USD 2.7068
EUR 3.1532
RUB 3.3525
თბილისი
ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  499

5 სექტემბერი — გრიგორიანული კალენდრის 248-ე დღე (ნაკიან წლებში – 249-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 117 დღე.

დღის მოვლენები

  • 1666 : ლონდონის დიდი ხანძარი, რომელიც სამი დღე მძვინვარებდა, დასრულდა. განადგურდა 10.000-მდე შენობა, მათ შორის წმინდა პავლეს ტაძარი, თუმცა მხოლოდ 16 ადამიანი დაიღუპა.
  • 1774 : არქაული ადათ-წესებისგან საკუთარი ხალხის გადასაჩვევად პეტრე I-მა წვერის ტარებაზე გადასახადი შემოიღო: ყველა მამაკაცი, მღვდლებისა და გლეხების გარდა, მოვალენი იყვნენ გადაეხადათ 100 რუბლი წელიწადში.
  • 1774 : პირველი კონტინენტური კონგრესი შეიკრიბა ფილადელფიაში, პენსილვანია.
  • 1793 : საფრანგეთის რევოლუცია - ეროვნულმა ყრილობამ ტერორის მმართველობა გამოაცხადა.
  • 1836 : სემ ჰიუსტონი ტექსასის რესპუბლიკის პირველ პრეზიდენტად აირჩა.
  • 1882 : პირველი მშრომელთა დღის პარადი გაიმართა ნიუ-იორკში.
  • 1939 : მეორე მსოფლიო ომი - აშშ-ში ომში ნეიტრალიტეტს აცხადებს.
  • 1972 : ხოცვა მიუნხენში - პალესტინელ ტერორისტთა ჯგუფი სახელით „შავი სექტემბერი“ თავს ესხმის ისრაელის სპორტსმენებს მიუნხენის ოლიმპიურ თამაშებზე.
  • 1977 : გაშვებულ იქნა ავტომატური საპლანეტთაშორისო სადგური ვოიაჯერ-1.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1187 : ლუი VIII (საფრანგეთი) — საფრანგეთის მეფე
  • 1638 : ლუი XIV (საფრანგეთი) — საფრანგეთის მეფე
  • 1667 : საკერი, ჯოვანი გეროლამო — იტალიელი მათემატიკოსი
  • 1847 : ჯეიმზი, ჯესი — ამერიკლი მძარცველი
  • 1857 : ციოლკოვსკი, კონსტანტინე — რუსი მეცნიერი და გამომგონებელი
  • 1946 : მერკური, ფრედი — ზანზიბარული წარმოშობის ინგლისელი მომღერალი, პიანისტი და კომპოზიტორი. ჯგუფ Queen-ის ვოკალისტი.
  • 1951 : კიტონი, მაიკლ — ამერიკელი მსახიობი
  • 1979 : კარეუ, ჯონ — ნორვეგიელი ფეხბურთელი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1165 : ნიჯო — იაპონიის იმპერატორი
  • 1235 : ჰენრი I (ბრაბანტი) — ბრაბანტის ჰერცოგი
  • 1968 : ვირსალაძე, ანასტასია — ქართველი პიანისტი (დ. 1883)
  • 1997 : დედა ტერეზა — ალბანელი მისიონერი, დედა ტერეზას დების ორდენის დამაარსებელი, ნობელის პრემიის ლაურეატი

დღესასწაულები

ეროვნული

  •  ინდოეთი — მასწავლებლის დღე

რელიგიური

მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

    • წმინდა ლუპე
    • ირინეოს ლიონელი
    • ევტიქი და ფლორენტი
    • წმინდა კალინიკე
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.