,
.jpg)
ცნობილ უკრაინელ ჟურნალისტებზე განხორციელებული თავდასხმებისა და მათ წინააღმდეგ მიმართული ცილისმწამებლობის კამპანიის გამო პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკის რეპუტაციას მასმედიის თავისუფლების დაცვის საქმეში ჩრდილი მიადგა.
რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის შემდეგ „მედიარუხი“ - უკრაინის მასობრივი ინფორმაციის საშუალებების ასოციაცია - იშვიათად აკეთებდა განცხადებებს, თუმცა ორი დღის წინ ორგანიზაციამ ქვეყნის ხელისუფლებას მოუწოდა, რომ დაგმოს ჟურნალისტებზე განხორციელებული თავდასხმები და მათი გამოძიება კონტროლზე აიყვანოს, დამნაშავეთა გამოსავლენად.
„უცნობი აგრესორები ცდილობენ არაობიექტურად წარმოადგინონ უკრაინელი ჟურნალისტების საქმიანობა და ისინი „ხალხის მტრებად“, „რუსეთის აგენტებად“, „ნარკომანებად“ შერაცხონ და მათი პროფესიული საქმიანობის დისკრედიტაცია მოახდინონ“, - ნათქვამია განცხადებაში, - „დაფიქსირებულია ჟურნალისტთა დევნისა და თვალთვალის, უკანონო სატელეფონო მოსმენების ამსახველი ფაქტები, რაც ჟურნალისტთა უფლებების დარღვევასა და მათი პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის დარღვევას წარმოადგენს. ეს ყველაფერი მიმართულია ზეწოლის განსახორციელებლად დამოუკიდებელ მასმედიაზე“.
ვოლოდიმირ ზელენსკიმ, ასოციაციის განცხადების პასუხად, აღნიშნა, რომ ნებისმიერი ზეწოლა ჟურნალისტების მიმართ მიუღებელია და რომ უკრაინის უშიშროების სამსახურმა უკვე დაიწყო გამოძიება მომხდარი ფაქტების თაობაზე.
უკრაინაში მასმედიის თავისუფლება ნაწილობრივ შეზღუდულია რუსეთთან ომის გამო, რასაც ქვეყნის მთავრობა ეროვნული უსაფრთხოებისა და უკრაინის ინტერესების დაცვის აუცილებლობით ხსნის. ამასთან,ჟურნალისტთა საერთაშორისო ორგანიზაცია „რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე“ კიევის ხელისუფლებას აფრთხილებს, რომ ომის გამო [დაწესებული შეზღუდვები] ხელს უშლის უკრაინული მასმედიის არსებობას.
უკრაინელი ჟურნალისტების მიმართ დაშინებისა და ცილისმწამებლური კამპანია [სოციალურ ქსელებში] ადრეც ხორციელდებოდა ხოლმე, მაგრამ ბოლო დროს ასეთი ფაქტები განსაკუთრებით გახშირდა რეალურ ცხოვრებაში. ჟურნალისტი-გამომძიებელი იური ნიკოლოვი, რომელმაც თავდაცვის სამინისტროში არსებული კორუფციის შესახებ წერს, ამას წინათ რამდენიმე უცნობი მამაკაცის აგრესიის სამიზნე გახდა - ისინი ჟურნალისტს ბინასთან მიეჭრნენ და კარზე უკაკუნებდნენ, თან გაჰყვიროდნენ, რომ მას დაიჭერდნენ და ფრონტზე გაგზავნიდნენ. უცნობმა პირებმა მისი ბინის კარზე ააკრეს პლაკატები - „აქ ცხოვრობს ქვეყნის მოღალატე“ და „პროვოკატორი ჟურნალისტი“.
თავის დროზე იური ნიკოლოვის მიერ გამოქვეყნებულმა სტატიებმა თავდაცვის მინისტრი ოლექსი რეზნიკოვი გადადგომამდე მიიყვანა - სამხედრო უწყების ხელმძღვანელი პირდაპირ იყო დადანაშაულებული, რომ იგი ხელს უწყობს მექრთამეობისა და კორუფციის აყვავებას სამინისტროს სტრუქტურებში.
ჟურნალისტის წინააღმდეგ განხორციელებულ თავდასხმაში მონაწილე მამაკაცების ფოტოსურათები პროსამთავრობო Telegram-არხებში იქნა ნაპოვნი, რამაც გააჩინა ეჭვი, რომ ინციდენტი ერთ-ერთი სამართალდამცველი ორგანოს „ლოცვა-კურთხევით“ განხორციელდა.
ნატალია ლიხაჩოვა - Detector Media-ს მთავარი რედაქტორმა, ამ შემთხვევასთან დაკავშირებით განაცხადა, რომ ადრე არასასურველი ჟურნალისტების მიმართ მთავრობის კარნახით და ნებართვით ონლაინ-შეტევები ვირტუალურად ხდებოდა, ახლა კი ეს შეტევები რეალურად, ფიზიკურად ხორციელდება.
პროსამთავრობო ონლაინ-გამოცემები, რომლებიც საკუთარ თავს „საინფორმაციო არმიას“ უწოდებენ, ყველაზე მზაკვრული სახით მოქმედებენ - ისინი ყველა იმ ჟურნალისტს, რომლებიც მთავრობის მოქმედებას [სამართლიანად და ობიექტურად] აკრიტიკებს, რუსეთის აგენტებსა და ქვეყნის მოღალატეებს უწოდებენ და პრეზიდენტის მტრებად წარმოაჩენენ.
იური ნიკოლოვს თავსგადახდენილი ინციდენტის შემდეგ მსგავსმა პროსამთავრობო გამოცემებმა ყურადღება მიაპყრეს საინფორმაციო სააგენტო Bihus.info-ს საქმიანობას, რომელიც დაკავებული იყო უკრაინის მთავრობაში კორუფციის ფაქტების გამოვლენა-გამომჟღავნებით.
როგორც სააგენტოს დამაარსებელი დენის ბიგუსი ამბობს, მისი რამდენიმე თანამშრომელი ხელისუფლების სტრუქტურების თვალთვალის ქვეშ მას შემდეგ მოექცა, როცა ჟურნალისტური გამოძიების მასალები გამოაქვყნეს. სულ მალე ინტერნეტში ვიდეოკადრები დაიდო - ჟურნალისტები კერძო საახალწლო საღამოზე იყვნენ მიწვეულნი, კიევის ახლოს, ერთ-ერთ სახლში და ისინი თითქოსდა აკრძალულ ნარკოტიკებს იყენებდნენ. დენის ბიგუსის თქმით, კოტეჯში ფარულად იყო დამონტაჟებული ვიდეოკამერა, მფლობელის ნებართვის გარეშე. ისმინებოდა სატელეფონო საუბრებიც.
საქმე იმაშია, რომ Bihus.info-ს ჟურნალისტებმა მიაკვლიეს და მოიპოვეს ბიუჯეტიდან მიერ დაფინანსებული ერთ-ერთი სახელმწიფო კომპანიის ანგარიში, რომელსიც გაანალიზებული იყო უკრაინის მასობრივი ინფორმაციის საშუალებების მიერ გამოქვეყნებული მასალები, რომლებშიც გაკრიტიკებული იყო პრეზიდენტი და მისი გარემოცვა, ქვეყნის მთავრობა და სხვა სახელმწიფო უწყებები. კომპანიას აკონტროლებს ვოლოდიმირ ზელენსკის პარტია „ხალხის მსახური“.
„რა თქმა უნდა, ჩემთვის ძალიან არასასიამოვნო იყო იმ საახალწლო საღამოს კადრების ნახვა, მაგრამ ეს ფაქტი, თავის მხრივ, იმასაც ადასტურებს, რომ უკრაინის სპეცსამსახურებს ფულიც ბევრი აქვთ, დროც და შთაგონებაც მოქალაქეთა პირად ცხოვრებაზე ამგვარი სისტემატური თვალთვალის განსახორციელებლად, რომელიც ჟურნალისტური საქმიანობის წინააღმდეგ არის მიმართული“, - ამბობს დენის ბიგუსი.
თავის მხრივ, უკრაინის უშიშროების სამსახურმა (СБУ) გაავრცელა განცხადება, რომ აღძრულია სისხლის სამართლის საქმე Bihus.info-ს თანამშრომლების სატელეფონო საუბრების უკანონოდ მოსმენისა და პირადი ცხოვრების ამსახველი ვიდეოკადრების უკანონოდ ჩაწერის გამო. მასში აღნიშნულია, რომ „დამოუკიდებელი მასმედიის გამჭვირვალე და პროფესიული მუშაობა უკრაინის დემოკრატიული სახელმწიფოს განვითარების აუცილებელ პირობას წარმოადგენს“.
ვიდეოკადრები ატვირთული იყო „იუთუბ-არხზე“ სახელწოდებით „ხალხის სიმართლე“, რომელსაც, უკრაინელ „ფაქტჩეკერთა“ (Ukrainian fact checkers) აზრით, ქალი ხელმძღვანელობს. მისი გამოსახულება ხელოვნური ინტელექტის მიერ არის გენერირებული.
„ხალხის სიმართლე“ გარეგნულად და ტაქტიკით 2013 წლის პროექტს მოგვაგონებს, სახელწოდებით „უკრაინული სიცრუე“, რომელიც მიმართული იყო ადამიანის უფლებების დაცვაზე მომუშავე ცნობილი ჟურნალისტების წინააღმდეგ, რომლებიც იმდროინდელ პრორუსულად განწყობილ პრეზიდენტს ვიქტორ იანუკოვიჩს აკრიტიკებდნენ.
იმ ჟურნალისტებს შორის, რომლებიც ათი წლის წინათ „უკრაინული სიცრუის“ სამიზნეში მოხვდნენ, ოქსანა რომანიუკიც იყო - იგი იმ დროს არასამთავრობო ორგანიზაციის „მასობრივი ინფორმაციის ინსიტიტუტის“ დირექტორად მუშაობდა. მას ელექტრონული ფოსტა გაუტეხეს და ყველა პირადი ხასიათის მასალა ინტერნეტში გამოუქვეყნეს.
„ძალზე სამწუხაროა, რომ მომხდარი ფაქტები ვიქტორ იანუკოვიჩის მმართველობის პერიოდს გვაგონებს. მათი ადგილი 2024 წელს არ უნდა იყოს““, - აღნიშნა ოქსანა რომანიუკმა „ფაინენშელ თაიმსთან“ საუბარში.
პოლიტიკოსებმა, რომლებიც ვოლოდიმირ ზელენსკის მიერ გატარებული პოლიტიკის გამო უკმაყოფილონი არიან, ამ შესაძლებლობით ისარგებლეს და შეშფოთება გამოხატეს.
როგორც კიევის მერი ვიტალი კლიჩკო (იგი ვოლოდიმირ ზელენსკის დიდი ხნის პოლიტიკური მოწინააღმდეგეა) ამბობს, ასეთი ფაქტები მთავრობისათვის არასასურველი დამოუკიდებელი ჟურნალისტების დევნას წარმოადგენს. „ის, რაც დღეს ხდება, სახელმწიფოს ერთიანობასა და მისი არსებობის დემოკრატიულ პრინციპებს ანგრევს. ეს არის უკრაინის რეპუტაციისადმი მიყენებული ზიანი“, - დაწერა კიევის მერმა თავის Telegram-არხში.
უკრაინის პარლამენტის (ვერხოვნა რადის) კომიტეტის თავმჯდომარემ სიტყვის თავისუფლების საკითხებში იროსლავ იურჩიშინმა განაცხადა, რომ „Bihus.info-ს ჟურნალისტების მიყურადება და თვალთვალი მათზე განხორციელებულ უკანონო ზეწოლას წარმოადგენს“.
„თუ უკრაინის ხელისუფლების სამართალდამცველი ორგანოები გამოძიებას ბოლომდე არ მიიყვანენ და დამნაშავეებს ვერ დაადგენენ, ამით დადასტურდება ეჭვი - ისინი უკანონოდ ხელისუფლების ზოგიერთი მოღვაწის სახელით მოქმედებდნენ“, - ხაზი გაუსვა დეპუტატმა.
წყარო:
ბრიტანული გაზეთის „გარდიანის“ (The Guardian) 20 ივნისის ნომერში დაბეჭდილია სტატია სათაურით „ქვეყნის შიგნიდან აფეთქება, კოლაფსი თუ გარდამავალი პერიოდი: როგორ შეიძლება ხელისუფლების შეცვლა ირანში“ (ავტორი - პატრის ვინტური). პუბლიკაციაში გაანალიზებულია ირანის ხელისუფლების სავარაუდო შეცვლის გზები და განხილულია ქვეყნის ხელმძღვანელთა სხვადასხვა კანდიდატები.
გთავაზობთ სტატიას მცირე შემოკლებით:
კანადაში „დიდი შვიდეულის“ სამიტის დროს განსაკუთრებით გამოიკვეთა უთანხმოება ირანში რეჟიმის ცვლილების საკითხის მიმართ. საფრანგეთის პრეზიდენტმა ემანუელ მაკრონმა „შვიდეულის“ წევრებს სიფრთხილისაკენ მოუწოდა, როცა საკითხი მთავრობის დამხობას ეხება: „ჩვენ აზრზე არ ვართ, რა მოჰყვება ამას და რა იქნება შემდეგ“. მან აღნიშნა, რომ ირანის მთავრობის სავარაუდო შექმნისათვის დრო არ აქვს და საერთოდ, თავიანთი მთავრობა ირანელებმა თვითონვე უნდა შექმნან. „ირანის რეჟიმის შეცვლა სამხედრო საშუალებებით დღეს ყველაზე დიდი შეცდომა იქნებოდა, რაც ქვეყანას ქაოსში ჩაძირავს. ვინმე თვლის, რომ 2003 წელს ერაყში სადამ ჰუსეინის რეჟიმის დამხობა კარგი იდეა იყო? ვინმე თვლის, რომ ის, რაც ლიბიაში გაკეთდა - მუამარ კადაფის დამხობა - კარგი იდეა იყო? რეჟიმის შეცვლა გეგმის გარეშე - სტრატეგიული შეცდომა იქნება“, - ხაზი გაუსვა ემანუელ მაკრონმა.
გერმანიის კანცლერმა ფრიდრიხ მერცმა კი, პირიქით, განაცხადა, რომ „ირანის რეჟიმი ტერორისტულია და კარგი იქნება, რომ ის ახლავე დაემხოს“. მართალია, კანცლერმა აღიარა, რომ რეჟიმის ცვლილებას ყოველთვის არ მოაქვს სასურველი შედეგები, მაგრამ არსებობს დადებითი პრეცედენტიც, მაგალითად, სირიაში, სადაც ბაშარ ასადის რეჟიმის კრახის შემდეგ ახალი ხელისუფლება ქვეყანაში სტაბილურობის დამყარებას ცდილობს. ამასთან, ფრიდრიხ მერცს არაფერი უთქვამს იმაზე, რომ სირიაში მთავრობის ცვლილებას წინ 9-წლიანი სამოქალაქო ომი უძღვოდა და რომ ხელისუფლების ამგვარ შეცვლას ძალიან ძნელი იქნება დემოკრატიული გადასვლა ვუწოდოთ.
ხშირად ხდება, როცა ავტორიტარული ხელისუფლების დამხობის შემდეგ არენაზე გამოდიან უპროგნოზო პოლიტიკური ძალები, ქვეყანაში არასტაბილური სიტუაცია ყალიბდება და უკონტროლო პროცესები იწყება. დიახ, თავის დროზე აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტს ჰქონდა გეგმები ერაყის ომისშემდგომი მოწყობის საკითხში (სადამ ჰუსეინის რეჟიმის დამხობის შემდეგ, „მომდევნო დღიასათვის“), მაგრამ საბოლოო ჯამში თვით აშშ-მაც კი ვერ აიცილა თავიდან დესტაბილიზაციური პროცესები.
ირანის შემთხვევა კი უფრო უარესია - ირანში მრავალი ეთნიკური ჯგუფი ცხოვრობს, ირანი თეოკრატიული სახელმწიფოა, ენერგეტიკული რესურსებით მდიდარი, რომლის შემოსავლების გადანაწილება კონფლიქტს გამოიწვევს. დასავლეთს ბოლო დროს ირანის რეჟიმის დამხობა საერთოდ დაგეგმილი არ ჰქონია. არ არის გამორიცხული, რომ ქვეყნის ბალკანიზაცია რეალურად მოხდეს. მართალია, ირანი ხელოვნურად შეკოწიწებულ სახელმწიფოს არ წარმოადგენს, ის საუკუნეების განმავლობაში არსებობდა ამჟამინდელ საზღვრებით, მაგრამ საყურადღებოა, რომ ქვეყნის ძირითადი მოსახლეობა - სპარსელები მხოლოდ 50%-ს შეადგენს, დანარჩენი კი სხვა ხალხებია: დაახლოებით 25% - აზერბაიჯანელები, უფრო ნაკლები - თურქები, ქურთები, ბელუჯები, არაბები, ასირიელები, სომხები, ებრაელები... ანუ როგორც კი ცენტრალური ხელისუფლება დაემხობა, თავს იჩენს სეპარატიზმი.
როგორც კი ეთნიკური სეპარატიზმის აფეთქება მოხდება, ბაქოს რეჟიმი აზერბაიჯანში და ბევრი ქურთული სამხედრო მოძრაობა თავის უფლებებს გამოაცხადებს რომელიმე ანკლავის სახით ირანის ტერიტორიაზე. ისრაელის გაზეთმა Jerusalem Post-მა ბენიამინ ნეთანიაჰუს მოუწოდა, რომ რადგან ირანის რეფორმირება შეუძლებელი იქნება, მაშინ უმჯობესია ქვეყნის ფედერალიზება მოხდესო.
ირანში ორგანიზებული ოპოზიცია არ არსებობს, პოლიტიკური პარტიები აკრძალულია, ყველა მეტ-ნაკლებად ცნობილი ოპოზიციონერი და რეჟიმის მოწინააღმდეგე საპყრობილეში - ზოგი უშუალოდ საკანში, ზოგიც - იშვიათად - შინაპატიმრობაში. ყოველგვარი დისიდენტობა და სხვაგვარად აზროვნება მკაცრად იდევნება.
ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსის მაღალჩინოსნები განადგურდნენ, მაგრამ აიათოლების ხელისუფლებას მაინც აქვს თავდაცვის პოტენციალი. მათგან ყველაზე საშიშია უმაღლესი ლიდერი, აიათოლა ალი ჰამენეი. მისი ლიკვიდაცია შეიძლება ქუჩის საპროტესტო გამოსვლებით ან არმიის დახმარებით. შესაძლოა გუშაგთა კორპუსში მოიძებნონ საშუალო და უმცროსი დონის უკმაყოფილო ოფიცრები, რომლებიც რეჟიმით უკმაყოფილონ არიან და რომლებიც შეძლებენ გადატრიალების მოწყობას. ამით თავიდან აცილებული იქნება ახალი რევოლუცია და დამყარდება შედარებით ლიბერალური საერო ხელისუფლება.
ერთ-ერთი ადამიანი, რომელიც ირანის თეოკრატიული მთავრობის დამხობას ელოდება, რეზა ფეჰლევია - აწ გარდაცვლილი ირანის ბოლო შაჰის - მოჰამედ რეზა ფეჰლევის ვაჟი. იგი 1979 წლიდან დევნილობაში ცხოვრობს. სხვათა შორის, დღეს მონრქისტულ პერიოდს ბევრი ირანელი, განსაკუთრებით უფროსი თაობა, „ვარდისფერი სათვალით“ იხსენებს - სასმელ-საჭმელი იყო, ქალებს თავისუფლება ჰქონდათ, ქვეყანა ჩაკეტილი და იზოლირებული არ იყო და ა.შ. რეზა ფეჰლევი ამჟამად აშშ-ის ტელეარხებით გამოდის და აცხადებს, რომ აიათოლების რეჟიმი კრახის პირზეა და დასავლეთს საკუთარ თავს დემოკრატიისაკენ გადასვლის გარდამავალ ეპოქაში ქვეყნის ხელმძღვანელად სთავაზობს. „ირანელი ხალხი ხედავს, რომ მათი უმაღლესი ლიდერი მხდალია და ბუნკერში ვირთხასავით იმალება. მაღალჩინოსნები ირანიდან უკვე გარბიან. მე მაქვს ირანის სამომავლო მმართველობისა და მისი აღდგენის გეგმა“, - აცხადებს შაჰის ვაჟი.
მაგრამ არის ეჭვები, რომ მას არ ესმის ირანის საზოგადოების დღევანდელი ინტერესები, არ იცნობს ქვეყნის შიდა მდგომარეობას, რადგან ირანიდან მამამისის გაქცევის დროს, იგი მხოლოდ 17 წლისა იყო. ყველამ იცის, რომ რეზა ფეჰლევი ახლოს არის ისრაელის მთავრობასთან და ეს გარემოება მისთვის ერთგვარ ლაქას წარმოადგენს. ირანელებში ნეგატიურ ემოციებს იწვევს მისი საზეიმო [პროისრაელური] განცხადებები იმ დროს, როცა ისრაელი მშვიდობიან მოსახლეობას ბომბავს და ხოცავს.
ხმები გავრცელდა, რომ თითქოსდა საგანგებო მთავრობის ჩამოყალიბება იგეგმება და თითქოსდა ამ საკითხის ორგანიზატორები არიან ირანის ორი ყოფილი ლიდერი - ექს-პრეზიდენტი ჰასან რუჰანი (2013-2021 წლებში) და საგარეო საქმეთა ყოფილი მინისტრი ჯავად ზარიფი. მათ ტანდემს შეიძლება შეუერთდეს ალი ლარიჯანი - პარლამენტის ყოფილი სპიკერი.
ზოგიერთები თვლიან, რომ სამომავლო პოლიტიკურ ფიგურებდ შეიძლება დასახელდეს ამჟამად შინაპატიმრობაში მყოფი - 2011 წლიდან - მირ ჰუსეინ მოსავი (ირანის ექს-პრემიერ-მინისტრი 1981-1989 წლებში) და მისი ცოლი ზაჰრა რაჰნავარდი. ცოლ-ქმარი ისრაელის ლიდერს ბენიამინ ნეთანიაჰუს დამნაშავედ და აგრესორად თვლის, რომელიც „უხეშად არღვევს საერთაშორისო სამართლს“, მაგრამ იმავდროულად აკრიტიკებენ ირანის დღევანდელ ხელისუფლებას. საყურადღებო ფიგურას წარმოადგენს აგრეთვე თეირანის ემინის საპყრობილეში მყოფი მუსტაფა ტაჯზადე, ირანის შინაგან საქმეთა ექს-მინისტრი და პრეზიდენტ სეიდ მუჰამედ ჰათამის ადმინისტრაციის ყოფილი უფროსი (1997-2005 წლებში), რომელიც დაპატიმრებამდე ხშირად აკრიტიკებდა აიათოლა ალი ჰამენეის: „იგი თვალს ხუჭავს ქვეყნის კატასტროფულ მდგომარეობაზე“. ციხიდან გამოგზავნილ წერილში მუსტაფა ტაჯზადე წერს: „მე ვიცი, რომ ჩვენი ქვეყნის მოსახლეობის ნაწილი ისრაელის დაბომბვებს მხარს უჭერს იმ იმედით, რომ როგორმე კლერიკალური მმართველობა დაემხოს. მაგრამ იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ასე მოხდება, ირანისაგან ნანგრევები დარჩება, გაბატონდება უკანონობა და ქაოსი, არ არის გამორიცხული ქვეყნის დაშლა-დანაწილებაც“.
ირანის მასწავლებელთა პროფკავშირული ასოციაციის საკოორდინაციო საბჭო ალტერნატიული ხელისუფლების კიდევ ერთ პოტენციურ წყაროს წარმოადგენს. მისი განცხადებით, „ჩვენ უარვყოფთ ყოველგვარ პოლიტიკას, რომელიც ომის გაჩაღებისაკენ არის მიმართული - ვინც არ უნდა ატარებდეს მას, ირანის მთავრობა იქნება ეს თუ ისრაელის მთავრობა. ომი სიკეთის მთესველი და მომავლის მშენებლობის საშუალება კი არ არის, არამედ უბედურების მომტანია“.
ომის წინააღმდეგ განცხადებები ემინის საპყრობილეში ჩამწყვდეული ქალი ტუსაღების მხრიდანაც ისმის: ნარგეს მოჰამადი, 2022 წლის ნობელის მშვიდობის პრემიის ლაურეატი, დასავლეთსაც აკრიტიკებს და ირანის რეჟიმსაც: „ომი არავისთვის სასურველი არ არის. ომის გამჩაღებლებმა უნდა იცოდნენ, რომ მათ სინდისზე იქნება უამრავი ადამიანის სიკვდილი, ათასობით ირანელი მოქალაქის უსახლკაროდ დარჩენა... მე ღრმად ვარ დარწმუნებული, რომ დემოკრატია, ადამიანის უფლებები და თავისუფლება ომისა და ძალადობის გზით ვერ იქნება მიღწეული“.
მოკლედ, ირანულ საზოგადოებაში აზრთა სხვადასხვაობაა. საბოლოოდ, როცა რეპრესიული სტრუქტურები დასუსტდებიან, ქვეყნის სამომავლო არჩევანი თვითონ ირანელებზე იქნება დამოკიდებული. ვიმეორებთ: ბევრ ირანელს თავიანთი რეპრესიული რეჟიმი სძულს, მაგრამ ასევე სძულთ ისრაელიც და მას ქვეყნის ნგრევაში ადანაშაულებენ. ბევრ ირანელს თავისი მთავრობის მოქმედების მწარე გამოცდილება აქვს, მაგრამ მათ ასევე იციან, თუ რა გაუკეთა ღაზას მოსახლეობას ისრაელმა. ირანელებს არ სურთ, რომ თეირანიც იგივე დღეში აღმოჩნდეს.
