USD 2.7086
EUR 3.1783
RUB 3.4210
თბილისი
«The Daily Telegraph»: „რუსეთზე რომ ერთხელ და სამუდამოდ გავიმარჯვოთ, უკრაინა ნატოს წევრად უნდა მივიღოთ“
თარიღი:  260

ბრიტანულმა გაზეთმა „დეილი ტელეგრაფმა“ (The Daily Telegraph) გამოაქვეყნა სტატია სათაურით „რუსეთზე რომ ერთხელ და სამუდამოდ გავიმარჯვოთ, უკრაინა ნატოს წევრად უნდა მივიღოთ“, რომლის ავტორია ლორდი მაიკლ ეშკროფტი - 77 წლის ბიზნესმენი, ფილანტროპი და სოციოლოგი.

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

ფართოდ არის აღიარებული, რომ ომის პირველ მსხვერპლს სიმართლე წარმოადგენს. ამ მხრივ უკრაინის კონფლიქტი გამონაკლისი არ არის.

ვლადიმერ პუტინისა და მისი დამქაშების მიერ ერთ-ერთი ყველაზე მეტად გავრცელებული სიცრუე იმაში გამოიხატება, რომ მათი განცხადებით, რუსეთი ფაქტიურად ნატოსთან ომობს. რასაკვირველია, ასეთი განმარტება უფრო იოლი და მისაღებია, როცა ახალწვეულის დედას ამ მის ახალგაზრდა დაქვრვებულ ცოლს ეუბნები - თქვენი შვილი და მეუღლე გმირულად დაიღუპა სამშობლოს დასაცავად, რომელსაც დასავლეთის 30-მდე სახელმწიფო ებრძვის.

სიმართლე, რათქმა უნდა, სრულიად სხვაა: გასული წლის 24თებერვალს რუსეთმა უკრაინაში სრულმასშტაბიანი შეჭრა განახორციელა და ვარაუდობდა, რომ თავის შედარებით პატარა მეზობელს რამდენიმე დღეში დაიპყრობდა, ნატოსაგან არსებითი საპასუხო რეაგირების გარეშე.

დიდად სამწუხაროა, რომ უკრაინა ნატოს წევრი არ არის, თუმცა ქვეყანა ალიანსის პარტნიორად 1994 წლიდან ითვლება, ანუ საბჭოთა კავშირის დაშლიან სამი წლის შემდეგ. უკრაინა რომ ნატოს სრულუფლებიანი წევრი ყოფილიყო, რუსეთი მის ტერიტორიაზე თავდასხმას ვერ გაბედავდა - იმიტომ, რომ მოსკოვისათვის დასავლეთის მხრიდან მასირებული შურისძიება გარანტირებული იქნებოდა.

ნატო ანუ ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია (North Atlantic Treaty Organization), რომელიც 1949 წელს 12 ქვეყნის მიერ შეიქმნა, ამჟამად 31 სახელმწიფოს აერთიანებს. მისი მთავარი პრინციპია კოლექტიური ურთიერთდახმარება იმ შემთხვევაში, თო რომელიმე წევრს თავს უცხო სახელმწიფო დაესხმება.

უკრაინა გახდებოდა ნატოს წევრი, მაგრამ ჯერ-ჯერობით მისი განაცხადი არ დევს მოლაპარაკების მაგიდაზე განსახილველად - ალიანსის წევრები შიშობენ, რომ თუ უკრაინის მიღების პროცედურას დაიწყებენ, ეს აღმოსავლეთ ევროპაში მიმდინარე კონფლიქტის ესკალაციის გამოიწვევს. ამიტომ, ნატოს ქვეყნები უკრაინას სხვა სახით ეხმარებიან - აგრძელებენ იარაღისა და ამუნიციის მიწოდებას, მაგრამ მის ტერიტორიაზე თავიანთი შეიარაღებული ძალების შეყვანის გარეშე.

ამას წინათ ბრიტანული „ეკონომისტის“ მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში უკრაინის არმიის მთავარსარდალმა ვალერი ზალუჟნიმ რეალური სურათი აჩვენა რუსეთ-უკრაინის ომის შესახებ, რომელიც უკვე 21 თვე გრძელდება. მისი აზრით, კონფლიქტი ერთგვარ ჩიხში შევიდა და თითქმის პოზიციურ ბრძოლებში გადაიზარდა, ძალთა გამოფიტვის მიზნით.

და რა ხდება ახლა? რა განწყობაა უკრაინელებში?

ომის დაწყებიდან ხუთჯერ ვიყავი უკრაინაში, ვესაუბრებოდი კიევისა და სხვა ქალაქების მოსახლეობას, ფრონტის ხაზზეც უკრაინელ ჯარისკაცებსაც შევხვდი მათი აზრის გასაგებად.

უკრაინელთა ოცნება იმით გამოიხატება, რომ დასავლეთი, უპირატესად კი აშშ, მათ რუსეთზე გასამარჯვებლად განუსაზღვრელი რაოდენობით მისცემს „ფალკონებს“ - F-16 ავიაგამანადგურებლებს - და სხვა მაღალტექნოლოგიურ და ზუსტ იარაღს, მაგრამ დღევანდელი სიტუაციის კვალობაზე, როცა მსოფლიო უკრაინის თითქმის ორწლიანი კონფლიქტით არის დაღლილი, მათი ოცნება მხოლოდ ოცნებად რჩება.

არის ორი არასასიამოვნო სცენარი, რომელთა შესახებ უკრაინელები მხოლოდ ჩუმად, კერძო საუბრების დროს ლაპარაკობენ.

პირველი - იმისთვის, რომ რაც შეიძლება მეტი უკრაინელი გადარჩეს დაღუპვას, უკრაინა საომარ მოქმედებებს წყვეტს და რუსეთს, სამშვიდობო ხელშეკრულების თანახმად, თავის ტერიტორიას უთმობს - ალბათ, ყირიმს და დონბასს.

მეორე სცენარი, რომელიც უფრო ნკლებად სასიამოვნოა, გულისხმობს ომის გაგრძელებას, რომელიც სავარაუდოდ, შეიძლება ხუთ წელზე მეტხანს გაჭიანურდეს და რომელიც, პრინციპში, რუსეთისათვის ხელსაყრელია. ომამდე უკრაინის მოსახლეობა 44 მილიონ მცხოვრებს შეადგენდა (ახლა კი ბევრად ნაკლებია), რუსეთისა კი 150 მილიონს. ამრიგად, გაჭიანურებული ომის შემთხვევაში რუსეთის არმიას, ცოცხალი ძალის მობილიზების თვალსაზრისით, უპირატესობა ექნებოდა.

მაგრამ არსებობს მესამე და უფრო მიმზიდველი სცენარიც, რომელსაც მე ვემხრობი: უკრაინა რაც შეიძლება სწრაფად უნდა გახდეს ნატოს წევრი, უნდა დაჩქარდეს ალიანსში მისი გაწევრიანების პროცესი

ნატო არ დაუშვებს ომის ისეთ დასასრულს, რომელიც უკრაინის მარცხში და რუსეთის გამარჯვებაში იქნება გამოხატული. ჩვენ უნდა გვახსოვდეს, რომ ხულიგნები, ვინც არ უნდა იყვნენ ისინი - ბავშვები თუ ქვეყნების ლიდერები - ხშირად უკან იხევენ, როცა მათ წინააღმდეგ ერთ მუშტად შეკრულ გაერთიანებულ ძალას ხედავენ.

ვფიქრობ, უკრაინისათვის ნატოს სრულუფლებიანი წევრის სტატუსის მინიჭება (მასთან დაკავშირებული რისკების გათვალისწინებით), რა თქმა უნდა, უკეთესი იქნება, ვიდრე ისეთი ბოროტი სახელმწიფო, რომლსაც ვლადიმერ პუტინის ხელმძღვანელობს, უკრაინას მთლიანად ან ნაწილობრივ გადაყლაპავს. ეს იქნებოდა ერთდროულად კიევისადმი ღალატი და მსოფლიოსადმი არასწორი სიგნალის გაგზავნა იმ დროს, როცა გლობალური მშვიდობა ძალზე მყიფეა.

წყარო: https://www.telegraph.co.uk/news/2023/11/18/to-defeat-russia-we-must-make-ukraine-a-member-of-nato/

მოამზადა სიმონ კილაძემ

ანალიტიკა
კრემლს ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - გიორგი კობერიძე
დღევანდელი რუსული ბეჭდური პრესა ივლისის თვეში ეკონომიკური ვითარების დამძიმებაზე საუბრობს - რაც რუსეთის დახურული სისტემის პირობებში საკმაოდ იშვიათი მოვლენაა. გაზეთები აღნიშნავენ, რომ: საშუალოდ 12%-ით მოხდა რუსეთში კომუნალურები გადასახადების ზრდა. გაძვირდა პურის ფასიც, არადა ხორბლის ფასი გაიაფდა. მშენებლობის ბიზნესი დაეცა და ქარხნები იხურება.
 
მიზეზი? მუშახელის კატასტროფული დეფიციტი ბაზარზე, რასაც ადამიანური რესურსების კლების ხარჯზე ემატება მოთხოვნის ბუნებრივი შემცირება - რუსების ნაწილი ფრონტზე კვდება, ნაწილი კი ქვეყნიდან გარბის. დარჩენილი კვალიფიციური მუშახელი კი სამხედრო ინდუსტრიაშია მობილიზებული. იაფ ხორბალს რუსეთი თავის მოკავშირეებს საბითუმო ფასებში ყიდის, ხოლო ბაზარზე შემოსავლის შესანარჩუნებლად კრემლთან დაახლოებული პურის მსხვილი მეწარმეები მის ფასს ზრდიან.
 
ამას კი ემატება სანქციები. დღეს ევროპის მხრიდან სანქციების მე-18 პაკეტი დამტკიცდა, რომელიც რუსეთის ნავთობისა და გაზის ინდუსტრიას ურტყამს. 47.6 დოლარი - ესაა ის თანხა, რომელზე ძვირადაც ნავთობს არ შეიძენს ევროკავშირი და ბრიტანეთი რუსეთისაგან, რომელსაც გათვლა 60 დოლარზე ჰქონდა. კრემლს რომ მყარი მოგება ჰქონდეს 70 დოლარად უნდა ჰყიდდეს ბარელს. სანქციების მიხედვით ნორდ სტრიმების გაზსადენები აღარ ამუშავდება. ამას ემატება რუსულ ჩრდილოვან ფლოტზე დევნაც, რომელიც სხვა ქვეყნების დროშის ქვეშ მცურავი ხომალდების დახმარებით ცდილობდა რუსული ნავთობის ევროპაში გაყიდვას და სანქციების გვერდის ავლას.
 
ამ ფონზე მნიშვნელოვანია ისიც, რომ რუსეთში ტოტალიტარული მმართველობა კიდევ უფრო უჭერს მოსახლეობას: ქვეყანაში 5500 აკრძალული საიტი, მუსიკა, საინფორმაციო საშუალება, კოდური სიტყვა, ფილმი და გამოთქმაა, რისი მოძიებაცა და ნახვაც არ შეიძლება, მათ შორის არც VPN-ის გამოყენებით. თუ ნახავ ჯერ დაგაჯარიმებენ, შემდეგ ჯერზე კი პასუხისგებაში მისცემენ შენს თავს.
 
მზარდი ინფლაციისა და ძირითადი რესურსების სამხედრო წარმოებასა თუ ფრონტზე მობილიზების ფონზე ეკონომიკური პერსპექტივა კარგად არ გამოიყურება. არსებობს ვარაუდი, რომ გვიანი შემოდგომიდან რუსეთი კიდევ უფრო მეტი ბანკნოტების დაბეჭდვას აპირებს.
 
მუშახელის დეფიციტის ფონზე ინდური პრესა საუბრობდა პოტენციურ გეგმაზე, რომლის მიხედვითაც რუსეთი წლის ბოლომდე მილიონი ინდოელი მუშახელის რეკრუტირებას აპირებს, თუმცა ამ ამბავმა რუსეთში დადებითი რეაქცია არ გამოიწვია, რის გამოც რუსეთის შრომის მინისტრმა აღნიშნული ინფორმაცია უარყო. მიუხედავად ამისა, მარტო წელს რუსეთში 71,817 ინდოეთის მოქალაქეზე გაიცა ოფიციალური სამუშაო ნებართვა. ეს რაც ლეგალურად ჩანს, და რაც არა ის კიდევ სხვაა. ინდოელების გარდა რუსეთში დიდი რაოდენობით არიან შუა აზიელები და ჩინელები.
 
ამ ვითარებაში ფრონტზე რუსეთის ვითარება არასახარბიელოა. დონეცკის მონაკვეთზე მომარაგების გზას უკვე ეწოდა "სიკვდილის ხაზი", სადაც უკრაინული დრონები ყველაფერს ბომბავენ რაც კი გადაადგილდება. მიუხედავად ამისა, რუსეთი არ წყვეტს ცოცხალი ძალის მობილიზებას და დონეცკის ოლქის დასავლეთ ნაწილში, პოკროვსკის სექტორზე დაწოლას. რუსეთის მხრიდან ყველა გათვლა ისეთი იყო, რომ პოკროვკი ჯერ 2024 წლის ბოლომდე უნდა აეღოთ, შემდეგ 2025 წლის მარტამდე, ახალი თარიღი 2025 წლის 9 მაისი იყო, შემდეგ კი ამ სექტორზე დაწყებული შეტევის ერთი წლის თავი, ანუ ივლისი. მაგრამ ერთი წლის თავზე რუსები ჯერ კიდევ არ არიან ქალაქის ფარგლებში შესულები. ზოგადად პოკროვკისაკენ გაჭრას რუსები 2024 წლის თებერვლიდან ცდილობენ, ავდიივკას დაცემის შემდეგ.
 
დასავლური მედია ამბობს, რომ რუსული ზაფხულის შეტევის მხოლოდ პირველი ფაზა ვიხილეთ ჯერ და რომ მეორე ფაზა ჯერ კიდევ წინააო. ისინი 150 ათას დამატებით რუს, კორეელ და სხვა ქვეყნებიდან დაქირავებულ სამხედროებზე საუბრობენ და ახალი მიმართულებით გაჭრას არ გამორიცხავენ, ან ძველ სექტორებზე მათ გადანაწილებასა და უკრაინულ პოზიციებზე დაწოლის გაძლიერებას.
 
კრემლი ტრამპის მიერ მიცემულ 50 დღიან ვადას მაქსიმალური შეტევისათვის გამოიყენებს და ამაში უცნაური არაფერია. მთავარია რამხელა იქნება მსხვერპლი და გამოფიტვა. როგორც ამერიკის სახელმწიფო მდივანმა აღნიშნა, მხოლოდ წელს რუსეთს 100 ათასი მოკლული ჰყავს. მან ხაზი გაუსვა ფაქტს, რომ საუბარია მოკლულ სამხედროებზე და არა დაჭრილებზე, დაშავებულებზე ან ტყვეებზე. რუსეთი წლებია იმით პოზიციონირებს, რომ თითქოს ბოლო სამხედრომდე და ბოლო საკვებამდე შეუძლია იომოს. ასეთი რამ არცერთ სახელმწიფოს არ შეუძლია, მაგრამ კრემლს რომ ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - ეს უკვე ვნახეთ. და ისიც ნათელია, რომ ახლა ომს სერიოზული გამოფიტვის სახე აქვს მიღებული, რის გამოც დამატებითი მოთამაშეებისა და სახელმწიფოების ირიბი ჩართვა კიდევ უფრო მზარდია.
 
პუტინმა ისიც კარგად იცის, რომ ომის შეწყვეტა სხვა მიზეზითაცაა საშიში - ამდენი სამხედროსა და ციხეებიდან გამოსული, თუ მობილიზებული კრიმინალის რესოციალიზაცია ძალიან რთული იქნება, მით უფრო გართულებული ეკონომიკური ვითარებიდან გამომდინარე. თუმცა ყველაფერს აქვს თავისი ზედა ზღვარი - ეკონომიკის გამძლეობასაც, მსხვერპლის რაოდენობასაც და გამარჯვების რწმენასაც.
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.