,
ბრიტანული „დეილი ტელეგრაფი“ (The Daily Telegraph) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ტრამპი მართალია, როცა თვლის, რომ ევროპელთა თავდაცვა სასაცილოა. სტარმერი და მაკრონი თითქოსდა მჭექარედ ლაპარაკობენ, მაგრამ მათი „დახმარების მსურველთა კოალიციის“ მნიშვნელობა ნულოვანია“ (ავტორი - ქონ ქოგლინი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:
კირ სტარმერს და ემანუელ მაკრონს შეუძლიათ რამდენიც სურთ იმდენი ილაპარაკონ. მათ შეუძლიათ სიტყვებით საკუთარი თავი „მაგარ ბიჭებად“ წარმოაჩინონ, მაგრამ მათ მიერ შექმნილი „მსურველთა კოალიციისაგან“ არაფერი არ გამოვა.
დონალდ ტრამპის ადმინისტრაციის მაღალჩინოსნები ბავშვურად გამოხატავენ თავიანთ ცუდად დამალულ ზიზღს ევროპელი მოკავშირეების მიმართ. სამწუხაროა, რომ მათი სიტყვები მწარე ჭეშმარტებას წარმოადგენს, რომელზედაც დაფიქრება აუცილებელია. ასე მაგალითად, ამას წინათ სკანდალურად გახმაურებული საუბრის დროს სოციალურ ქსელში თავდაცვის მინისტრმა პიტ ჰეგსეთმა ევროპელებს „აშშ-ის კმაყოფაზე მყოფნი“ უწოდა, მაგრამ ვერც შეედავები, რადგანაც კონტინენტის ლიდერებმა მრავალი წლის განმავლობაში ვერა და ვერ შეასრულეს ძირითადი ვალდებულებები სამხედრო ხარჯების ზრდასთან დაკავშირებით, ნატოს ჩარჩოებში.
თუ დიდ ბრიტანეთს და დანარჩენ ევროპას რაღაც როლის შესრულება სურთ სამშვიდობო საქმეში., ქმედითი ნაბიჯები უნდა გადადგან.
ახლაც კი, როცა მათ როგორც იქნა გააცნობიერეს თავიანთი თავდაცვითი შეთანხმებების სრული უუნარობა, ევროპელი ლიდერები თვითონვე ძირს უთხრიან საკუთარ ინიციატივებს მილიარდობით ევროს დახარჯვაზე სამხედრო მოდერნიზაციისათვის და უადგილო დავას იწყებენ იმაზე, თუ ვის შეუძლია ევროპის გადაიარაღებაში მონაწილეობა და ვის არა.
თუ ფრანგები თავისას მიაღწევენ და ლონდონს ევროპული თავდაცვიდან გარიყავენ, მაშინ ევროკავშირი დიდ ბრიტანეთს, ბრექსიტის გამო, თავის 150-მილიარდიან ფონდთან ახლოს არ მიაკარებს - მიუხედავად იმისა, რომ დიდი ბრიტანეთი ნატოს შემადგენლობაში ერთ-ერთ წამყვან ევროპულ სახელმწიფოს წარმოადგენს. უფრო მეტიც - საფრანგეთი ცდილობს თავისი ანტიბრიტანული პოზიცია გაატაროს, მიუხედავად იმისა, რომ წესით და რიგით, პრეზიდენტი ემანუელ მაკრონი პრემიერ-მინისტრ კირ სტარმერის მხარდამჭერი უნდა იყოს „უკრაინის დახმარების მსურველთა კოალიციის“ შექმნა-განმტკიცებაში.
რამდენადაც კირ სტერმერს ჯერაც არ წარმოუდგენია მეტი ინფორმაცია „კოალიციის“ სტრუქტურაზე და მის უფლებამოსილებაზე, ძნელია შეედავო დონალდ ტრამპის სპეცწარმომადგენელს სტივ უიტკოფს მის ნათქვამში, რომელიც მან აშშ-ის ადმინისტრაციის წევრების გახმაურებულ ქსელურ საუბარში გააჟღერა: „კირ სტარმერის ინიციატივა ევროპელების პოზიორობაა და მეტი არაფერი“, - ასეთნაირად შეაფასა სტივ უიტკოფმა ბრიტანელი პრემიერის ძალისხმევა.
თუ ევროპელ მხედართუფროსთა იმ სამიტის შედეგების მიხედვით ვიმსჯელებთ, რომელიც ნორტვუდში არსებულ დიდი ბრიტანეთის გაერთიანებულ ოპერატიულ შტაბში ჩატარდა და რომელზეც ოპერატიული დაგეგმვის საკითხები იხილებოდა, მაშინ სტივ უიტკოფი აშკარად მართალია. სამიტზე მირებული ერთადერთი მეტ-ნაკლებად ნორმალური გადაწყვეტილება იმაში გამოიხატება, რომ ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების დადების შემდეგ სამეფო სამხედრო-საჰაერო ძალების ავიაგამანადგურებელებს - Typhoon Eurofighter-ებს უკრაინის საჰაერო სივრცის დასაცავად გამოიყენებენ.
მაგრამ ამ შემთხვევაშიც კითხვა ისმება - როგორ? დიდი ბრიტანეთის სამეფო საჰაერო ძალებს თვითონაც არ ჰყოფნის და მწვავედ ჭირდება ფრონტული ავიაგამანადგურებლები, შესაბამისად, ძალიან ძნელი იქნება ერთი საბრძოლო ავიაესკადრილიის გადასროლა უკრაინაში, თანაც ერთი სამხედრო-საჰაერო ქვედანაყოფი რუსეთის აგრესიას, თუ მის დაწყებას კრემლი მოისურვებს, ვერანაირად ვერ შეაჩერებს.
და თუ მხოლოდ ამაში იქნება გამოხატული კირ სტარმერის „კოალიციის“ როლი და წვლილი, მაშინ გასაკვირი არ უნდა იყოს რომ ტრამპის ადმინისტრაციის ქსელურ ჩატში ამერიკელ ჩინოვნიკებს ესოდენ დაბალი აზრი აქვთ თავიანთ ევროპელ მოკავშირეებზე.
ამას ადასტურებს ვიცე-პრეზიდენტ ჯეიმს დევიდ ვენსის გადაწყვეტილებაც ეწვიოს დანიის სამეფოს ნაწილს - კუნძულ გრენლანდიას - ისე, რომ კოპენჰაგენისაგან ნებართვას არ იღებს. მისი აზრით, რადგანაც გრენლანდიაზე აშშ-ის ყველაზე დიდი არქტიკული სამხედრო ბაზა მდებარეობს (პიტუფიკში), ამიტომ მას უფლება აქვს როცა სურს, ბაზა მაშინ მოინახულოს. ვიცე-პრეზიდენტს ევროპული პრობლემები არ აინტერესებს.
გრენლანდიაზე ჯეიმს ვენსის ვიზიტმა ბევრი მითქმა-მთქმა გამოიწვია დონალდ ტრამპის მრავალგზისი მუქარების ფონზე, რომ ამერიკა კუნძულის ანექსიას განახორციელებს, აშშ-ის უსაფრთხოების თვალსაზრისით. პიტუფიკის ბაზა ხომ კოორდინაციას უწევს კოსმოსისადმი დაკვირვებას და ანტირაკეტული თავდაცვის სისტემას.
რამდენადაც რუსეთის (და ჩინეთის) მოქმედება არქტიკის რეგიონში ამერიკისათვის გამოქვევას ნიშნავს, დონალდ ტრამპს სურს გრენლანდია მთლიანად გააკონტროლოს, მაგრამ დანია, რომელიც ჩრდილოატლანტიკური ალიანსის - ნატოს - ერთ-ერთი დამაარსებელია, კატეგორიულად ეწინააღმდეგება აშშ-ის სურვილს და არ სურს დაკარგოს თავისი სუვერენიტეტი პოლარულ რეგიონზე.
დონალდ ტრამპის, ჯეიმს ვენსის და აშშ-ის ადმინისტრაციის სხვა საკვანძო თანამდებობების მქონე ჩინოვნიკების ქედმაღლური დამოკიდებულება ევროპელი პარტნიორების მიმართ არამარტო ნატოს მომავალს ემუქრება, არამედ იმასაც ამტკიცებს, რომ ადმინისტრაციის მეთაური - აშშ-ის პრეზიდენტი - ისეთ პოლიტიკას ატარებს, რომელიც შეუთავსებელია ევროპული ქვეყნების ინტერესებთან.
ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ შეთანხმება, რომელივ თეთრმა სახლმა გააფორმა უკრაინის მონაწილეობით კიდევ ერთი მაგალითია იმისა, რომ ვაშინგტონს ანგარებითი ზრახვებითი ამოძრავებს. იმიტომ, რომ უკრაინის ერთადერთი აშკარა წარმატება, რაც მან რუსეთთან ომში მიაღწია, ეს სწორედ შავ ზღვაზე რუსეთის ფლოტის წინააღმდეგ მიმართული დარტყმებია, რომლის შედეგად კრემლმა კატასტროფული ზარალი განიცადა. მაგრამ იმის ნაცვლად, რომ დაეხმაროს კიევს ამ კოზირის სწორად გამოყენებაში, დონალდ ტრამპი პირიქით აკეთებს - ხელს უქყობს რუსეთს უკრაინის ძლიერი პოზიციის ძირის გამოთხრაში: ზეწოლას ახდენს უკრაინაზე შეწყვიტოს დარტყმები ყირიმზე და მის ირგვლივ არსებულ საზღვაო აკვატორიაში, ასევე არ არის გამორიცხული მოსკოვს რიგი სანქციებიც მოუხსნას.
ეს ნიშნავს, რომ მოსკოვს შეუძლია შვებით ამოისუნთქოს: მას მეტად აღარ მოუწევს რესურსები დახარჯვა შავ ზღვის ფლოტის ხომალდებისა და ყირიმში არსებული ბაზების დაცვაზე. ამის ნაცვლად კრემლს შესაძლებლობა ექნება დონბასში შეტევა გააფართოვოს და კიდევ მეტი ტერიტორია დაიკავოს.
თუ დონალდ ტრამპის ადმინისტრაციას ასეთი სახით აქვს წარმოდგენილი „მომგებიანი გარიგება“ უკრაინასთან მიმართებით, მაშინ ამითაც დასტურდება პრეზიდენტის გარემოცვის გულგრილი დამოკიდებულება ევროპული პრობლემების მიმართ.
თუ დიდ ბრიტანეთს და მის მოკავშირეებს სურთ რაღაც მცირე შანსი მაინც ჰქონდეთ ამ სახიფათო სიტუაციაში რაღაც გარდატეხის შეტანის მიზნით, მათ დროა შეწყვიტონ დავა გადაიარაღების გეგმასთან დაკავშირებით. მათ რაც შეიძლება მეტი რესურსები უნდა მიმართონ თავიანთი ინტერესების, ანუ ევროპის ინტერესების დასაცავად. და როცა თეთრი სახლი ევროპელთა მტკიცე პოზიციას დაინახავს, მხოლოდ მაშინ გამოავლენს პატივისცემას თავისი მოკავშირეების მიმართ.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
