,
ამერიკული გაზეთის „ვაშინგტონ პოსტის“ (The Washington Post) 17 ოქტომბრის ნომერში გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „აშშ-ში არჩევნების მოახლოების კვალობაზე უკრაინის თავზე შავი ღრუბლები იკრიბება: ვოლოდიმირ ზელენსკის „გამარჯვების გეგმა“ შორს არის რეალური გამარჯვებისაგან“ (ავტორი - იშან ტარური).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
იყო დრო, როცა უკრაინის პრეზიდენტს ვაშინგტონში ოვაციით ხვდებოდნენ და გმირადაც შერაცხეს კონგრესის ორივე პალატის გაერთიანებულ სხდომაზე, 2022 წლის დეკემბერში. ვოლოდიმირ ზელენსკიმ ფიცი დადო, რომ უკრაინა არასდროს უკან არ დაიხევს და მტერს არ დანებდება“, მას მხარს უჭერდა კოლეგა ჯო ბაიდენიც, რომლის მიერ წარმოთქმულ ფრთოსან ფრაზას - „უკრაინას მხარს იმდენად დავუჭერთ, რამდენიც საჭირო იქნებაო“, ევროპელი ლიდერებიც ხშირად იმეორებდნენ.
საეჭვოა, რომ ახლა კონგრესში ვოლოდიმირ ზელენსკის ძველებურად საზეიმოდ შეხვედრა მოუწყონ. მისი ამასწინანდელი ვიზიტიც ამის დადასტურებაა, როცა აშშ-ში, გაეროს გენასამბლეის სესიის ფონზე, უკრაინის პრეზიდენტს საკმაოდ გულგრილად შეხვდნენ. ორი წლის კონგრესში მხოლოდ რამდენიმე რესპუბლიკელ-ულტრანაციონალისტს არ სჯეროდა უკრაინის წარმატებისა და არ სურდათ ფულის „წყალში გადაყრა“ კიევის დასახმარებლად, ახლა კი კონგრესმენ-სკეპტიკოსთა რაოდენობა კრიტიკულ მასამდე გაფართოვდა. ამერიკელ დეპუტატთა სკეპტიციზმს იზიარებს პრეზიდენტობისა და ვიცე-პრეზიდენტობის კანდიდატები დონალდ ტრამპი და ჯეიმს დევიდ ვენსი. პირველმა სახელი გაითქვა როგორც თავისი მეგობრული დამოკიდებულებით ვლადიმირ პუტინის მიმართ, ასევე უკრაინაში მიმდინარე ომისადმი გულგრილი დამოკიდებულებით, ხოლო მეორემ საჯაროდ აღიარა თავისი სურვილი უკრაინელებისათვის სამხედრო დახმარების შეწყვეტის თაობაზე.
გასულ თვეში ვაშინგტონში და ნიუ-იორკში ყოფნისას ვოლოდიმირ ზელენსკიმ აშშ-ის ხელისუფლების წარმომადგენლებთან და თვით ჯო ბაიდენთან ერთად თავისი „გამარჯვების გეგმის“ ელემენტები განიხილა. იგი სიტყვით გამოვიდა გაეროს გენერალური ასამბლეის სხდომაზეც, მაგრამ რაიმე დიდი წარმატების გარეშე. განსაკუთრებით გულგრილად შეხვდა მას პრეზიდენტობის რესპუბლიკელი კანდიდატი დონალდ ტრამპი, რომელიც ვოლოდიმირ ზელენსკის გვერდით მდგომი, რუსეთის ლიდერთან კარგი დამოკიდებულებაზე ლაპარაკობდა.
რუსეთ-უკრაინის ომის მიმართ ნეგატიური დამოკიდებულება მატულობს არა მარტო ამერიკელ რესპუბლიკელთა ლიდერებში, არამედ ატლანტიკის მეორე მხარეზეც. უკრაინის ყველაზე ერთგული მომხრეებიც კი აღიარებენ, რომ „დრო კიევის წინააღმდეგ მუშაობს და დასავლეთის მხარდაჭერა სუსტდება“. ამასთან, ერთია, რომ აშშ-ში სკეპტიციზმი მატულობს, არჩევნების მოახლოების ფონზე, მეორეა ის, რომ უკმაყოფილება იზრდება თვით უკრაინულ საზოგადოებაშიც.
უკრაინას, რომელიც უკვე უმძიმეს სიტუაციაშია, წინ უფრო უარესი მდგომარეობა ემუქრება. უკრაინის არმია რიცხოვნობით და შეიარაღებით ბევრად ცამოუვარდება რუსეთის არმიას, რომელსაც დასავლურმა სანქციებმა, ფაქტიურად, ვერაფერი დააკლო. უკრაინის ჯარის კონტრდარტყმამ კურსკის ოლქში მხოლოდ საზოგადოების ხანმოკლე მორალური აღმაფრენა გამოიწვია, მაგრამ სტრატეგიული დივიდენდები არ მოუტანია. კურსკის ოლქში შეჭრას ხელი არ შეუშლია რუსების შეტევისათვის, რომლებმაც დონბასში უკრაინის რიგი ქალაქები და სოფლები დაიკავეს. აშკარაა, რომ კრემლს განზრახული აქვს თავისი უპირატესობა საქმით დაამტკიცოს.
„რუსებმა ბრძოლის ველზე საკმაო გამოცდილება დააგროვეს, მომგებიანად შეცვალეს ტაქტიკა, ისინი ახლა უზრუნველყოფილნი არიან საიმედო კავშირით, მათ აქვთ მეტი იარაღი და ცოცხალი ძალის რესურსები. დიდი დანაკარგების მიუხედავად, რუსეთის ჯარები მაინც წინ მიიწევენ, დასავლეთი კი უკრაინის მიმართ დახმარებას ამცირებს“, - აღნიშნულია დასავლელი ჟურნალისტების პუბლიკაციებში.
„ძნელია იმის წარმოდგენა, რომ ჩვენ მტერს 1991 წლის საზღვრების მიღმა გავაძევებთ“, - ამბობს ერთ-ერთი უკრაინელი ოფიცერი, რომელიც ეჭვობს, რომ ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობა აღდგება.
ამ რეალობის გაცნობიერება დასავლელმა ლიდერებმა და დიპლომატებმა რამდენიმე თვის წინათ დაიწყეს და შემდეგ საჯაროდაც აღიარეს: ჩეხეტის პრეზიდენტმა პეტრე პაველმა, რომელიც უკრაინის ერთ-ერთი ერთგული და მხურვალე მხარდამჭერია, ამას წინათ განაცხადა, რომ „უკრაინელებმა დროა რეალისტურად აზროვნება დაიწყონ და გააცნობიერონ, რომ მათი გარკვეული ტერიტორიები დროებით რუსეთის ხელში დარჩება“.
ვოლოდიმირ ზელენსკი თავის „გამარჯვების გეგმაში“ იმედოვნებს, რომ დასავლეთი უკრაინის მიმართ დახმარებას გააფართოვებს და პოლიტიკურ გარანტიებსაც მისცემს - ნატოს წევრად მიიღებს. მაგრამ საქმე ისაა, რომ უკრაინის ლიდერს რაც სურს, იმის შესრულებას დასავლეთი არ ჩქარობს და ყოყმანობს. ჯერ-ჯერობით არ არის საერთო აზრი ჩამოყალიბებული იმაზე, თუ რომელი უნდა შესრულდეს პირველ რიგში „სურვილების ჩამონათვალიდან“.
„გამარჯვების გეგმა“ სინამდვილეში საკმაოდ შორსაა იმ გამარჯვებისგან, რომელსაც ბევრი ელოდებოდა. ანალიტიკოსები შიშობენ, რომ ჩიხში გარდაუვალი შესვლის მოახლოების კვალობაზე უკრაინელებს წინ ზალიან არასასიამოვნო რეალობა ელოდებათ, როცა ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთს კრემლის ჯარის მიერ ფაქტიურად ოკუპირებული ტერიტორია იურიდიულადაც დაუთმონ. აშშ-ის მტავრობამ და ევროპამ რუსეთის წინააღმდეგ ბრძოლაში ასეულობით მილიარდი დოლარი დახარჯეს, უამრავი სანქცია დააწესეს, მაგრამ ის, რომ კიევს დასავლური იარაღით სარგებლობა შეუზღუდეს (რუსეთის ზურგში ობიექტების დაბომბვის აკრალვის თაობაზე), ეს გარემოება უკრაინელების იმედგაცრუებას იწვევს. თეორიულად არ არის გამორიცხული, რომ ასეთი „უსამართლო დაზავების“ შემდეგ უკრაინელების პროდასავლური განწყობა დასუსტდება.
ვაშინგტონელი პუბლიცისტი რობერტ კოგანი ხაზს უსვამს უკრაინელთა რისხვას, რომელიც შეიძლება სამშვიდობო მოლაპარაკების შემდეგ გაჩნდეს. ეს იქნება „თავის ტკივილი“ როგორც რუსეთისათვის, ასევე დასავლელი ლიდერებისათვის: „ომის შეწყვეტის შემდეგ კბილებამდე შეიარაღებული უკრაინა რუსეთისათვის მტრულად განწყობილ მეზობლად დარჩება. უკრაინელები არ დაივიწყებენ სიკვდილს, ნგრევას, მკვლელობებს წამებებს. იქნება რევანშიზმის ძლიერი გამოვლენა - უკრაინელებს მუდმივად ემახსოვრებათ დაკარგული ტერიტორიები და პერმანენტულად ეცდებიან მათ დაბრუნებას. ამავე დროს, კიევს ბრაზი გაუჩნდება დასავლეთის მიმართაც, დახმარების მიუხედავად“, - წერს რობერტ კოგანი.
„რასაკვირველია, დასავლეთი იგრძნობს რა საკუთარ ბრალს, ომისაგან დანგრეული ინფრასტრუქტურის აღსადგენად უკრაინელებისადმი დახმარებას გააგრძელებს, - წერს ტიმ უილასი, თავდაცვითი კვლევების ბრიტანული სამეფო ინსტიტუტის თანამშრომელი, - მაგრამ მათ თვალში დასავლეთმა შეიძლება თავისი ძველებური მიმზიდველობა დაკარგოს“.
„ომის დროს მიძინებული უკრაინელი კორუმპირებული ოლიგარქები ომის შემდეგ გამოფხიზლდებიან. არ არის გამორიცხული, რომ ისინი თავიანთ ცინიზმს გააგრძელებენ მაიდნის თაობის მიმართ, რაც ხელს შეუწყობს უკრაინის შიდა დაპირისპირების ზრდას“, - ასკვნის ტიმ უილასი.
წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/10/16/zelensky-victory-plan-us-election/
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
