პროფესორი ჯონ ვრაითი, მედიცინის დოქტორი და ეპიდემიოლოგი ბრედფორდის კვლევითი ინსტიტუტის ვირუსოლოგიის განყოფილების ხელმძღვანელია. უბრძოლია ქოლერას, ებოლას, ქათმის გრიპის, ღორის გრიპის წინააღმდეგ და საკუთარი თვალით უნახავს ამ ვერაგი ვირუსების შედეგები. დღეს კი ის კოვიდ-19- ით დაავადებულ პაციენტებს მკურნალობს. ექიმი BBC-ს აუდიტორიისათვის აწარმოებს დღიურს და გვიყვება, რა ხდება დახურულ ზონებში.
2 აპრილი, 2020 წელი
სულ რამოდენიმე დღის წინ კლინიკაში კოვიდ 19-ით ინფიცირებული პაციენტები თითზე ჩამოსათვლელად გვყავდა, საიმედოდ იზოლირებულები პირად პალატებში. დღეისთვის კი 2 უზარმაზარი „წითელი“ ზონა გვაქვს, შემდეგ რამოდენიმე დღეში კი, ალბათ, კიდევ 2 ასეთი დაგვემატება.
„ეს მხოლოდ ვირუსია“ - ხშირად ვამბობთ ამ ფრაზას და მას, როგორც ფარს ისე ვიყენებთ. ამ ფრაზით ვცდილობთ პაციენტების გულებში იმედის ჩასახვას და ჩვენს თვალებში შიშის დამალვას. იმ შიშის, რომ რეალურად არაფერი არ ვიცით, თუ სადამდე შეიძლება მიგვიყვანოს ვირუსმა.
ხუთშაბათისთვის უკვე 14 გარდაცვლილი გვყავს.
სწორედ ესაა კოვიდ 19-ის ყველაზე ვერაგი მხარე - სიკვდილიანობის მაღალი მაჩვენებელი. ჩვენ შეგუებულები ვართ იმ ფაქტს, რომ ჩვენს ხელში ხალხი იღუპება, მაგრამ აქამდე შეგვეძლო დამძიმებული პაციენტისთვის დიდი დრო დაგვეთმო, მთელი ღამე მათთან ვყოფილიყავით და ჩვენი გადაწყვეტილებებიც კარგად ნაფიქრი ყოფილიყო. მაგრამ დღეს, დღეს ელვის სისწრაფით გვიწევს ისეთი მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებების მიღება, როგორიცაა ხელოვნურ სუნთქვაზე გადაყვანა, პრეპარატების დოზის მაქსიმუმამდე გაზრდა და ისიც, როდის უნდა შევწყვიტოთ მცდელობები - მცდელობები ადამიანის სიცოცხლის გადასარჩენად.
მაგრამ ეს ჯერ დასაწყისია. ჩვენ ჯერ არავისთვის გვითქვამს: „იცით, თქვენი სიცოცხლის გადასარჩენად ბრძოლა არ შეგვიძლია, რადგან ეს სუნთქვის აპარატი სხვას, უფრო ახალგაზრდას, უფრო ძლიერს ან უფრო მნიშვნელოვანს სჭირდება.“ ყველას გვყავს მშობლებ - ვითარებაში, სადაც ყოველი წამი გადამწყვეტია ჩვენ ვერ შევძლებთ დავადგინოთ ვისი სამედიცინო მაჩვენებლები უკეთესია - თქვენი 80 წლის საყვარელი მამის და თუ სხვა 65 წლის პაციენტის, შეიძლება სწრაფად მიღებული გადაწყვეტილებით დიდი უსამართლობა დავუშვათ. ამაზე ფიქრი არ მასვენებს.
კოვიდს კიდევ ერთი ვერაგი მხარე აქვს, გარდა იმისა რომ კლავს, კლავს მარტოობაში. ცხადია, არავის შეუძლია დაინფიცირებული პაციენტის მონახულება. ყოველდღიურად ვუყურებთ პაციენტის ოჯახის წევრებს, რომლებსაც არ შეუძლიათ თავიანი საყვარელი ადამიანის გვერდით ყოფნა და მათი დახმარება ყველაზე საჭირო მომენტში. მათი უმრავლესობა სახლში მაინც არ მიდის, ღამეს ათენებენ მანქანებში საავადმყოფოს ეზოში, ზოგიერთს პირდაპირ ძელსკამზე სძინავს.
ერთადერთი რისი გაკეთებაც ჩვენ მათთვის შეგვიძლია ვიდეოქოლების განხორციელებაა პაციენტის პალატიდან. ამ ეტაპზე ამას ვახერხებთ და ცოლები ქმრებს, შვილები მამებს, შვილიშვილები ბებია-ბაბუებს ემშვიდობებიან, მაგრამ მას შემდეგ რაც ინფიცირებულთა რიცხვი გაიზრდება გვეშინია, რომ მომაკვდავებს ამ ელემენტარულ კომფორტსაც კი ვერ შევთავაზებთ.
საავადმყოფოს მომსახურე პერსონალი დათრგუნულია, ხშირად ვხვდები კუთხეში მტირალ მედდებს, ინტერნებს, ექიმებს. რამოდენიმემ გამიმხილა კიდეც, რომ მათი ემოციური ფონი უკვე ვეღარ უძლებს და სახლებში სრულიად უღონოდ და დასტრესილები მიდიან. რა გასაკვირია, 24-36 საათიანი უძილობა, სრულიად გიჟური გრაფიკი და სიტუაციის უკონტროლობა მათზე დადებითად რომ ვერ მოქმედებს.
მეგობრებო დღეს ყველაფერი შეიცვალა და რაც ყველაზე მთავარია, შეიცვალა ძალიან სწრაფად. ერთადერთი გამოსავალია ჩვენც მაქსიმალურად სწრაფად შევიცვალოთ და გავხდეთ ყველაზე ფრთხილები, დაკვირვებულები და პასუხისმგებლიანები.
დოქტორი ჯ. ვრაითი
წყარო: bbc.com