,
კიევი ევროკავშირის ქვეყნებს მოუწოდებს, რომ მათ ტერიტორიაზე მყოფ უკრაინელ ლტოლვილებს და მოქალაქეებს სოციალური დახმარებები შეუმციროს, რათა ისინი სამშობლოში დაბრუნდნენ. ეს მოწოდება განსაკუთრებით ეხება მამაკაცებს, რომლებსაც უცხოეთში უკვე შეზღუდული აქვთ უკრაინის საკონსულოების მომსახურება, მათ ვიზების ვადა აღარ უგრძელდებათ, - ნათქვამია ესპანურ გაზეთ „ელ პაისის“ (El Pais) 25 დეკემბრის ნომერში გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „უკრაინა ცდილობს 10 მილიონი გაქცეული და ლტოლვილი დაიბრუნოს“ (ავტორი - გლორია როდრიგეს-პინა). მასში აღნიშნულია, რომ ამჟამად საზღვარგარეთ 6-დან 10 მილიონამდე უკრაინელი ცხოვრობს. კიევი დაინტერესებულია, რომ როგორმე მათი ნაწილი მაინც დაიბრუნოს: ქვეყანაში ისედაც დიდი „დემოგრაფიული ორმო“ იყო შექმნილი და ომმა ეს პრობლემა უფრო გაამწვავა.
ამას წინათ უკრაინის ხელისუფლებამ ახალი ცენტრალური უწყება - ეროვნული ერთიანობის სამინისტრო - შექმნა, რომლის ამოცანებს საზღვარგარეთ არსებული უკრაინულ საზოგადოებებთან კავშირის გაღრმავება და საერთაშორისო პარტნიორებთან თანამშრომლობა შეადგენს. ახალი სამინისტროს ხელმძღვანელად ალექსეი ჩერნიშოვი დიანიშნა. უწყებასთან ასევე იქმნება სააგენტო, რომელიც უკრაინელთა სამშობლოში დანრუნებაზე იზრუნებს.
„ელ პაისის“ მონაცემებით, პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ ახალი სამინისტროს ფუნქციები ერთ-ერთ პრიორიტეტულად შეაფასა ქვეყნის აღდგენის გეგმაში, რომელიც მან ვერხოვნა რადაში წარადგინა. ამასთან, კიევი ცდილობს, რომ არ დაიკარგოს კავშირები იმ მოქალაქეებთან, რომლებიც ქვეყნიდან წავიდნენ. გასულ კვირაში უკრაინის პარლამენტმა პირველი განხილვით მოიწონა კანონპროექტი ორმაგი მოქალაქეობის აღიარების თაობაზე.
უკრაინელ ლტოლვილებს საბაზო დახმარებები შეუმცირდებათ...
როგორც ადრე აღნიშნავდნენ რიგი ექსპერტები, გერმანია 2025 წლისათვის უკრაინელი ლტოლვილებისადმი დახმარების მოცულობის შემცირებას გეგმავს. სხვათა შორის, ამას წინათ უკრაინის პრემიერ-მინისტრმა დენის შმიგალმა ბერლინში ვიზიტის დროს იმედი გამოხატა, რომ სოციალური დახმარების შემცირება ხელს შეუწყობს უკრაინელი ლტოლვილების სამშობლოში დაბრუნებას.
„ჩვენ ეს საკითხი კანცლერ ოლაფ შოლცთან ერთად განვიხილეთ და ვთქვით, რომ ორივე მხარე აბსოლუტურად ვართ დაინტერესებული უკან დავაბრუნოთ ყველა ის უკრაინელი, რომლებიც უცხოეთში ომის პირველ თვეებში გაიქცა. ჩვენ მხურვალედ მივესალმებით მათ სამშობლოში დაბრუნებას ახლაც და ომის დასრულების შემდეგაც“, - თქვა დენის შმიგალმა გერმანიის ტელევიზიით გამოსვლისას. მან აღნიშნა, რომ კიევმა უკვე განიხილა გერმანიის მთავრობასთან უკრაინელთა დაბრუნების ტექნიკური დეტალები.
...მაგრამ მათ სამშობლოში დაბრუნება მაინც არ სურთ
პროსამტავრობო პარტიის „ხალხის მსახურის“ დეპუტატის ევგენი კრავჩუკის თქმით, მინისტრი ალექსეი ჩერნიშოვი „თავისი სამუშაოს შესასრულებლად დიდ დროს საზღვარგარეთ გაატარებს: იგეგმება ოფისების და ფილიალების შექმნა იმ ქვეყნებში, სადაც განსაკუთრებით ბევრი უკრაინელი ლტოლვილი ცხოვრობს, კერძოდ, გერმნიაში და პოლონეთში.
მაგრამ პრობლემა ისაა, რომ უკრაინელ ლტოლვილებს სამშობლოში დაბრუნების სურვილი მაინცდამაინც არ აქვთ - მათი რაოდენობა, ვისაც მშობლიური სტეპები და ტყეები ენატრება და უცხოეთში ვეღარ ძლებს, თანდათან მცირდება.
როგორც გაეროს მიერ ჩატარებული გამოკითხვის შედეგად ირკვევა, სამშობლოში დაბრუნების მსურველთა რაოდენობა 2023 წელს 77% იყო, 2024 წელს კი 65%, ანუ 12%-ით შემცირდა. გერმანიაში ამჟამად დაახლოებით 1,18 მილიონი უკრაინელი ლტოლვილი იმყოფება.
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
