ბრიტანულ გაზეთ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ორნი თეთრ სახლში: ჯო ბაიდენის თვითკმაყოფილება - იგი ერთადერთი დემოკრატია, რომელმაც თავის დროზე რესპუბლიკელი დონალდ ტრამპი დაამარცხა“ (ავტორი - ტონი დაივერი), რომელშიც ორი ერთმანეთისადმი მტრულად განწყობილი პრეზიდენტის, თეთრი სახლის წარმავალი ბინადარისა და მომავალის გულთბილი შეხვედრაა გადმოცემული.
გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:
ხელი, რომელიც ჯერ კიდევ ოვალურ კაბინეტში მყოფმა ჯო ბაიდენმა გაუწოდა ოთხშაბათს, 13 ნოემბერს, თეთრი სახლის მომავალ ბინადარს დონალდ ტრამპს, არ იყო სავალდებულო, რომ მეგობრული ყოფილიყო. ბოლო თითქმის ექვსი წლის განმავლობაში, განსაკუთრებით წინასაარჩევნო კამპანიების დროს, ორივე ერთმანეთს ულმობლად ურტყამდა: დონალდ ტრამპი ჯო ბაიდენს „მძინარე ჯოს“ და „ნამდვილი საფრთხის განსახიერებას“ უწოდებდა, ჯო ბაიდენი კი, თავის მხრივ (ზოგჯერ კი პრესმდივნის პირით) აცხადებდა, რომ დონალდ ტრამპი ყველაფრით აკმაყოფილებს ფაშისტის სახელს.
თუმცა ჯო ბაიდენისათვის გარდამავალი ხელისუფლების პერიოდი (როცა ერთი მიდის და მეორე მოდის) ისეთ მომენტად იქცა, რომ მას შესაძლებლობა მიეცა მოხდენილად დახვედროდა ჯერ კიდევ სტუმრის სტატუსში მყოფ დონალდ ბაიდენს და ასევე მოხდენილად დაშორებოდა. მან კამერების წინაშე ქვეყანას აცვენა, თუ როგორ შეიძლება ხელისუფლებიდან წასვლა და ძალაუფლების მშვიდობიანი გადაცემა პოლიტიკურ მტრობაზე მაღლა დააყენო.
უფლებამოსილების გადაცემა, რასაკვირველია, ჯო ბაიდენისათვის ერთგვარი თვითკმაყოფილების გრძნობით იყო მოცული, რადგან იგი ჯერ-ჯერობით ერთადერთ დემოკრატ პრეზიდენტს წარმოადგენს, რომელმაც ორ არჩევნებში ერთხელ მაინც შეძლო რესპუბლიკელი ექს-პრეზიდენტის დამარცხება.
„ჩვენ ყველაფერს ვაკეთებთ, რაც კი შეგვიძლია, რომ თქვენი განთავსება თეთრ სახლში სასიამოვნო იყოს“, - უთხრა ჯო ბაიდენმა დონალდ ტრამპს.
აღსანიშნავია, რომ „კოჭლ იხვს“ იისფერი ჰალსტუხი ეკეთა, რაც ორპარტიულობის ფერს შეესაბამება. მასპინძელმა სტუმრისადმი პატივისცემის ნიშნად ბუხარიც კი აანთო, რათა სიმბოლურად განეიტრალებულიყო ის მკვეთრი აცივება, რომელიც ამ კვირაში ვაშინგტონში მოხდა.
სცენა, რომელიც დამშვენებული იყო წითელი ვარდებით და რომელიც ბუხრის ცეცხლის ალისფერ ათინათს უთავსდებოდა, უფრო მეტად მოგვაგონებდა ორი მოხუცი მამაკაცის შეხვედრას, რომლებიც ერთმანეთს თავს გადახდილ ისტორიებს უზიარებენ, ვიდრე პოლიტიკური მოწინააღმდეგეების რანდევუს, რომლის დროსაც მსოფლიოს უძლიერესი სახელმწიფოს მეთაურის პოსტის გადაცემის დეტალები იხილებოდა.
დონალდ ტრამპისა და ჯო ბაიდენის უკან, კედელზე, აშშ-ის დამფუძნებელი მამების სურათები ეკიდა, მათ შორის კი, ცენტრალურ ადგილზე, ფრანკლინ დელანო რუზველტის ფოტო, რომელსაც ჯო ბაიდენს ხშირად ამსგავსებენ. ჯონ კენედისა და მარტინ ლუთერ კინგის ბიუსტები ორივე მხარის - დემოკრატებისა და რესპუბლიკელების მომხრე მასმედიის კამერების ფოკუსში მოხვდნენ, რაც საკმაოდ ნიშანდობლივია.
ბევრი რამ შეიცვლა მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპმა 2021 წლის იანვარში თეთრი სახლის ოვალური კაბინეტი დატოვა.
არჩეული პრეზიდენტის შეხვედრა წარმავალ პრეზიდენტთან - ამერიკული პოლიტიკური ცხოვრების დიდი ხნის ტრადიციას წარმოადგენს. მაგრამ 2020 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ, რომელიც დონალდ ტრამპმა წააგო, მაგრამ დამარცხება არ აღიარა, ასეთი შეხვედრა არ გამართულა: დონალდ ტრამპმა უარი თქვა ჯო ბაიდენის მიწვევაზე თეთრ სახლში.
ამჯერად მისტერ დონალდ ტრამპი თავისი გამარჯვებით იმდენადვე დიდსულოვანი იყო, რამდენადაც ჯო ბაიდენი თავის დამარცხებაში: „პოლიტიკა მკაცრი რეალობაა და ბევრ შემთხვევაში ჩვენთვის მაინცდამაინც დიდად სასიამოვნო არ არის ხოლმე“, - ფილოსოფიურად შენიშნა დონალდ ტრამპმა და ამით ჯო ბაიდენს მიანიშნა ის, რომ ჯო ბაიდენი იძულებული გახდა საპრეზიდენტო რბოლაზე უარი ეთქვა და ასპარეზი კამალა ჰარისისათვის დაეთმო. გარდა ამისა, დონალდ ტრამპი საკმაოდ მწარედ აკრიტიკებდა ჯო ბაიდენს წინასაარცევნო კამპანიის დროს. „დღეს კი ყველაფერი მშვენივრად მიმდინარეობს და მე ამას ვაფასებ“, - დაამატა ახლად არცეულმა პრეზიდენტმა.
დონალდ ტრამპის ქცევაში აშკარად გამოსჭვიოდა ტრიუმფი, რომ იგი იმ კაბინეტს სამართლიანად დაუბრუნდა, რომლის დატოვება 2020 წლის არჩევნების შემდეგ იძულებით მოუწია.
„დონალდ ტრამპმა ჯო ბაიდენთან შეხვედრისას იგივე ძალაუფლებრივი ჟესტები გვაჩვენა, რომლის ნახვასაც მივეჩვიეთ“, - ამბობს დარენ სტენტონი, ქცევითი საკითხების ექსპერტი, - მან ჟესტი „შპილი“ აჩვენა (ორივე ხელის თითები ერთად, პირამიდული სახით, ზემოთ მიმართული), რაც ავტორიტარულ ჟესტს წარმოადგენს. ვინ ასე აკეთებს, იგი თავის მოქმედებაში დარწმუნებულია“.
„ჯო ბაიდენს კი ხელები მუხლებზე ჰქონდა დადებული - ასეთი თავისუფალი და დამაჯერებელი პოზა იმის მიმანიშნებელია, რომ იგი ჯერ კიდევ პრეზიდენტია და სიტუაციას აკონტროლებს. ვერ ვიტყვი, მან ეს გაუცნობიერებლად თუ შეგნებულად გააკეთა, მაგრამ ფაქტია, რომ ჯო ბაიდენი ცდილობს აჩვენოს, რომ მისი რეპუტაცია შელახული არ არის“, - აღნიშნავს დარენ სტემტონი.
ორივე მამაკაცმა მოახერხა, რომ შეხვედრას ნორმალური სახე ჰქონოდა, მიუხედავად იმისა, რომ მათ ურთიერთობაში მრავალი უხერხული ფაქტი და მოვლენა იყო მომხდარი.
არადა, ყველამ კარგად იცის, რომ დონალდ ტრამპი ბოლო ოთხი წლის განმავლობაში თვლიდა, რომ ჯო ბაიდენს უსამართლოდ ჰქონდა მისი ადგილი დაკავებული თეთრ სახლში. თავის მხრივ, ჯო ბაიდენისათვის დონალდ ტრამპი ის „ცეცხლისწამკიდებელია“, რომელიც დანაშაულის ადგილზე დაუსჯელი დაბრუნდა.
თუმცა ორივეს მხიარული განწყობა და ღიმილი იმის დადასტურებად უნდა ჩავთვალოთ, რომ პრობლემა უკვე წარსულს ჩაბარდა.
2016 წელს, როცა ბარაკ ობამას თავისი ბოლო შეხვედრა ჰქონდა არჩევნებში გამარჯვებულ დონალდ ტრამპთან თეთრ სახლში, ისინი კამერების წინაშე სამი წუთი საუბრობდნენ. წარმავალი და მომავალი პრეზიდენტის ლაპარაკი მკაცრი და ცივი იყო - არცერთი არ იღიმებოდა.
2016 წელს არც ბუხარში არ გიზგიზებდა ცეცხლი. ბარაკ ობამას შავი კოსტიუმი ემოსა, თითქოსდა იგი დაკრძალვაზე იმყოფებოდა. არც ყვავილები არ ჩანდა - მათ როლს ვაშლით სავსე ვაზა ასრულებდა.
ამჯერად პრესკონფერენცია მხოლოდ 40 წამი გაგრძელდა. როცა ჟურნალისტები თბილი ოვალური კაბინეტიდან გარეთ გამოვიდნენ და კითხვებისათვის მოემზადნენ, დონალდ ტრამპმა ინიციატივა ჯო ბაიდენს დაუთმო. მასპინძელს კი არაფერი აღარ უთქვამს და კამერების წინაშე ისევ გაიღიმა.
დიდი ბრიტანეთის ჟურნალი „ეკონომისტის“ (The Economist) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ზელენსკის 2025 წელს ხელისუფლებისათვის ბრძოლა მოუწევს“.
დღე არ გადის კიევში ისე, რომ ომმა მოსახლეობას თავი არ შეახსენოს. დაკრძალვის პროცესიები ხშირად მიმდინარეობს დედაქალაქის მთავარ მაგისტრალზეც - კრეშჩატიკზეც. ამ დროს ავტომანქანების მოძრაობა ჩერდება ხოლმე.
ჩვეულებრივ დღეებში კი ქალაქი თავისი ცხოვრებით ცხოვრობს: მაღაზიები მუშაობენ, რესტორნებში ხალხმრავლობაა, მრავალნაირი კერძებით, პოლიტიკოსები კი ჭორაობენ. დღეს მთავარი სალაპარაკო თემა დონალდ ტრამპი და ლოდინის რეჟიმია. საით გადაიხრება აშშ-ის ახალი ადმინისტრაცია - უკრაინისკენ თუ რუსეთისაკენ? რამდენად შესაძლებელი იქნება ცეცხლის შეწყვეტა? მოჰყვება თუ არა ცეცხლის შეწყვეტას პრეზიდენტის არჩევნები? ამ მომენტისათვის კიეველი პოლიტიკოსები მხოლოდ ორი თარიღზე ლაპარაკობენ: პირველია 2025 წლის 20 იანვარი - დონალდ ტრამპის ინაუგურაციის დღე, რომლის შემდეგ ცეცხლის შეწყვეტისა და სამხედრო მდგომარეობის გაუქმების პირველი შესაძლებლობა იქმნება, ხოლო მეორე - 25 მაისი, ყველაზე ადრეული თარიღი საპრეზიდენტო არჩევნების ჩასატარებლად.
(...)
არჩევნები რომ ხვალ ჩატარდეს, ვოლოდიმირ ზელენსკისათვის ძალზე რთული იქნებოდა 2019 წლის გამარჯვების გამეორება. ომის სამი წლის შემდეგ მისი რეპუტაცია როგორც უდავო სამხედრო ლიდერისა, საკმაოდ შეირყა. შიდა გამოკითხვების შედეგები, რომლებსაც „ეკონომისტი“ ფლობს, აჩვენებს, რომ იგი თავის სავარაუდო კონკურენტს - გენერალ ვალერი ზალუჟნის მეორე ტურში ვერ დაამარცხებს. როგორც ცნობილია, შარშანდელი შეხლა-შემოხლის შემდეგ პრეზიდენტმა გენერალი დიდ ბრიტანეთში ელცად გაამწესა. მას თავისი პოლიტიკური მიზნები ჯერ არ გაუჟღერებია, მაგრამ ბევრი მოუწოდებს, რომ საპრეზიდენტო არჩევნებისათვის კანდიდატად დაფიქსირდეს.
(...)
ფრონტის ხაზზე სიტუაციის გაუარესებამ უკვე გავლენა მოახდინა უკრაინულ საზოგადოებაზე. სამხედრო კაპელანი დიმიტრი პოვოროტნი ამ ცვლილებას ახალწვეულების მდგომარეობით ამჩნევს: ძალიან ბევრს არანაირი მოტივაცია არ აქვს. „იბრძვიან მხოლოდ იმიტომ, რომ ბრძოლა თავის გადარჩენის ერთადერთ საშუალებას წარმოადგენს“, - მსჯელობს კაპელანი. იგი ფრონტის ყველაზე ცუდ ამბებს ახალწვეულებს უმალავს, რათა მათი მშობლები და ოჯახის წევრები არ გაანერვიულოს.
საერთოდ, ფრონტის ნეგატიური ამბების დამალვა ოფიციალური პირების მიერ უკრაინაში ფართოდ არის გავრცელებული. სიმართლეს თვით პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკისაც უმალავენ: „იგი არა მხოლოდ თბილ აბანოში ჰყავთ, არამედ უფრო უკეთესში - საუნაში. ახლო გარემოცვა მას ჭიის პარკივით უვლის და ცივ ნიავს არ აკარებს, არასასიამოვნო ამბებს უმალავს, ელაქუცებიან“, - ამბობს საქმეში ჩახედული ერთ-ერთი წყარო.
დონალდ ტრამპის ინაუგურაცია ახლოვდება და უკრაინის მოსახლეობა ცვლილებებისათვის ემზადება. ისინი იმედიანად არიან განწყობილნი - უკვე იციან, რომ დონალდ ტრამპი ორ „ქორს“ დანიშნავს საპასუხისმგებლო თანამდებობეზე - მარკო რუბიოს სახელმწიფო მდივნად და მაიკლ უოლტცს - მრჩევლად ეროვნული უსაფრთხოების საკითხებში, თუმცა საკმაოდ შეშფოთდნენ იმის გამო, რომ ტრამპის ადმინისტრაციაში მაიკ პომპეოს ადგილი ვერ მოინახა. მაიკ პომპეო უკრაინის მიმართ კარგად არის განწყობილი. ასევე შეშფოთებას ბადებს არჩეული ვიცე-პრეზიდენტის ჯეინს დევიდ ვენსის პოზიციაც: უკრაინა ნატოს წევრი არ უნდა იყოს, რუსეთი კი ოკუპირებულ ტერიტორის შეინარჩუნებს.
მიუხედავად იმისა, რომ კიევში მშვიდობაზე ლაპარაკი ფართოვდება, ფრონტის ხაზზე მყოფი სამხედროები აცნობიერებენ, რომ წინ ჯერ კიდევ ბევრი ბრძოლები ელოდებათ. იმ დროს, როცა ვლადიმერ პუტინისათვის ომის მიმდინარეობა პოზიტიურია, იგი საეჭვოა ცეცხლის შეწყვეტაზე დათანხმდეს. მაგალითად, ქალაქ კურახოვოსთან რუსები რაოდენობით უკრაინელებს არანაკლებ ექვჯერ აღემტებიან და უახლოეს დღეებში უმაღლესი მთავარსარდალი ვოლოდიმირ ზელენსკი იძულებული იქნება თავის ჯარებს უკანდახევა უბრძანოს. როგორც ჩანს, უკრაინა მარცხს განიცდის კურსკის ოლქშიც და იქიდან უკანდახევაც გარდაუვალია, მით უმეტეს, რომ მათ წინ ჩრდილოკორეელი ჯარისკაცები დგანან.
სიტუაცია უარესდება ზაპოროჟიეს ოლქშიც, სადაც, უკრაინელი სამხედროების აზრით, რუსეთის არმია საოლქო ცენტრის დაკავებას შეეცდება - ზაპოროჟიე მნიშვნელოვან სამრეწველო ცენტრს წარმოადგენს. „რეალობას თვალი უნდა ავუისწოროთ, - ამბობს კაპელანი მამა დიმიტრი, - ომს ვერ უბრძანებ, შეჩერდი და დამაცადეო“.
წყარო: https://www.economist.com/europe/2024/11/12/volodymyr-zelensky-faces-a-power-struggle-in-2025