USD 2.7428
EUR 2.8772
RUB 2.6387
თბილისი
«The Wall Street Journal» (აშშ): „საუდის არაბეთი ხელს უწყობს დასავლეთს „გლობალური სამხრეთის“ მიმხრობაში“
თარიღი:  

„საუდის არაბეთი უკრაინის ირგვლივ სამშვიდობო მოლაპარაკების ჩატარებისათვის ემზადება, მაგრამ რუსეთის გარეშე. როგორც ჩანს, ეს შეხვედრა იქნება დასავლელი მოკავშირეების ძალისხმევის გამოხატულება, რომლებიც უკრაინის საკითხში „გლობალური სამხრეთის“ მხარდაჭერის მოპოვებას ცდილობენ“, - ნათქვამია ამერიკულ გაზეთ „უოლ სთრით ჯორნელში“ (The Wall Street Journal) გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „საუდის არაბეთი ხელს უწყობს დასავლეთს „გლობალური სამხრეთის“ მიმხრობაში“ (ავტორები - ლოურენს ნორმანი და სტივენ ქეილანი).

დიპლომატების თქმით, შეხვედრაზე, რომელიც ქალქ ჯიდაში 5-6 აგვისტოს ჩატარდება, მონაწილეობას 30 ქვეყნის წარმომადგენელი მიიღებს. მიწვეულთა შორის არიან ინდონეზია, ეგვიპტე, ჩილი, მექსიკა, სამხრეთის აფრიკის რესპუბლიკა, დიდი ბრიტანეთი, პოლონეთი და სხვა ქვეყნები.

როგორც დასავლელი და უკრაინელი ჩინოვნიკები ვარაუდობენ, ამ ძალისხმევის კულმინაცია იქნება წლის ბოლოსათვის დაგეგმილი სამიტი, რომლის დროსაც მსოფლიოს ლიდერები ხელს მოაწერენ კონფლიქტის მოგვარების საერთო პრინციპებს. მათ იმედი აქვთ, რომ ჯიდაში შეთანხმებული პრინციპებით მომავალ მსოფლიო სამიტზე ისეთი პირობები  შეიქმნება, რომელიც კიევისათვის სასარგებლო იქნება.

საუდის არაბეთმა აქტიურად დაიწყო უკრაინის კრიზისის დიპლომატიური გზით გადაწყვეტის გზების ძიება მას შემდეგ, რაც თეთრმა სახლმა ერ-რიადი პრორუსულობაში და კრემლის მხარდამჭერი პოლიტიკის გატარებაში დაადანაშაულა. ვაშინგტონის გაღიზიანების ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის ფაქტი, რომ საუდის არაბეთმა მხარი დაუჭირა ნავთობზე მაღალი ფასების შენარჩუნებას, რითაც მოსკოვმა ისარგებლა. მოგვიანებით ერ-რიადი ცდილობდა „შეცდომა გამოესწორებინა“ და ამ მიზნით ხელი შეუწყო სამხედრო ტყვეების გაცვლას რუსეთსა და უკრაინას შორის, გარდა ამისა, მაისში უმასპინძლა ვოლოდიმირ ზელენსკის, არაბული სამიტის ჩარჩოებში.

დასავლელი დიპლომატების მტკიცებით, სამიტის ადგილად საუდის არაბეთის შერჩევა ჩინეთის ფაქტორმა განაპირობა - მასში პეკინის მონაწილეობის უზრუნველსაყოფად, რომელსაც მოსკოვთან ახლო კავშირები აქვს. ამავე დროს, საქმეში ჩახედულმა ჩინოვნიკებმა აღიარეს, რომ მაინცდამაინც დიდად არ არიან დარწმუნებული ჩინეთის დელეგაციის მონაწილეობაში, თუმცა ამ შესაძლებლობას არ გამორიცხავენ.

ჯიდაში დაგეგმილი შეხვედრის წინ, ივნისში, დანიის დედაქალაქ კოპენჰაგენში ჩატარდა წინასწარი თათბირი, რომელშიც ბრაზილიის, ინდოეთის, თურქეთისა და სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის წარმომადგენლები მონაწილეობდნენ. გარდა ამისა, თათბირში ვიდეოკავშირით ჩაერთო აშშ-ის პრეზიდენტის მრჩეველი ეროვნული უსაფრთხოების საკითხებში ჯეიკ სალივანი.

ევროპელი ჩინოვნიკები ვარაუდობენ, რომ ჯიდის შეხვედრა ხელს შეუწყობს აზრთა სხვადასხვაობას უკრაინასა და განვითარებად ქვეყნებს (ანუ „გლობალურ სამხრეთს“) შორის, რათა კონფლიქტი შედარებით მალე დასრულდეს და წლის ბოლოსთვის სამშვიდობო სამიტი ჩატარდეს... თუმცა ასეთი ვადები საკმაოდ ამბიციურია. რატომ? იმიტომ, რომ ჯერ კიდევ კოპენჰაგენში ჩატარებულმა თათბირმა უკრაინასა და „გლობალური სამხრეთის“ ქვეყნებს შორის მნიშვნელოვანი უთანხმოება გამოავლინა. საქმე იმაშია, რომ კიევმა დანიაში გეგმა წარადგინა, რომელიც მოიცავს: ა) უკრაინის ბირთვული, სასურსათო და ენერგეტიკული უსაფრთხოების უზრუნველყოფას; ბ) უკრაინის მცხოვრებლების ტყვეობიდან გათავისუფლებას; გ) უკრაინის ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენას; დ) რუსეთის ჯარების გაყვანას და საომარი მოქმედებების შეწყვეტას; ე) სამართლიანობის აღდგენას; ვ) ეკოციდის შეწყვეტას და ზ) ომის დასრულების ფიქსაციას.

„სამხრეთელებმა“ მკაფიოდ მიანიშნეს, რომ მართალია, ისინი მზად არიან კონფლიქტის დარეგულირების საერთო პრინციპების განსახილველად, მაგრამ ხელს არ მოაწერენ კიევის გეგმებს, რომლებიც, სხვათა შორის, მოლაპარაკების დაწყებამდე რუსეთის ჯარების გაყვანას და „ყველა ოკუპირებული ტერიტორიის დაბრუნებას“ ითვალისწინებს. მოკლედ, „სამხრეთელებს“ რუსეთის სრული მარცხი არ სურთ.

წყარო: https://www.wsj.com/articles/saudi-arabia-to-host-ukraine-peace-talks-as-part-of-western-effort-to-woo-global-south-244f03f0?mod=hp_lead_pos6

 

 

მსოფლიო
«Bloomberg» (აშშ): „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“

„როგორც ჩანს, წლევანდელი ზამთარი, შარშანდელ თბილთან შედარებით, ამჯერად უფრო ცივი იქნება. უკვე ისე აცივდა, რომ ევროპის გაზსაცავები სწრაფად ცარიელდება“, - ნათქვამია ამერიკული საინფორმაციო-ანალიტიკური სააგენტოს „ბლუმბერგის“ (Bloomberg) მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“ (ავტორები - ანა შირიაევსკა და პრისცილა აზევედო).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

შარშან ევროპაში უჩვეულოდ თბილი ზამთარი იყო და რუსული გაზის შეწყვეტის მიუხედავად, გაზსაცავებში ჩატვირთული საწვავი ევროპელებმა გაზაფხულამდე იმყოფინეს, პლის გამონახეს დამატებითი ალტერნატიული წყაროებიც... მაგრამ ახლა, როცა პროგნოზით თანდათანობით აცივდება, გაზის ფასები უკვე მატულობს და უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენითაც ევროპა გაზს ვეღარ მიიღებს, ექსპერტების თქმით, ენერგეტიკული კრიზისის წინამძღვრები აშკარად ისევ იქმნება. არადა, ევროპა ჯერაც ვერ გამოსულა მთლიანად ორი წლის წინანდელი შოკისაგან, როცა ერთი კუბური მეტრი გაზის ფასი „ცას სწვდებოდა“.

რა თქმა უნდა, გაზის წლევანდელი ფასები 2022 წლის რეკორდულ ფასებზე მცირეა, მაგრამ მატება მაინც საგრძნობია, ანუ მოსახლეობის კეთილდრეობა მცირდება, ცხოვრების დონე ეცემა და მწარმოებელთა კონკურენტუნარიანობა უარესდება.

ზამთრის ყველაზე ცივ თვეებში გაზსაცავები მაშველი რგოლის როლს ასრულებენ, მაგრამ ნოემბრის სიცივეების გამო მოსახლეობაში გაზზე მოთხოვნა სწრაფად გაიზარდა. გარდა ამისა, ევროპაში ქარის ელექტროსადგურები ძირითადად უქმად დგანან, რადგან ქარის სიჩქარე დაბალია. შესაბამისად, მატულობს გაძვირებული გაზის გამოყენება ელექტროენერგიის წარმოებისთვის, რაც ბუნებრივია, ელექტროდენის ფასს ზრდის.

დღეისათვის რუსული გაზით - უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენის მეშვეობით -  ევროკავშირის რამდენიმე წევრი ქვეყანა სარგებლობს, მათ შორის სლოვაკეთი და უნგრეთი. უკრაინასა და რუსეთს შორის დადებული სტრანზიტოს შეთანხმების ვადა დეკემბრის ბოლოს იწურება. კიევი აცხადებს, რომ კონტრაქტს აღარ გაახლებს. უნგრეთსა და სლოვაკეთს ენერგეტიკული უზრუნველყოფას საფრთხე ემუქრება.

ცივი ზამთრის გამო ცუდ დღეში ჩავარდება გერმანიაც. 2022 წელს ბერლინმა მიიღო გადაწყვეტილება, რომ გაზი თავისი გაზსაცავებისათვის მსოფლიო ბაზარზე რეკორდული ფასებით ეყიდა, თუმცა ამჟამად სხვა სიტუაციაა. გაზზე მაღალი ფასების გამო ბევრი ქარხანა წარმოებას ამცირებს ან სულაც ჩერდება. გამოდის, რომ მესამე წელია ევროპის უდიდესი ეკონომიკა, ენერგონედლეულის უკმარისობის გამო, ზეწოლას განიცდის.  გერმანიაში კი თუ სიტუაცია გაუარესდება, ეს ნიშნავს, რომ კრიზისის ვირუსი სხვა ქვეყნებსაც გადაედება.  თებერვალში დაგეგმილი ბუნდესტაგის არჩევნები შეიძლება მწვავე ეკონომიკური პრობლემების ფონზე ჩატარდეს.

ცივ ზამთარში ენერგიის დეფიციტი ძნელი გადასატანია, ასეთ სიტუაციებში მოსახლეობისადმი მოწოდებები ხარჯვის შემცირება-დაზოგვაზე საქმეს არ შველის: არსებობს დიდი რისკი იმისა, რომ ევროპელებს ამ ზამთარს ბედი აღარ გაუღიმებთ და ამიტომ იძულებულნი იქნებიან მეტი ძვირადღირებული თხევადი გაზის იმპორტი მოახდინონ, პარალელურად კი აზიის ქვეყნებთან, განსაკუთრებით კი ჩინეთთან მიმართებით კონკურენტუნარიანობაც შეინარჩუნონ, რაც ერთობ რთულ ამოცანას წარმოადგენს.

წყარო: https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-11-23/europe-is-already-facing-its-next-energy-crisis?srnd=phx-politics

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.