USD 2.7311
EUR 2.8873
RUB 2.7367
თბილისი
«The New York Times» (აშშ): „დონალდ ტრამპის მიერ სამშვიდობო მოლაპარაკებით ზეწოლის გამო უკრაინა იძულებულია პრიორიტეტი მიანიჭოს უსაფრთხოების გარანტიებს და არა ტერიტორიულ საკითხს“
თარიღი:  110

„ტერიტორიის საკითხს კიევისათვის განსაკუთრებული და საგანგებო მნიშვნელობა აქვს, მაგრამ ის მაინც მეორე ხარისხოვანია. მთავარია, როგორი იქნება ქვეყნის უსაფრთხოების გარანტიები მოლაპარაკების შემდგომ პერიოდში“, - ნათქვამია აშშ-ის გაზეთ „ნიუ-იორკ თაიმსში“ (The New York Times) გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „დონალდ ტრამპის სამშვიდობო მოლაპარაკებით ზეწოლის გამო  უკრაინა იძულებულია პრიორიტეტი მიანიჭოს უსაფრთხოების გარანტიებს და არა ტერიტორიულ საკითხს“ (ავტორი - ენდრიუ კრამერი).  

გთავაზობთ პუბლიკაციის მოკლე შინაარსს:

აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვების შემდეგ  სავარაუდო სამშვიდობო მოლაპარაკების პროცესში უკრაინისათვის ყველაზე დიდი მნიშვნელობა ექნება არა რუსეთის მიერ ოკუპირებული ტერიტორიების დაბრუნების საკითხს, არამედ უკრაინის უსაფრთხოების გარანტიებს მისი როგორც სახელმწიფოს მომავალი არსებობისათვის. ასეთი დასკვნა შეიძლება გაკეთდეს ორ უკრაინელ მაღალჩინოსანთან საუბრის შედეგად, - წერს ავტორი.

ჟურნალისტთან მოსაუბრე ანონიმი პირების თქმით, უკრაინის ტერიტორიის საზღვრები, ალბათ, როგორც ჩანს, გაპირობებული იქნება საომარი მოქმედებებით (თუ რა წარმატებას მიაღწევს რუსული მხარე - კიდევ რომელ ქალაქებს დაიკავებს), ხოლო ქვეყნის ინტერესების დაცვა სამომავლო სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დამოკიდებული იქნება იმაზე, თუ რა გარანტიები იქნება ცეცხლის შეწყვეტის საიმედოობისათვის.

„ტერიტორიულ საკითხს ძალზე დიდი მნიშვნელობა აქვს, მაგრამ ის მაინც მეორე ხარისხოვანია. უპირველესი საკითხია ქვეყნის სამომავლო უსაფრთხოების გარანტიები“, - ციტირებს ავტორი ენდრიუ კრამერი ერთ-ერთი უკრაინელი მაღალჩინოსნის ნათქვამს, რომელიც ითხოვს, რომ მისი გვარი საჯაროდ არ დასახელდეს, იგი ანონიმად დარჩენას ამჯობინებს.

თუმცა ის, რომ სავარაუდო მოლაპარაკება „გარანტიებს უნდა ეფუძნებოდეს“, გაზეთს უთხრა ვერხოვნა რადის ეროვნული უსაფრთხოების, თავდაცვისა და დაზვერვის კომიტეტის თავმჯდომარემ რომან კოსტენკომაც.: „ამჟამად უკრაინისათვის არქიმნიშვნელობა აქვს სწორედ უსაფრთხოების გარანტიებს და სხვას არაფერს“, - ამბობს დეპუტატი და ხაზს უსვამს, რომ კიევი იმავდროულად ოფიციალურად უარს არ აცხადებს თავისი ტერიტორიების დაბრუნებაზე, რომლებიც რუსეთს აქვს ოკუპირებული.

კიევისათვის ასევე მნიშვნელობა აქვს ბუფერული ზონის ფართობს (სიგრძე-სიგანეს) და ეკონომიკური აღდგენის შესაძლებლობას.

ანონიმი უკრაინელი ჩინოვნიკის თქმით, კიევი ყურადღებას მიაქცევს იმ საკითხსაც, რომ ცეცხლის შეწყვეტის დროს დადგენილმა [სადემარკაციო] ხაზმა ხელი არ შეუშალოს ქვეყნის ეკონომიკურ აღდგენას - მაგალითად, ინვესტიციების ჩადებას, ანუ ცეცხლის შეწყვეტა საიმედო უნდა იყოს, რათა ზოგიერთ ფრონტისპირა რეგიონში რაიმე გართულებები არ მოხდეს. გარდა ამისა, მოლაპარაკების დროს არმიებს შორის დემილიტარიზებული (ბუფერული) ზონის სიგანის განსაზღვრაც საკვანძო მომენტი იქნება.

როგორც გაზეთის სტატიის ავტორი წერს, უკრაინელი ოფიციალური პირები დიდი ხნის განმავლობაში აცხადებდნენ, რომ სამშვიდობო დარეგულირების არცერთ ვარიანტში მტერს ერთ გოჯ უკრაინულ მიწას არ დაუთმობდნენ, მაგრამ აშშ-ის პრეზიდენტად დონალდ ტრამპის არჩევის შემდეგ, რომელიც მხარს უჭერს მოლაპარაკების რაც შეიძლება სწრაფად გამართვას, კიევმა თავისი პრიორიტეტები შეცვალა და ახლა უფრო მეტად აქცენტი უსაფრთხოების გარანტიებზე გადააქვს - იმის გათვალისწინებით, თუ სად და რომელი რეგიონების ტერიტორიაზე გატარდება ცეცხლის შეწყვეტის ხაზი.

წყარო: https://www.nytimes.com/2024/11/13/world/europe/trump-ukraine-russia-peace.html

ანალიტიკა
«Financial Times» (დიდი ბრიტანეთი): „ტრამპს პუტინისაგან კომპრომისი ჭირდება: რა შეიძლება დათმოს რუსეთის პრეზიდენტმა?“

ბრიტანულ გაზეთ „ფაინენშელ თაიმსში“ (Financial Times) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპს პუტინისაგან კომპრომისი ჭირდება: რა შეიძლება დათმოს რუსეთის პრეზიდენტმა?“ (ავტორი - როუზ გეტემიულერი)

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

„რუსეთის პრეზიდენტს ვლადიმერ პუტინს შეუძლია აშშ-ის არჩეულ პრეზიდენტს დონალდ ტრამპს სამ მომენტში დაუთმოს“, - წერს როუზ გეტემიულერი, სტენფორდის უნივერსიტეტის ლექტორი, რომელიც ნატოს გენმდივნის მოადგილეა იყო 2016-2019 წლებში.

პირველი საკითხი, ავტორის აზრით, არის ის ფორმულირება, რომელიც უკრაინაში ცეცხლის შეწყვეტისათვის შეიძლება იქნეს გამოყენებული - გერმანიის პრეცედენტი. როგორც როზა გეტემიულერი წერს, მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ გერმანიის ტერიტორიული მთლიანობა იურიდიულად შენარჩუნებული იქნა და მისი აღმოსავლეთის პროვინციები (ანუ გდრ) მხოლოდ დროებით ოკუპირებულად ჩაითვალა და არა სამუდამოდ დაკარგულად. შესაძლოა მიწების შემოერთება დიდი ხნის განმავლობაში ვერ განხორციელდეს, მაგრამ ქვეყნის გაყოფა მუდმივად არ უნდა იქნეს აღიარებული. „დადგება დრო და უკრაინა გაერთიანდება - ისე როგორც გერმანია გაერთიანდა“.

მეორე დათმობა ეხება ნატოში უკრაინის წევრობის საკითხს: „რუსეთისათვის შეთავაზებული იყოს უკრაინის უსეთი ინტეგრაცია ნატოში, რომლის დროსაც ქვეყანა სწრაფად არ იქნეს მიღებული ჩრდილოატლანტიკურ ალიანსში, ანუ პროცესი დროში გაჭიანურდეს, ვთქვათ, 20 წლის განმავლობაში. მოლაპარაკება ამ საკითხში ისედავ დიდხანს გაგრძელდება, რადგან უკრაინა ამჟამად მზად არ არის და ნატოში მიღებისათვის ყველა პირობა რომ შესრულდეს, ამას დიდი დრო ჭირდება. მოკლედ, ვლადიმერ პუტინი დარწმუნდება, რომ სიურპრიზები მოსალოდნელი არ იქნება.

მესამე სავარაუდო დათმობა იქნება ის, თუ დონალდ ტრამპი მზადყოფნას გამოხატავს განაახლოს რუსეთის სასურველი მოლაპარაკება ბირთვულ შეიარაღებაზე კონტროლისა და სტრატეგიული სტაბილურობის შესახებ, რომელიც აშშ-მა ცალმხრივად შეწყვიტა. 

ვლადიმერ პუტინს შეიძლება არ მოეწონოს თავისი პოზიციის კორექტირება - მას ხომ უკრაინის სრული განადგურება და მორჩილება სურს, მაგრამ ბირთვული იარაღის კონტროლზე აშშ-ის თანხმობა რუსი ლიდერის ავტორიტეტს ასწევს და საერთაშორისო არენაზე კრემლის რეპუტაცია გაიზრდება.

მნიშვნელოვანია, რომ დონალდ ტრამპიც დარწმუნდეს - იგი წაგებული არ დარჩება ვლადიმერ პუტინთან მოლაპარაკებით უკრაინის საკითხში. მან უნდა იცოდეს, რომ კრემლი მზად იქნება ზოგიერთ დათმობაზე წავიდეს, კარგად მოფიქრებულ კომპრომისზე, როგორც საკუთარი იმიჯის, ასევე დონალდ ტრამპისა და თქვენ წარმოიდგინეთ, ვოლოდიმირ ზელენსკის სახის შესანარჩუნებლადაც. არავის არ ჭირდება ომიდან გამანადგურებელი მარცხით გამოსვლა.

წყარო: https://www.ft.com/content/cc8fb374-17ae-4fd9-b7cb-83f3f54e83d0

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.