,
ავსტრიულ გაზეთ „სტანდარდში“ (Der Standard) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „აფხაზებს რუსეთთან დადებული საინვესტიციო ხელშეკრულების დამტკიცება არ სურთ, რუსეთი კი საპასუხოდ დონორობას წყვეტს“ (ავტორი - ჯონ ანგერერი). პუბლიკაციაში განხილულია აფხაზეთში - საქართველოს სეპარატისტულ რეგიონში - მომხდარი მოვლენები. მასში ხაზგასმულია, რომ აფხაზეთი რუსეთის მიერ არის ოკუპირებული და მსოფლიო მას საქართველოს ნაწილად თვლის.
გთავაზობთ სტატიას მცირე შემოკლებით:
ამას წინათ არეულობები მოხდა აფხაზეთში, შავიზღვისპირა სეპარატისტულ „რესპუბლიკაში“, რომელიც სინამდვილეში საქართველოს სახელმწიფოს ნაწილს წარმოადგენს. რუსეთმა აფხაზეთის ოკუპირება 2008 წლის აგვისტოში საქართველოსთან მომხდარი ე.წ. ხუთდღიანი ომის დროს განახორციელა და იმავე ხანებში ოკუპირებული რეგიონი დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ აღიარა. მას შემდეგ აფხაზეთი რუსეთის კმაყოფაზე იმყოფება, რუსეთი ურიცხავს ბიუჯეტში ფულს, იქ არის დისლოცირებული რუსეთის სამხედრო ბაზა, თუმცა, ამის მიუხედავად, მსოფლიოს ქვეყნების აბსოლუტური უმრავლესობა სეპარატისტულ რეგიონს საქართველოს შემადგენლობაში თვლის.
მანდარინის რევოლუცია?
აფხაზეთში უწესრიგობებიც ხდება ხოლმე. ამას წინათ მოსახლეობა ქუჩაში გამოვიდა, საპროტესტო აქციები დაიწყო და პოლიციის წინააღმდეგობის მიუხედავად, ისინი პარლამენტში მაინც შეიჭრნენ. გაჩნდა ტერმინი - „მადარინის რევოლუცია“, რომელიც ტრადიციულ აფხაზურ საექსპორტო პროდუქტთან არის დაკავშირებული. აფხაზური მანდარინი ძირითადად რუსეთში იყოდება - უკვე მრავალი წელია რუსები ამ სუბტროპიკულ ხილს საახალწლოდ მიირთმევენ ხოლმე.
„მადარინის რევულუცია“ ერთგვარ ფერად რევოლუციას წარმოადგენს - მაგრამ არა ისეთს, რომელიც თავის დროზე უკრაინაში მოხდა, როცა პროევროპულად განწყობილმა დემონსტრანტებმა პრორუსული პრეზიდენტი ვიქტორ იანუკოვიჩი ქვეყნიდან გააძევეს. აფხაზეთში საქმე ეხება ეკონომიკურ ინეტერესებს. უფრო ზუსტად კი ინვესტიციებს სხვადასხვა დარგებში, მათ შორის, ტურიზმშიც.
რა სურთ აფხაზებს?
აფხაზთა პროტესტები მიმართული იყო იმ შეთანხმების წინააღმდეგ, რომელიც ნებას მისცემდა რუსულ კომპანიებს აფხაზეთში საინვესტიციო პროექტების განხორციელებაზე. დღემდე მათთვის აფხაზეთში ამგვარი საქმიანობა აკრძალულია. შავი ზღვის ნაპირზე უამრავი კურორტი არსებობს, რომლებიც ჯერ კიდევ საბჭოთა კავშირის დროიდან არის ცნობილი და იქ ბევრი რუსი ტურისტი ისვენებდა. ამჟამად რუს ინვესტორებს ამ კურორტების აღორძინება სურთ, მაგრამ რადგანაც აფხაზური კანონები ამის ნებას არ იძლევიან, ინფრასტრუქტურა ნგრევას აგრძელებს. აფხაზები ფულის მიღების წინააღმდეგნი არ არიან, მაგრამ ოპოზიცია შიშობს, რომ მოსკოვში ხელმოწერილი შეთანხმებით, შეძლებული რუსები მთელ მიწებს შეისყიდიან, უძრავ-მოძრავ ქონებას, მათ შორის ტურიზმის სფეროშიც, ადგილობრივი მოსახლეობის უფლებები კი შეიზღუდება - ისინი ვერ გაუძლებენ კონკურენციას.
აფხაზეთის როგორც პოპულარული რეგიონის საკურორტო ინფრასტრუქტურა აღდგენას მოითხოვს. მოსახლეობას ბევრი ფულის გამომუშავება შეუძლია, მაგალითად, სასტუმროების მშენებლობაში, თუმცა მიწის გაყიდვა აკრძალულია. საინვესტიციო შეთანხმების რატიფიცირება პარლამენტში უნდა მომხდარიყო, მაგრამ საპროტესტო აქციების შედეგად მისი განხილვა გადაიდო. პრეზიდენტი ასლან ბჟანია და პრემიერ-მინისტრი ალექსანდრე ანქვაბი პოსტებიდან გადადგნენ.
მაგრამ განა ამჟამად აფხაზეთში სიწყნარე სუფევს? სულაც არა, იმიტომ, რომ მოსკოვმა, რადგანაც შეთანხმების რატიფიცირება არ მოხდა, აფხაზეთს დახმარება შეუწყვიტა. როგორც ადგილობრივი ფინანსთა სამინისტრო აცხადებს, მოსკოვი უარს ამბობს ფულის ჩარიცხვაზე სახელმწიფო მოსამსახურეებისთვის, მასწავლებელებისთვის, ექიმებისთვის, პოლიციისათვის...
„ჩვენი აფხაზი მეგობრები“
რამდენიმე დღის წინათ აფხაზეთის მთავრობის დროებითმა მეთაურმა რუსეთის პრემიერ-მინისტრს სერგეი მიშუსტინს თხოვნით მიმართა, რომ გადაწყდეს სახელფასო და სოციალური გადარიცხვების საკითხი აფხაზეთის ბიუჯეტში. „ჩვენ ამ საკითხზე აფხაზ ძმებთან დისკუსიას გავაგრძელებთ“, - თქვა კრემლის პრეს-მდივანმა დიმიტრი პესკოვმა. სავარაუდოდ, საკითხის განხილვა, დიდი ალბათობით, საინვესტიციო ხელშეკრულების „დამოკლეს მახვილის“ ქვეშ განხორციელდება.
აფხაზეთს არ აქვს არამხოლოდ რუსული ფული, არამედ რუსული ელექტროენერგიაც. რუსეთმა შეწყვიტა აფხაზეთის მომარაგება ელექტროდენით - „რესპუბლიკა“ ჩაბნელდა... ცხადია, აფხაზებს აქვთ ჰიდროელექტროსადგურები, მაგრამ მათი სიმძლავრე არასაკმარისია, განსაკუთრებით ზამთრის პერიოდში. დამატებითი ელექტროენერგიით აფხაზეთს რუსეთი ამარაგებდა შეღავათიანად, ახლა კი სოხუმს მნიშვნელოვანი თანხის გადახდა მოუწევს, რაც მას არ აქვს. შედეგი - ელექტროდენის მწვავე დეფიციტი. ელექტროენერგია მოსახლეობას დღეში მხოლოდ ორჯერ იეწოდება ორ-ორი საათით.
აფხაზეთის მომავალი მთავრობა რთული არჩევანის წინაშე დადგება - დათანხმდეს თუ არა რუსი ინვესტორებისათვის მომგებიანი ხელშეკრულების რატიფიკაციას თუ მოსკოვური ფულების გარეშე დარჩეს? ახალი არჩევნები 15 თებერვალს უნდა გაიმართოს.
წყარო: https://www.derstandard.de/story/3000000249037/protestierte-in-abkhasien-legen-sich-mit-geldgeber-russland-an
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
