,
გერმანული „ზიუდდოიჩე ცაიტუნგი“ (Süddeutsche Zeitung – „სამხრეთგერმანული გაზეთი“ - ბავარიის მთავარი ბეჭდვითი გამოცემა, რედაქცია მიუნხენში) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „კავკასიის პატარა მხარე, რომელიც მფარველ რუსეთს თავნებობით აღიზიანებს // აფხაზეთი - საქართველოს ნაწილი, რომელსაც თბილისი ვერ აკონტროლებს“ (ავტორი - ფრენკ ნინჰეისენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
საქართველოს სეპარატისტული რეგიონის - აფხაზეთის დედაქალაქ სოხუმში, ანტისამთავრობო გამოსვლები თითქმის დასრულდა: გადადგა პრეზიდენტი ასლან ბჟანია, რომელმაც მოსკოვთან ისეთი ხელშეკრულება გააფორმა, რომელიც ადგილობრივ ოპოზიციურად განწყობილ აფხაზებს არ მოეწონათ. შეიქმნა შთაბეჭდილება, რომ პატარა და უღონო აფხაზეთი დიდ და ძლიერ რუსეთს თავის ნებაზე ათამაშებს.
აფხაზეთის ბრწყინვალება და სიღატაკე
აფხაზეთის მოსახლეობა მხოლოდ 250 ათასს მცხოვრებს წარმოადგენს, მდებარეობს შავი ზღვის ნაპირზე და საერთაშორისო სამართლის თანახმად, საქართველოს შემადგენლობაში განიხილება. თუმცა, ფაქტია, რომ თბილისი უკვე რამდენიმე ათეული წელიწადია, რომ რეგიონს ვერ აკონტროლებს. აფხაზეთს საბჭოთა საქართველოს შემადგენლობაში ტურისტული მხარის სახელი ჰქონდა გავარდნილი, იქ იყო საბჭოთა ლიდერების დასასვენებელი რეზიდენციები... საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ, 1990-იანი წლებიდან სოხუმს რუსეთი მფარველობდა, ხოლო 2008 წლის აგვისტოში, რუსეთთან ომის შემდეგ, საქართველოს მთავრობამ მთლიანად დაკარგა კონტროლი აფხაზეთის მიმართ, რომლის „დამოუკიდებლობა“, რუსეთის გარდა, მსოფლიოს მხოლოდ ოთხმა სახელმწიფომ აღიარა.
აფხაზეთი თითქოსდა დამოუკიდებელია, მაგრამ, როგორც იტყვიან ხოლმე, რუსეთს ხელებში შეჰყურებს და მოსკოვის ნაწყალობევით იკვებება - თვითმარქვია რესპუბლიკა სამხედრო-პოლიტიკური და სოციალურ-ეკონომიკური თვალსაზრისით, მთალიანად რუსეთის კმაყოფაზე იმყოფება: აფახები რუსეთის მოქალაქეობაც აქვთ, ადგილობრივი ჩინოვნიკები ხელფასს კრემლის მიერ გადარიცხული ფულით იღებენ (რუსული რუბლებით), რუსეთია პასუხისმგებელი და გარანტორი აფხაზეთის ელექტროენერგიით უზრუნველყოფაზე, აფხაზთა უსაფრთხოებაზე (სამხედრო ბაზის სახით)... და ამ დროს, როცა აფხაზეთს რუსეთის გარეშე არსებობა არ შეუძლია, აფხაზები წინააღმდეგნი არიან რუსეთთან დადებული ხელშეკრულების რატიფიკაციისა... რომელიც ყელში ძვალივით აქვთ გაჩხერილი.
საქმე შემდეგშია: ოქტომბერში აფხაზეთის პრეზიდენტმა ასლან ბჟანიამ მოსკოვში ხელი მოაწერა ხელშეკრულებას, რომლის მიხედვით, აფხაზეთში ჩადებული რუსული ინვესტიციები ძალიან მომგებიანი იქნება. ინვესტორები საბაჟო მოსაკრებლებისაგან და გადასახადებისაგან 8 წლის განმავლობაში გათავისუფლებულები იქნებიან. მათ უპირატესობა მიეცემათ ენერგიით უზრუნველუყოფაშიც. ერთი შეხედვით, თითქოსდა ყველაფერი წაღმა მიდიოდა, მაგრამ, როგორც კი პარლამენტში დოკუმენტის რატიფიკაციის პროცესი დაიწყო, მოვლენები უკუღმა დატრიალდა...
ბევრი აფხაზი მოსკოვში ხელმოწერილ დოკუმენტში საფრთხეს ხედავს - მათი აზრით, ადგილობრივი აფხაზი ბიზნესმენები რუს კოლეგებთან კონკურენციას ვერ გაუძლებენ, მამა-პაპური მიწები გაიყიდება და, საერთოდ, ცხოვრება გაძვირდება. მოკლე, ოპოზიციის მოწოდებებიტ გულმოცემულმა აფხაზები პარლამენტში შეცვივდნენ და მოღალატე“ ასლან ბჟანიას გადადგომა მოითხოვეს. სიტუაცია იმდენად გამძაფრდა, რომ მოსკოვმა რუს ტურისტებს აფხაზეთში ჩასვლისაგან თავშეკავებისაკენ მოუწოდა.
რომანტიკა: პალმები, ზღვა და სუბტროპიკები...
აფხაზეთი ღარიბი რეგიონია, თუმცა მას საოცარი ბუნებრივი მთიანი ლანდშაფტი აქვს, კლიმატი სუბტროპიკულია, რაც ტურიზმის განვითარების შესაძლებლობას იძლევა. მას შემდეგ, რაც აფხაზეთი დაკარგა, საქართველო ალტერნატიულ ტურისტულ რეგიონს - აჭარას ავითარებს. თუ საბჭოთა სისტემის დროს სოხუმი იყო ქართული ტურიზმის ცენტრი, ახლა ბათუმი გახდა - საქართველომ აჭარის ადგილობრივი ინფრასტრუქტურა მიმზიდველ კურორტად გადააქცია. თუმცა საქართველოს გზებზე ძველებურად დგას მაჩვენებლები - „სოხუმამდე ... კილომეტრია“, რაც იმაზე მიუთითებს, რომ თბილისი ტერიტორიას არ თმობს - იმ შემთხვევაშიც კი, როცა მას ვერ აკონტროლებს.
უკრაინასთან ომის შედეგად სოხუმი რუსი ტურისტებისათვის უფრო სასურველი გახდა - უვიზო მიმოსვლით და იაფფფასიანი დასვენებით. ზოგიერთი მონაცემების მიხედვით, რუსეთში რუსი მოქალაქეებისათვის აფხაზეთი საკმაოდ ფართო პოპულარობით სარგებლობს და რეიტინგით, თურქეთის შემდეგ, მეორე ადგილი უკავია. რუსეთში აფხაზეთი ცალკე საკურორტო ქვეყნად განიხილება: 2024 წლის დასასრულისათვის, როგორც მოსალოდნელია, აფხაზეთში ორგანიზებული რუსი დამსვენებლების რაოდენობა 1,7 მილიონს გადააჭარბებს.
აფხაზური გადადგომები: ტრადიციული სპეციფიკა
ტურიზმით მიღებული შემოსავლები და კრემლის მიერ გადარიცხული დოტაციები რიგითი აფხაზებისათვის უხილავია და ადგილობრივი ელიტის ჯიბეში ილექება. ბევრი აფხაზი თავს შეურაცხყოფილად გრძნობს, რითაც ოპოზიცია სარგებლობს და ხელს მთავრობისა და პრეზიდენტისაკენ იშვერს. საერთოდ, აფხაზეთში ადგილბრივი ხელისუფლების გადადგომათა პროცედურა საკმაოდ სპეციფიკურია: გამოსვლები, გადადგომა, ისევ გამოსვლები, ისევ გადადგომა... იცვლება მხოლოდ გვარები - ბაღაფში, ანქვაბი, ხაჯიმბა, ბჟანია... აფხაზეთში ძველი პატრიარქალური ტრადიციებია შენარჩუნებული, აფხაზებს უძრავი ქონების უცხოელებზე გაყიდვა არ სურთ. ეს ეხება მიწის ნაკვეთებსაც. სწორედ ამიტომ ხელშეკრულების გაფორმების შემდეგ აფხაზეთში ჯერ ფარული უკმაყოფილება დაიწყო, შემდეგ პროტესტებმა ქუჩებიც მოიცვა. რა თქმა უნდა, რუსეთი გაღიზიანდა... და აფხაზეთს მიწოდებულ ელექტრონერგიაზე ფასების ზრდით დაემუქრა, შეამცირა ფინანსური დახმარებების მოცულობაც.
საბოლოოდ, რუსეთთან ინვესტიციების შესახებ დადებული ხელშეკრულების რატიფიცირების პროცესი შეწყდა - დოკუმენტი პრეზიდენტის ადმინისტრაციის მიერ უკან იქნა გაწვეული, პრეზიდენტი ასლან ბჟანია კი გადადგა.
რუსული სამხედრო-საზღვაო ბაზა
რუსეთმა კარგად იცის, რომ აფხაზეთის ამჟამინდელ ხელისუფლებას რუსეთთან კავშირების გაწყვეტა არ სურს. ხელშეკრულების უარყოფა რუსეთის მფარველობის უარყოფას არ ნიშნავს. ხელისუფლებაც და ოპოზიციაც პრორუსულები არიან. მათ არ შეუძლიათ კრემლის უარყოფა. რუსეთი ნებისმიერ შემთხვევაში აფხაზეთისათვის ფავორიტი იქნება. ამჟამად კრემლი აფხაზეთში [ოჩამჩირეში] სამხედრო-საზღვაო ბაზას აშენებს - ეს გამოწვეულია რუსეთის შავი ზღვის ფლოტის გემებზე და მათ ნავსადგურებზე ყირიმში (სამხედრო-საზღვაო ბაზებზე) უკრაინელების თავდასხმების გახშირება.
აფხაზეთში რუსული სამხედრო-საზღვაო ბაზის მშენებლობის ხელშეკრულება თავის დროზე აწ უკვე გადამდგარმა პრეზიდენტმა ასლან ბჟანიამ გააფორმა მოსკოვში. სამწუხაროდ, მისი მემკვიდრე ამ მხრივ ვერაფერს ვერ შეცვლის.
წყარო: https://www.sueddeutsche.de/politik/abchasien-georgien-russland-schwarzes-meer-kommen-lux.9vqb7tgGHHADhu62KU81B6
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
