მედუზა,“ „ბაკმი“ და მთარგმნელები - მაია ვარსიმაშვილი და მაია გიორხელიძე. შეხვედრაზე განიხილავენ ქართული ლიტერატურის კატალოგს. მთარგმნელი დალი იაშვილი წარადგენს მიხეილ ჯავახიშვილის მოთხრობას - „ლამბალო და ყაშა“ და მოთხრობების კრებულს. მთავარ სცენაზე გაიმართება წიგნის - „მზე, მთვარე და პურის ყანა“ წარდგენა. წიგნს წარადგენენ ავტორი - მწერალი და კინორეჟისორი თემურ ბაბლუანი და ეროვნული კინოცენტრის წარმომადგენელი ევროპაში სოფიო ბაბლუანი. ქართველ გამომცემლებთან ერთად საქართველოს სტენდთან იქნებიან ფრანგული გამომცემლობები: LE CHERCHE MIDI, GINGKO, EDITIONS DES CARNETS DU DESSERT DE LUNE, MEDUZA, და იტალიური გამომცემლობა MODERN TIMES, რომლებიც წარმოადგენენ ფრანგულად თარგმნილ კლასიკურ და თანამედროვე ქართულ პროზასა და პოეზიას.
საქართველოს ეროვნულ სტენდზე წარმოდგენილი იქნება ბუკლეტი ქართველი ავტორების 50-ამდე ნამუშევრის სინოპსისითა და ამონაბეჭდებით ისეთი ცნობილი ნაწარმოებებიდან, როგორიც არის „შუშანიკის წამება“, „ვეფხისტყაოსანი“ და სხვა.
აღსანიშნავია, რომ პარიზის წიგნის ბაზრობა ევროპის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი კულტურული მოვლენაა, რომელიც ყოველწლიურად გაზაფხულზე იმართება და მასში მონაწილეობას 1 200 გამომცემელი და 2 000 ავტორი იღებს. საქართველოს წელს პირველად მიეცა საშუალება, საკუთარი სტენდით ჩაერთოს საფესტივალო აქტივობებში.
ფესტივალში ეროვნული სტენდით მონაწილეობა საქართველოსთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.
საფესტივალო აქტივობები მწერალთა სახლს, ქართველ მწერლებსა თუ გამომცემლებს დაეხმარება ლიტერატურული ურთიერთობების წარმართვაში, ქართული მწერლობის პოპულარიზაციაში, ახალი კონტაქტების მოძიებასა და მთარგმნელობითი საქმიანობის ხელშეწყობაში.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.