USD 2.7561
EUR 3.0232
RUB 3.2005
13 °C
თბილისი
«The New York Times»: „დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილების შედეგი: ბევრმა უკრაინულმა ჰუმანიტარულმა ორგანიზაციამ საქმიანობა შეწყვიტა“
თარიღი:  245

აშშ-ის გაზეთი „ნიუ-იორკ თაიმსი“ (The New York Times) ბეჭდავს სტატიას სათაურით „დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილების შედეგეი: ბევრმა უკრაინულმა ჰუმანიტარულმა ორგანიზაციამ საქმიანობა შეწყვიტა“ (ავტორი - ქონსთანთ მეჰიუთი), რომელიც ამერიკული ფინანსური დახმარების პროგრამების შეჩერებას ეხება. „უკრაინაში თითქმის ყველა დამოუკიდებელი მასობრივი ინფორმაციის საშუალება ამერიკული ფულით არსებობდა“, - აღნიშნულია პუბლიკაციაში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას:

სულ ერთი კვირა გავიდა მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპის ადმინისტრაციამ განკარგულება გამოსცა აშშ-ის საგარეო დახმარებისა და განვითარების პროგრამების მთლიანად შეწყვეტის თაობაზე, მაგრამ საომარი მოქმედებებით გაწამებულ უკრაინაში მისი შედეგები უკვე სრულად იგრძნობა. რამდენიმე ჰუმანიტარულმა ორგანიზაციამ განაცხადა, რომ ისინი იძულებულნი არიან თავიანთი საქმიანობა შეაჩერონ, ვეტერანების და შიდა გაადაადგილებული პირების მომსახურების ჩათვლით.

განკარგულების მოქმედების ვადა 90-დღიანია, ანუ იმ დრომდე, სანამ დონალდ ტრამპის ადმინისტრაცია საგარეო დახმარების აუდიტს არ დაასრულებს.

შეერთებულმა შტატებმა, რომელიც უკრაინისათვის მთავარ ფინანსურ-მატერიალურ მხარდამჭერს წარმოადგენს, ომის დაწყებიდან კიევს 37 მილიარდზე მეტი დოლარის დახმარება გაუწია. ამ თანხაში შედის მხოლოდ ჰუმანიტარული დახმარება, რომელიც ქვეყნის განვითარებას ემსახურება და ბიუჯეტში მისი პირდაპირი ჩარიცხვა ხდება. დახმარება ხორციელდება აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) მეშვეობით.

უკრაინის საქველმოქმედო ორგანიზაციის „იმედი უკრაინისათვის“ გენერალური დირექტორის იური ბორჩკოს თქმით, დახმარების შეწყვეტის შედეგები დაუყონებლივ გამოვლინდება: „როგორც ჩემი ორგანიზაცია, ასევე რამდენიმე უკრაინული საქველმოქმედო გაერთიანება ფროტის ხაზის პირას მდებარე სოფლების მოსახლეობას შეშით ამარაგებს. ახლა, შუაგულ ზამთარში, შეშის მიწოდების შეჩერებას მოსახლეობა სწრაფად იგრძნობს. ხერსონისა და ხარკოვის ოლქების ფრონტისპირა ნაწილებში ელექტროენერგიის მიწოდება დიდი ხანია აღარ ხდება და თუ ამას უშეშობაც დაემატება, ადამიანები სთბოსა და საჭმლის მომზადების წყაროს გარეშე დარჩებიან“.

უკრაინის პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ განაცხადა, რომ მან მთავრობას დაავალა მოამზადოს ანგარიში იმ შედეგების თაობაზე, რაც ამერიკული დახმარების შეწყვეტას მოჰყვება. მისი თქმით, მთავრობა განსაზღვრავს, თუ რომელი მიმართულებაა ყველაზე კრიზისული. შესაბამისად, ხელისუფლება გარკვეულ საკომპენსაციო თანხას გამოძებნის და ამერიკულ დახმარებას როგორმე ჩაანაცვლებს - განსაკუთრებით ომის ვეტერანებთან და ბავშვებთან დაკავშირებით, ასევე ინფრასტრუქტურის მუშაობის უზრუნველსაყოფად.

USAID-ის წარმომადგენელმა დაუდასტურა „ნიუ-იორკ თაიმსს“, რომ პროგრამების მოქმედება და გრანტების გაცემა სამი თვით არის შეჩერებული, ანუ იმ ხნის განმავლობაში, სანამ აუდიტი არ დასრულდება. გამონაკლისის სახით მუშაობას გააგრძელებენ ის პროგრამები, რომლებსაც სახელმწიფო მდივნის სპეციალური ნებერთვა ექნებათ. როგორც აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი აცხადებს, დახმარების გაყინვა გაპირობებულია იმით, რომ აუცილებელია უპირატესობა აშშ-ის ეროვნული ინტერესების დაცვას მიენიჭოს და რომ უწყება ძველებურად ბრმად აღარ გააგრძელებს „ფულის ისეთ ფანტვას, თუ მას ამერიკელი ხალხისთვის სარგებელი არ მოაქვს“.

კიევში მოქმედი აშშ-ის საელჩოს თანამშრომლები ცდილობენ, რომ უკრაინისათვის გარკვეული გამონაკლისი იქნეს დაშვებული, რადგან საომარ მდგომაეობაში მყოფი ქვეყნის მოსახლეობისათვის დახმარება უკიდურესად აუცილებელია. განსაკუთრებით ეს ეხება სკოლების, საავადმყოფოების, მუნიციპალური სამსახურების მუშაობას, წყლით და გაზით უზრუნველყოფას, სასურსათო პროგრამებს: „როცა ადამიანები ადგილზე იღებენ დახმარებას, ეს მიგრაციულ პროცესებს ამცირებს“, - ამბობს იაროსლავ იურჩიშინი, უკრაინელი დეპუტატი.

ივონა კოსტინას - ვეტერანებისა და მათი ოჯახების მხარდამჭერი საქველმოქმედო ორგანიზაცია Veteran Hub-ის ხელმძღვანელის თქმით, „სამწუხაროდ, დახმარების 90-დღიანი შეჩერება ნიშნავს იმას, რომ ჩვენ დავკარგავთ პერსონალს, ოფისს და რაც მთავარია, ჩვენი კლიენტურის ნდობას... დაფინანსების მოულოდნელი შეწყვეტა პარტნიორობის სანდოობას ძირს უთხრის“.

რა თქმა უნდა, მსგავს არასახარბიელო მდგომარეობაში არიან სხვა არასამთავრობოებიც, მაგალითად, ACTED-ის ორგანიზაცია. მისი წარმომადგენლის თქმით, რომელმაც სახელის გამხელა არ მოისურვა, მოუწევთ თითქმის 100 თანამშრომლის გათავისუფლება ხელფასის გადახდის გარეშე, რომელიც მათ საბანკო ანგარიშებზე იანვრის ბოლოს უნდა დარიცხულიყო. „ჩვენ სპეციალურად მიგვითითეს, რომ გადაგვეხედა და გაგვეუქმებინა ის პროგრამები, რომლებიც გენდერულ თანასწორობასა და ჰომოსექსუალისტების უფლებების დაცვას ემსახურება“.

უკრაინაში ბევრი მედიაპროექტი გრანტებით არსებობს, რაც მათ დამოუკიდებელი სტატუსის შენარჩუნებას უზრუნველყოფს, მაგრამ ახლა მათ მდგომარეობას საფრთხე ექმნება, ისინი დახმარებას იტხოვენ.

ბოგდან ლოგვინენკო, მედიაპროექტ Ukrainer-ის დამფუძნებელი, რომელიც უკრაინის შესახებ უცხოურ ენაზე გამოქვეყნებულ სტატიებს უკრაინულ ენაზე თარგმნის, აცხადებს, რომ მას იმედი არ აქვს, რომ 90 დღის გასვლის შემდეგ ამერიკული დაფინანსება აღდგება: „ჩვენი საქმიანობის გაგრძელების ერთადერთი შანსი ჩვენ თვითონვე ვართ“, - აღნიშნავს იგი და საზოგადოებას საქველმოქმედო შეწირულებებისაკენ მოუწოდებს. ბოგდან ლოგვინენკოს თქმით, დრემდე უკრაინის დამოუკიდებელი მასმედიის 80%-ზე მეტი აშშ-ის მიერ ფინანსდება.

როგორც ჩანს, ყველა ორგანიზაციისათვის არ იყო ცნობილი, რომ მათ დაფინანსება შეუწყდებოდათ. მაგალითად, საქვემოქმედო ფონდის Схід SOS-ის მმართველი საბჭოს ოქსანა კიანცევას განცხადებით, მის ორგანიზაციას საქმიანობის შეჩერების შესახებ შეტყობინება წინასწარ არ მიუღია და აქედან გამომდინარე, დაფინანსების შეწყვეტა სრულიად მოულოდნელად მოხდა.

გამოკითხული ორგანიზაციების უმრავლესობა შექმნილი სიტუაციის გამო უკიდურესად არიან შეშფოთებულები: „რეალური მდგომარეობა გვაჩვენებს, თუ რამდენად ახლოს დგას ჩვენთან დიდი გეოპოლიტიკა“, - ამბობს ლესიკ იაკიმჩუკი, არასამთავრობო ჯგუფის „ლინზის“ დირექტორი, რომელიც საბავშვო ონლაინ-პროგრამებს ამუშავებს, - „გამოდის, რომ დამფინანსებელ ქვეყანაში ჩატარებულ არჩევნებს შეუძლიათ უკრაინელი ბავშვების მდგომარეობა გააუარესოს. ეს არის დიდი პოლიტიკის ნეგატიური ექო“.

წყარო: https://www.nytimes.com/2025/01/28/world/europe/ukraine-trump-aid-freeze.html

კულტურა
«Frankfurter Allgemeine Zeitung» (გერმანია): „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება: ტრადიციული სუფრის თავისებურებები“

„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.

ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...

ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.

ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.

„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...

ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.

რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.

ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.

მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს  სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.

თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.