,
აფრიკის კონტინენტიდან საფრანგეთის გაძევებას, რუსეთისა და ჩინეთის გავლენების გაფართოების ფონზე, შორს მიმავალი შედეგები ექნება როგორც ევროკავშირისათვის, ასევე მსოფლიო გეოპოლიტიკისათვის“, - წერს ფრანგული ყოველკვირეული ჟურნალი „პუენი“ (Le Point) სტატიაში სათაურით „როგორ დაკარგა ემანუელ მაკრონმა აფრიკა“ (ავტორი - ნიკოლა ბავერე).
გთავაზობთ პუბლიკაციის შინაარსს:
სენეგალის პრეზიდენტმა ბასირუ დიომამ ამ სამიოდე კვირის წინათ, 28 ნოემბერს, ქვეყნიდან ფრანგული სამხედრო კონტინგენტის გაყვანა გამოაცხადა. იმავე დღეს, ფრანგი საგარეო საქმეთა მინისტრის ჟან-ნოელ ბაროს ვიზიტიდან სულ რაღაც ორიოდე საათში ჩადის მთავრობამ განაცხადა, რომ საფრანგეთთან ხელმოწერილი სამხედრო ხელშეკრულება ძალადაკარგულად ითვლება. ეს გადაწყვეტილებები ერთგვარ რგოლებს წარმოადგენს იმ საგარეოპოლიტიკური იძულებითი ხასიათის მქონე კურსისა, რასაც პარიზი ბოლო დროს განიცდის - უფრო ადრე იგივე გააკეთეს მალის, ბურკინა-ფასოს, ნიგერის მთავრობებმა.
აფრიკის ქვეყნებთან საფრანგეთის სამხედრო ხელშეკრულებების ჩამოშლა ერთგვარ „დომინოს ეფექტს“ წარმოადგენს. შევადაროთ: ჯერ კიდევ 2017 წელს დაახლოებით ათი ათასი ფრანგი ჯარისკაცი განთავსებული იყო აფრიკის 9 სახელმწიფოში, „საჰელში“ (საჰარის უდაბნოს გასწვრივ სავანის ზოლში) კი - 5 ათასზე მეტი სამხედრო მოსამსახურე, ოპერაცია „ბარხანის“ ჩარჩოებში. შვიდი წლის შემდეგ კი საფრანგეთის ყოფნა „საჰელის“ ზონაში შემცირდა - 1500 ჯარისკაცამდე ჯიბუტში, 600-მდე - კორ-დივუარში, 300-მდე - გაბონში. ემანუელ მაკრონის მმართველობის შვიდი წლის განმავლობაში თითქმის მთლიანად დაიკარგა ის ეფექტი, რასაც საფრანგეთმა აფრიკაში 70 წლის განმავლობაში მიაღწია - მოხდა ფრანგული დიპლომატიის სტრატეგიული დაცემა.
საფრანგეთის კრახი შეიძლება საგარეო პოლიტიკაში დაშვებული შეცდომებითა და გავლენის ინსტრუმენტების დაკარგვით აიხსნას. პარიზი იგნორირებდა აფრიკაში მიმდინარე გარდაქმნებს - ინტეგრაციას, საშუალო კლასის ჩასახვას, ახალგაზრდობის სწრაფვას ქვეყნის სუვერენიტეტის განმტკიცებისაკენ... პარიზმა ასევე არ შეაფასა სათანადოდ 21-ე საუკუნის ტირანული რეჟიმების ზრდა - რუსეთის მხრიდან (სამხედრო ძალისა და დეზინფორმაციის გავრცელებით), ჩინეთის (ეკონომიკური ძლიერების მხრივ) თურქეთისა და სპარსეთის ყურის ქვეყნების (ისლამური რელიგიის გააქტიურებით). მოკლედ, ერთიმხრივ, საფრანგეთმა ვერ განსაზღვრა თავისი შესაძლებლობები და დაუშვა დიდი ნაპრალის გაჩენა ერთი მხრივ, დიპლომატიურ ამბიციებსა და სამხედრო ყოფნას შორის, მეორე მხრივ კი - ფრანგული ბიზნესის, ინვესტიციების და კულტურული კავშირების გაწყვეტით.
ემანუელ მაკრონის მმართველობის პერიოდში საფრანგეთის აფრიკული დიპლომატიის კატასტროფის „ბომბი“ ჯერ კიდევ 2017 წლის 28 ნოემბერს ჩაიდო ბურკინა-ფასოში ვიზიტის დროს, როცა მან უაგადუგუში გამართულ შეხვედრაზე ასე განაცხადა: „მე აქ ჩამოვედი იმისათვის, რომ გითხრათ, თუ როგორია საფრანგეთის აფრიკული პოლიტიკა. პირდაპირ გეტყვით, რომ საფრანგეთის აფრიკული პოლიტიკა არ არსებობს“. და მართლაც, ემანუელ მაკრონმა თავისი ხელით მეთოდურად გაანადგურა როგორც პოლიტიკა, ასევე კონტინენტზე საფრანგეთის სამხედრო ყოფნა. პრეზიდენტი ყურადღებას არ აქცევდა აფრიკაში საფრანგეთის არმიის ქვედანაყოფების მდგომარეობას, ხელს არ უწყობდა დაზვერვას, რომ დროულად გამოვლენილიყო სამხედრო გადატრიალებების მზადება - ვინ აპირებდა პარიზის „სამეურვეო“ ქვეყნების ხელისუფლებაში მოსვლას. ემანუელ მაკრონის უმოქმედობა იწვევდა რუსული და ჩინური პროპაგანდის გაფართოებას.
საბოლოოდ, აფრიკა თანდათანობით გადადიოდა ავტორიტარული იმპერიების ორბიტაზე - „ბრიკს“-ში (BRICS) ინტერგრაციიდან რუსეთთან სამხედრო ხელშეკრულებების გაფორმებამდე. აფრიკაში რუსული და ჩინური გავლენის ზრდა აშკარად ჩანს: სწორედ აფრიკის სახელმწიფოები უწევენ კრემლს მხარდაჭერას უკრაინასთან ომის დაწყების დროიდან გაროში ყველანაირი კენჭისყრის დროს. სწორედ აფრიკის ქვეყნები არიან აქტიურად ჩაბმულნი პეკინის „აბრეშუმის ახალი გზის“ პროექტში.
შესაძლოა მოსკოვის გავლენას აფრიკაში დროებითი ხასიათი ჰქონდეს (გაჩნდა ეჭვი, რომ სირიაში რუსული ბაზების სავარაუდო გაუქმების გამო რუსეთის გავლენა აფრიკაში შესუსტდება), მაგრამ საფრანგეთს და ევროპას არ აქვს იმის ფუფუნება, რომ თავიანთი გავლენები ესოდენ იოლად დაკარგონ. საფრანგეთის ურთიერთობა აფრიკასთან ყოველთვის პრივილეგირებული იყო, თავისი წარმატებებითა და შეცდომებით, რომელიც მეხუთე რესპუბლიკის ერთ-ერთ მთავარ აქტივს წარმოადგენდა და კინოკულტურაშიც კი აისახა (გახსოვთ ფილმი „პროფესიონალი“ - აფრიკულ ქვეყანაში ფრანგული დაზვერვის აგენტ ჟოსლენ ბომონზე, ჟან-პოლ ბელმონდოს მონაწილეობით?).
საფრანგეთის აფრიკული დიპლომატია უნდა აღდგეს და განვითარდეს. პარიზმა მაქსიმალურად უნდა გამოიყენოს ფრანგულენოვანი (ფრანკოფონური) სამყარო, რომლის მოსახლეობა 2050 წლისათვის თითქმის 700-800 მილიონ მცხოვრებს გადააჭარბებს. საფრანგეთმა უნდა შეცვალოს მიდგომები აფრიკის ქვეყნებისადმი და პირველ ადგილზე სუვერენიტეტისა და უსაფრთხოების დაცვა უნდა დააყენოს.
ამ ამოცანის გადაწყვეტა დიპლომატიური, სამხედრო, ეკონომიკური, ლინგვისტიკური და კულტურის სფეროებში მუსაობის კოორდინირებით უნდა განხორციელდეს. მეტი ყურადღება უნდა დაეთმოს აფრიკის ქვეყნების ინტერესებს, მათ პრობლემებს, მათ უზრუნველყოფას სურსათით, მოწინავე ჯანდაცვითი მომსახურების დანერგვას, განათლებას, ადგილობრივი რესურსების რენტაბელურ, ეფექტიან გამოყენებას, ფინანსურ დახმარებას და უსაფრთხოების უზრუნველყოფას.
„ფრანგული აფრიკა“ დიდი ხანია გარდაცვლილია და დამარხული, ხოლო საფრანგეთ-აფრიკის სტრატეგიული პარტნიორობის სილუეტი, სამწუხაროდ, ჯერ ჰორიზონტზეც კი არ მოჩანს.
წყარო: https://www.lepoint.fr/editos-du-point/comment-emmanuel-macron-a-perdu-l-afrique-16-12-2024-2578040_32.php
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
