USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
«The Daily Telegraph» : „ომის ჩიხში შესვლის კვალობაზე უკრაინის პრეზიდენტსა და სამხედროებს შორის ურთიერთობაში ბზარები ფართოვდება“
თარიღი:  204

ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ომის ჩიხში შესვლის კვალობაზე უკრაინის პრეზიდენტსა და სამხედროებს შორის ურთიერთობაში ბზარები ფართოვდება“ (ავტორი - ჯო ბარნსი). მასალაში განხილულია რუსეთთან ომის მიმდინარეობის გამო უკრაინის ხელმძღვანელობაში შექმნილი უთანხმოება, განსაკუთრებით ყურადღება გამახვილებულია პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკისა და გენერალ ვალერი ზალუჟნის ურთიერთდამოკიდებულებაზე.

გთავაზობთ პუბლიკაციას:

„ჩვენ თავისუფლებას ამ (f...g) ტერორისტ პუტინის წინაშე არ დავთმობთ“, - თქვა სიბრაზისაგან თვალებანთებულმა უკრაინის პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ და სავარძლიდან წინ გადაიხარა, როცა იგი გასულ კვირას ამერიკული ტელეარხის „ენ-ბი-სი“-ს ჟურნალისტს ესაუბრებოდა. ასეთი გაბრაზებული, როგორიც მის ინტერვიუში ჩანდა, ვოლოდიმირ ზელენსკი ძალიან იშვიათად თუ ყოფილა. იგი ჟურნალისტებთან საუბარში? ჩვეულებრივად, თავშეკავებით იქცეოდა ხოლმე და მისი ემოციები ძირითადად პოზიტიური იყო ხოლმე.

მაგრამ ახლა ეს ხდება ისეთ სიტუაციაში, როცა უკრაინის არმია მძიმე დანაკარგებს განიცდის და კონტრშეტევა წარუმატებლად მიმდინარეობს, როცა უკვე ბევრი ლაპარაკობს - „ჯარისკაცები დაიღალნენ და ომი ჩიხში შევიდაო“. გაისმის ხმები, რომ კიევს თითქოს უკვე რეკომენდაციას აძლევენ - მოსკოვთან მოსალაპარაკებლად მაგიდას მიუჯდესო. გარდა ამისა, ჩიხში შესულმა კონტრშეტევამ უკრაინის პოლიტიკურ და სამხედრო ხელმძღვანელობას შორის გარკვეული დაძაბულობა გამოიწვია და ის, რაც ჩვეულებრივ საიდუმლოდ ინახებოდა ხოლმე, საზოგადოების წინ გადმოიფრქვა და ყველასათვის ცნობილი გახდა.

ეს იმის ნიშანიც შეიძლება იყოს, რომ უკვე თვით პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკის (უმაღლეს მთავარსარდალს), რომელიც უკრაინის თავდაცვას ომის დაწყებიდანვე ხელმძღვანელობდა და სიმტკიცეს ინარჩუნებდა, სამხედროებთან დამოკიდებულებაში ბზარები გაუჩნდა. პრეზიდენტმა ვეღარ მოითმინა და საჯაროდ უსაყვედურა გენერალ ვალერი ზალუჟნის - „ომი ჩიხში არ შესულა, დაღლით შეიძლება ზოგიერთები დაიღალნენ, თუმცა განსხვავებული აზრიც არსებობსო“.

პრეზიდენტის ამალა გენერლის წინააღმდეგ

პრეზიდენტის პოზიცია მისმა გარემოცვამ აიტაცა, მათ სიტყვიერი ომი გაუმართეს ვალერი ზალუჟნის და მიუთითეს - „ლაპარაკი ომის ჩიხში შესვლაზე წყალს რუსეთის წისქვილზე ასხამს და უკრაინის დასავლელ მოკავშირეებში პანიკას თესავს, ამიტომ უმჯობესია, ჩუმად თუ იქნებიო“.

ომის 20 თვე დაჭირდა იმას, რომ სამხედრო და სამოქალაქო ხელმძღვანელობას შორის განხეთქილება დაწყებულიყო, თუმცა, როგორც ამბობენ, სამხედროები პოლიტიკოსებს ადრეც აფრთხილებდნენ, რომ ზედმეტად ოპტიმისტები ნუ იქნებითო.

შეფასება უკრაინასა და რუსეთს შორის მიმდინარე ომის ჩიხში შესვლის თაობაზე კიევის მთავრობისათვის განსაკუთრებით არასასიამოვნოა. ბოლო ხუთი თვის ბრძოლების შედეგად უკრაინამ მხოლოდ ტერიტორიის ძალიან მცირე ნაწილი დაიბრუნა - თითებზე ჩამოსათვლელი რამდენიმე სოფელი, რუსეთი კვლავ აკონტროლებს ქვეყნის ტერიტორიის ერთ მეხუთედ ნაწილს.

უკრაინელი ოფიციალური პირები შიშობენ, რომ საომარ მოქმედებებში შექმნილმა ჩიხმა შეიძლება საქმე იქამდე მიიყვანოს, რომ დასავლეთმა კიევზე ზეწოლა მოახდინოს - მოსკოვთან სამშვიდობო მოლაპარაკების დაწყების მიზნით - და ვაითუ უკრაინა ტერიტორიის დათმობაზეც აიძულოს, ცეცხლი შეწყვეტის სანაცვლოდ.

კიეველი პოლიტიკოსების ნაწილი, ვოლოდიმირ ზელენსკის ჩათვლით, შეშფოთებულნი არიან იმით, რომ თუ ცეცხლი შეწყდება და კონფლიქტი გაიყინება, უკრაინა მსოფლიოს ყურადღების ფოკუსიდან გაქრება, მით უმეტეს ახლა, როცა ისრაელ-„ჰამასის“ ომი ბობოქრობს და მისი რეგიონულ ომად გადაზრდაა მოსალოდნელი ახლო აღმოსავლეთში.

ევროპა: „დავიღალეთ უკრაინის ომით“

ევროპის სახელმწიფოებში შეინიშნება, რომ უკრაინის ომი მათ გარკვეულწილად უკვე  აღიზიანებთ და „დაღლილობას გრძნობენ“. არის იმის ფაქტები, რომ ევროკავშირის ზოგიერთ წევრს უკრაინისადმი დახმარების სურვილი უქრება. ამერიკელ რესპუბლიკელებშიც სულ უფრო მტკიცდება პოზიცია კიევისადმი ფინანსური და სამხედრო დახმარების შემცირების მიზნით.

იტალიის პრემიერ-მინისტრმა ჯორჯა მელონიმ, რომელსაც ეგონა, რომ აფრიკელ მაღალჩინოსან სახელმწიფო მოღვაწეს ელაპარაკებოდა (რუსმა პრანკერებმა იტალიელი პრემიერი გაათამაშეს), სატელეფონო საუბრის დროს აღიარა, რომ „ევროპაში უკრაინით ძალიან დაიღალნენ“.

ვოლოდიმირ ზელენსკი, რა თქმა უნდა, ხედავს ამ ტენდენციას, მაგრამ მან მაინც საჯაროდ უსაყვედურა გენერალ ვალერი ზალუჟნის, რომელმაც ომის ჩიში შესვლა აღიარა. გარდა ამისა, ის ფაქტი, რომ პრეზიდენტმა სარდლის ერთ-ერთი მოადგილე ისე გაათავისუფლა სამსახურიდან, რომ თვითონ ზალუჟნიმ არაფერი იცოდა, გენერლისათვის საკმაოდ მტკივნეულ სილის გაწვნას ნიშნავს. სხვათა შორის, ვალერი ზალუჟნი ბოლო დრომდე ხელშეუხებელ პიროვნებად ითვლებოდა და ამჟამად პრეზიდენტისათვის პოტენციურ პოლიტიკურ მეტოქედ განიხილება.

პავლე როზენკომ, უკრაინის ყოფილმა პრემიერ-მინისტრმა, გააკრიტიკა ზალუჟნის მოადგილის თანამდებობიდან გათავისუფლება და პრეზიდენტის გასაგონად განაცხადა: „თქვენ ძალიან დიდი შეცდომა ჩაიდინეთ, რომ გადაწყვეტილება ზალუჟნის ზურგს უკან მიიღეთ. სწორედ ასეთი შეცდომები ასუსტებს უკრაინას ამ ომში. ძალიან სამწუხაროა, რომ თქვენ პოლიტიკურ ინტრიგებს აჰყევით“.

წყარო: https://www.telegraph.co.uk/world-news/2023/11/11/volodymyr-zelensky-ukraine-military-russia-war/

 

 

 

ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.