დღეს მსოფლიო ეკონომიკა სერიოზული გამოწვევების წინაშეა, რომელთა ფესვები გეოპოლიტიკურ კრიზისებსა და ინფლაციის ზრდაშია. გლობალური ეკონომიკური პროცესები პირდაპირ გავლენას ახდენს საქართველოზეც, სადაც ინფლაციის ზრდა, ენერგორესურსების ფასების მატება და გლობალური ვაჭრობის შეფერხებები მნიშვნელოვან უარყოფით შედეგებს იწვევს.
ინფლაციის ზრდა გლობალურ მასშტაბით ერთ-ერთი მთავარი გამოწვევაა. ცხოვრების ხარჯების ზრდა ევროპასა და ჩრდილოეთ ამერიკაში განსაკუთრებით გამოიხატება ენერგეტიკული რესურსების ფასების ზრდაში, რაც აისახება საწვავისა და სხვა პროდუქციის ხარჯებზე. საქართველო, როგორც ენერგოიმპორტზე დამოკიდებული ქვეყანა, განსაკუთრებით ზარალდება ნავთობისა და გაზის ფასების ზრდისგან, რაც იწვევს საწვავისა და ტრანსპორტირების ხარჯების მკვეთრ მატებას.
ისრაელისა და ჰეზბოლას შორის მიმდინარე კონფლიქტი კიდევ უფრო ამძაფრებს ენერგორესურსების ბაზრების მდგომარეობას. კონფლიქტის შედეგად შესაძლო ნავთობის ფასების მკვეთრი ზრდა 150 დოლარამდე ბარელზე, როგორც ექსპერტები აფასებენ, დამატებით გაზრდის საწვავის ხარჯებს და ხელს შეუშლის გლობალურ ეკონომიკურ აღდგენას. ეს პროცესი საქართველოზეც პირდაპირ გავლენას მოახდენს, განსაკუთრებით იმპორტირებულ ენერგორესურსებზე დამოკიდებულების გამო.
გლობალურ ეკონომიკაზე დიდი ზეგავლენა აქვს რუსეთ-უკრაინის ომსაც. ეს კონფლიქტი განსაკუთრებით აისახება სასურსათო და ენერგეტიკულ ბაზრებზე. უკრაინა არის ხორბლისა და სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტების ერთ-ერთი უმსხვილესი ექსპორტიორი, ხოლო რუსეთის სანქციები და ენერგეტიკული რესურსების შეზღუდვა ქმნის დამატებით რისკებს საწვავისა და სურსათის ფასების ზრდისთვის.
საქართველოზე ომის გავლენა განსაკუთრებით გამოიხატება რუსულ ბაზარზე ექსპორტის შემცირებაში და ენერგორესურსების იმპორტთან დაკავშირებულ პრობლემებში. ამასთან, რუსეთის ეკონომიკური კრიზისი, რომელიც გამოწვეულია სანქციებით და ომით, აფერხებს სავაჭრო ურთიერთობებს, რაც პირდაპირ აზიანებს საქართველოს ეკონომიკას.
მსოფლიოში მიმდინარე გეოპოლიტიკური და ფინანსური პროცესები არასტაბილურობას ქმნის ფინანსურ ბაზრებზე, რაც აზიანებს ინვესტიციებსა და საერთაშორისო ვაჭრობას. საქართველოში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების ნაკლებობა და სავაჭრო პარტნიორების ეკონომიკური პრობლემები საქართველოს ეკონომიკაზე უარყოფით გავლენას ახდენს.
მსოფლიოში მიმდინარე გეოპოლიტიკური და ეკონომიკური კრიზისები — ინფლაციის ზრდა, ენერგეტიკული კრიზისი, ისრაელისა და ჰეზბოლას კონფლიქტი, ასევე რუსეთ-უკრაინის ომი — მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს საქართველოს ეკონომიკაზე. ენერგეტიკული რესურსების ფასების ზრდა, გლობალური სასურსათო უსაფრთხოების საკითხები და ფინანსური ბაზრების მერყეობა ქმნის სერიოზულ გამოწვევებს, რომელთა გადალახვაც დიდ ძალისხმევას მოითხოვს როგორც ადგილობრივი, ისე საერთაშორისო დონეზე.
დღგ-ის გადახდისგან თავის არიდება რთულდება - საქმე ის არის, რომ 2024 წლის ოქტომბრიდან ძალაში შევიდა ფინანსთა სამინისტროს ახალი რეგულაცია, რომელიც მნიშვნელოვნად შეცვლის დამატებული ღირებულების გადასახადის (დღგ) გადახდისგან თავის არიდების მიზნით შექმნილი სუბიექტების მიმართ სახელმწიფოს დამოკიდებულებას. ეს ცვლილება განსაკუთრებულ გავლენას მოახდენს როგორც მეწარმე ფიზიკურ პირებზე (ინდივიდუალური მეწარმე, მიკრობიზნესი, მცირე ბიზნესი, ფიქსირებული გადასახადის გადამხდელი პირი), ასევე ნებისმიერ წვრილ, ქსელურ, კომპანიებზე.
რა უნდა იცოდეს ბიზნესმა აღნიშნულ ცვლილებებთან დაკავშირებით - ახალ რეგულაციასთან დაკავშირებულ დეტალებს BMG-ისთან DGN Consulting-ის საგადასახადო მენეჯერი ანა ლობჟანიძე განმარტავს.
- კონკრეტულად რას გულისხმობს ფინანსთა მინისტრის გამოცემული ახალი რეგულაცია?
- 2024 წლის ოქტომბრიდან ამოქმედდა ცვლილებები ფინანსთა სამინისტროს N996 ბრძანებაში, რომლებიც დღგ-ის გადახდისგან თავის არიდების სქემების აღკვეთისკენ არის მიმართული. გარკვეული კრიტერიუმების დაკმაყოფილების შემთხვევაში, საგადასახადო ორგანოს უფლება აქვს, რამდენიმე დამოუკიდებელი სუბიექტი განიხილოს ერთ გადამხდელ პირად და ყველა სუბიექტის შემოსავალი ერთობლივად დაბეგროს. აღნიშნული ცვლილება ეხება იმ ბიზნესებს, რომლებიც ახორციელებენ ბიზნესის დანაწევრებას, რათა არ დაუფიქსირდეთ წლიური ბრუნვა 100 000 ლარზე მეტი და ამ მიზნით არეგისტრირებენ სხვა ბიზნესსუბიექტებს, იურიდიული სუბიექტის ან ინდივიდუალური მეწარმის სახით. აღნიშნული სქემით ბიზნეს სუბიექტები თავს არიდებენ დღგ-ის გადახდას.
- რა კრიტერიუმებით იხელმძღვანელებენ საგადასახადო ორგანოები?
- თუ რამდენიმე ბიზნესი აკმაყოფილებს შემდეგ კრიტერიუმებს, მათ საგადასახადო ორგანო ერთ გადამხდელ პირად განიხილავს. კრიტერიუმები შემდეგია:
1. საქმიანობასთან დაკავშირებულ გადაწყვეტილებებს ერთი და იგივე პირი იღებს;
2. საქმიანობის ადგილი და შინაარსი იდენტურია;
3. რომელიმე სუბიექტი დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრირებული არ არის.
ამასთანავე, განმარტებულია, თუ რა პირობებში მიიჩნევა გადაწყვეტილებები ერთი და იგივე პირის მიერ მიღებულად. მაგალითად, თუ გადაწყვეტილებები მიიღება ისეთ საკითხებზე, როგორიცაა კონტრაქტორების შერჩევა, ფასების განსაზღვრა, დასაქმების პირობები ან ინვესტიციების განხორციელება.
- როგორ იმოქმედებს ეს ცვლილებები ბიზნესზე?
- ამ ცვლილებების მიზანია, გააძლიეროს საგადასახადო ორგანოების უფლებამოსილება და ხელი შეუშალოს დღგ-ს გადახდისგან თავის არიდების სქემებს. ეს ზომები ხელს შეუწყობს თანაბარი კონკურენტული გარემოს შექმნას მცირე და საშუალო ბიზნესებისთვის. თუმცა, ბიზნესმა ყურადღებით უნდა დაიცვას რეგულაციები და გაითვალისწინოს ახალი წესები, რათა თავიდან აირიდოს პოტენციური ჯარიმები და დამატებითი შემოწმებები. რაც შეიძლება ითვალისწინებდეს დღგ-ს გადამხდელად ნებაყოფლობით რეგისტრაციას და შესაბამისად, საქონლის/მომსახურების ფასში დღგ-ის ასახვას.
- რას ურჩევდით ბიზნესს ამ ცვლილებების გათვალისწინებით?
- ბიზნესი ყურადღებით უნდა დააკვირდეს საკუთარ საქმიანობას და დარწმუნდეს, რომ საქმიანობის პროცესში ითვალისწინებს კანონმდებლობით დადგენილ ახალ კრიტერიუმებს და მიდგომებს. ამ ცვლილებების მიზანია, გააძლიეროს საგადასახადო ორგანოების უფლებამოსილება და ხელი შეუშალოს დღგ-ს გადახდისგან თავის არიდების სქემებს. ეს ზომები ხელს შეუწყობს თანაბარი კონკურენტული გარემოს შექმნას მცირე და საშუალო ბიზნესებისთვის. თუმცა, ბიზნესმა ყურადღებით უნდა დაიცვას რეგულაციები და გაითვალისწინოს ახალი წესები, რათა თავიდან აირიდოს პოტენციური ჯარიმები და დამატებითი შემოწმებები.
წყარო:https://bm.ge/