,
შოთა ტყეშელაშვილი
წყარო:https://bm.ge/
გთავაზობთ გასული კვირის 22-28 აპრილის მნიშვნელოვან მოვლენებს საქართველოს ეკონომიკაში.
საქსტატმა 2023 წლის დემოგრაფიული ანგარიში გამოაქვეყნა, რომლის მიხედვითაც 2023 წელს საქართველოს მოსახლეობა 1.1%-ით შემცირდა, შედეგად ქვეყნის მთლიანმა მოსახლეობამ 3.69 მილიონი ადამიანი შეადგინა. მოსახლეობის კლება როგორც უარყოფითმა ბუნებრივმა მატებამ განაპირობა, ასევე ქვეყნიდან რეკორდულად გაზრდილმა ემიგრაციამ. კერძოდ, უარყოფითი ბუნებრივი მატება გასულ წელს 2,500-ს შეადგენდა, ემიგრაციის ეფექტი კი უფრო დიდი იყო და 39,200-ს შეადგენდა.
2023 წელს საქართველოდან 245 ათასი ადამიანი წავიდა ემიგრაციაში, ხოლო 206 ათასი ადამიანი კი იმიგრანტი იყო (ბალანსი მინუს 39 ათასი). უშუალოდ საქართველოს მოქალაქეების რაოდენობა ვინც ემიგრაციაში წავიდა 163 ათასი იყო, ხოლო იმიგრანტი საქართველოს მოქალაქეების რიცხვი 92 ათასი იყო, შესაბამისად, 71 ათასით მეტმა საქართველოს მოქალაქემ ქვეყანა დატოვა.
გამოქვეყნდა ტურიზმის პირველი კვარტლის ანგარიში, რომლის მიხედვითაც საქართველოში 1.3 მილიონი საერთაშორისო მოგზაურის ვიზიტი შედგა, რაც წინა წელთან შედარებით 7.6%-ით მეტია. აქედან ტურისტული ვიზიტები 1.15 მილიონი იყო, რაც წლიურად 8.6%-ით არის გაზრდილი.
ვიზიტების მიხედვით პირველი 5 ქვეყანა ასე ნაწილდება:
2024 წლის პირველ კვარტალში საქართველოში მოქმედმა კომერციულმა ბანკებმა 712 მილიონი ლარის წმინდა მოგება მიიღეს, რაც წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით 124 მილიონი ლარით, ანუ 21%-ით მეტია. ეროვნული ბანკისთვის წარდგენილი ფინანსური ანგარიშის თანახმად, სექტორის მთლიანი მოგების 87% ორ უმსხვილეს ბანკზე მოდის, ხოლო სამი წამყვანი ბანკის მოგება სექტორის მოგების 91%-ს შეადგენს.
საქართველოში მოქმედი ბანკების წმინდა მოგება 2024 წლის პირველი კვარტალის მდგომარეობით:
საქართველოს ბანკი - 355 მილიონი ლარი;
თიბისი ბანკი - 266 მილიონი ლარი;
ლიბერთი ბანკი - 25 მილიონი ლარი.
სამშაბათს ორბელიანების სასახლეში ეროვნული ბანკის საბჭოს კანდიდატების - სოსო ბერიკაშვილის; ლაშა ქავთარაძეს; მამუკა ჯიბუტის; ეკატერინე ღაზაძის, გიორგი თაბუაშვილის; არჩილ იაკობაშვილის; ვახტანგ ჭარაიას და ლევან სურგულაძის გასაუბრებები გაიმართა.
მოსმენისას სპეციალური შესარჩევი კომისიის წევრებს კანდიდატებთან კითხვები ჰქონდათ თუ რას მიიჩნევენ ეროვნულ ბანკში პრიორიტეტულად ასევე როგორია მათი დამოკიდებულება სავალუტო ფონდთან პროგრამის აღდგენასთან დაკავშირებით.
საბოლოო არჩევანი თუ ვის წარუდგენს პარლამენტს კანდიდატებად პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა უნდა გააკეთოს.
საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა სავალუტო რეზერვების შესყიდვის პოლიტიკა გააქტიურა - ამის შესახებ სებ-ის მიერ გამოქვეყნებული სტატისტიკიდან ხდება ცნობილი. ანგარიშის თანახმად, Bmatch პლატფორმის მეშვეობით გასული თვის განმავლობაში ეროვნულმა ბანკმა 127.8 მილიონი დოლარი შეისყიდა. აღნიშნული შესყიდვები ქვეყნის სავალუტო რეზერვების შევსების მიზნით განხორციელდა.
ეროვნული ბანკის მიერ რეზერვების შესყიდვის გადაწყვეტილება სავარაუდოდ განპირობებულია იმ გარემოებით, რომ ბოლო სამ თვეში სავალუტო რეზერვების მოცულობა 375 მილიონი დოლარით, 4.74 მილიარდ დოლარამდე შემცირდა. მთლიანად 2024 წლის იანვარ-მარტში კი რეზერვების შესყიდვებმა 216 მილიონი დოლარი შეადგინა.
რიკოთის მაგისტრალური გზის მშენებლობის პროექტის ფარგლებში, შორაპანი-არგვეთას მონაკვეთზე ზესტაფონის შემოვლითი 9 კმ-იანი მაგისტრალური გზა ავტოტრანსპორტისთვის გაიხსნა. გზის გავლას 6 წუთი დასჭირდება და ის 4 გვირაბს და 11 ხიდს მოიცავს.
"დღევანდელი მდგომარეობით, აღმოსავლეთ-დასავლეთის მაგისტრალური გზის 276 კმ ანუ 64% ავტოტრანსპორტისთვის უკვე გახსნილია. სამშენებლო სამუშაოები გრძელდება მაგისტრალის 66,1 კმ-ზე", - ნათქვამია გზების დეპარტამენტის ინფორმაციაში.
ქვეშეთი-კობის 9-კილომეტრიანი გვირაბის გაყვანა, რაც 900 მილიონი ლარი დაჯდა, დასრულებულია. მთლიანობაში ახალი მაგისტრალის მშენებლობა, რაც 23 კილომეტრს შეადგენს, 1.2 მილიარდი ლარი ჯდება და ის 2025 წელს უნდა დასრულდეს. ახალი გზა მოძრაობისთვის საჭირო დროს 45 წუთით შეამცირებს, ამასთან ის აღარ იქნება დამოკიდებული კლიმატურ პირობებზე, რაც მოძრაობას უფრო უსაფრთხოს გახდის.
ევროპარლამენტმა 425 ხმით მიიღო რეზოლუცია საქართველოს შესახებ. რეზოლუციაში წერია, რომ "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის" კანონპროექტი ეწინააღმდეგება ევროკავშირის პრინციპებს და ნათქვამია, რომ ევროკავშირში გაწევრიანების მოლაპარაკებები არ დაიწყოს მანამ, სანამ ეს კანონი საქართველოს სამართლებრივ დღის წესრიგშია. რეზოლუციაში შევიდა ტექსტი ივანიშვილის სანქცირების მოწოდებისკენ, ასევე იმის გადახედვისკენ შეესაბამება თუ არა საქართველოს მიერ აგენტების კანონის მიღება ვიზალიბერალიზაციის კრიტერიუმებთან განგრძობად შესრულებასთან.
შეერთებული შტატების სენატის ორპარტიულმა ჯგუფმა საქართველოს პრემიერ-მინისტრს 26 აპრილს წერილი გაუგზავნა, რომელიც ღრმა შეშფოთებას გამოხატავს და პრემიერს აფრთხილებს, რომ თუ ხელახლა ინიცირებული უცხოური აგენტების კანონპროექტი კანონი გახდება, ისინი იძულებულნი იქნებიან წაახალისონ აშშ-ის პოლიტიკის შეცვლა საქართველოს მიმართ.
ისინი საქართველოს მთავრობას მოუწოდებენ უკან გაიწვიოს კანონი, რომელიც საფრთხეს უქმნის ამერიკა-საქართველოს ურთიერთობებს და ასევე აჩენს ინდივიდუალურ პირებზე სანქციების დაწესების, მთავრობის პირდაპირი დაფინანსების შეწყვეტის და სავიზო შეზღუდვების გაფართოების დიდ ალბათობას.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
