USD 2.7174
EUR 3.1875
RUB 3.4975
თბილისი
ჩვენთან უძრავი ქონება აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებზე 2-ჯერ, დასავლეთ ევროპის ქვეყნებზე კი 5-ჯერ იაფია – „თიბისი კაპიტალი“
თარიღი:  1034

„თიბისი კაპიტალის“ შეფასებით, 2024 წელს მცირედით შენელებული ტრანზაქციების მიუხედავად, უძრავი ქონების ბაზარზე ვითარება ჯანსაღია. როგორც კვლევების უფროსი ირინა კვახაძე განმარტავს, ბაზარი ნელ-ნელა განვითარების ორგანულ ტემპს დაუბრუნდა.

მოთხოვნის შენელების მიუხედავად, ორგანიზაციაში ფიქრობენ, რომ გაიაფების წინაპირობა არ იკვეთება და მეტიც, იმის გათვალისწინებით, რომ ევროპულ და მეზობელ ქვეყნებთან შედარებითაც კი საქართველოში არსებული ქონება ბევრად იაფია, ეს გრძელვადიან პერსპექტივაში ფასების გაცილებით დიდ ზრდას გამოიწვევს.

კითხვაზე რა განაპირობებს უძრავ ქონებაზე მოთხოვნას, ერთ-ერთი წამყვანი მიზეზი ურბანიზაციის დონე და შინამეურნეობების ზომაა, რომელიც ეკონომიკის ზრდის პარალელურად მცირდება.

საინტერესოა ისიც, რომ თბილისში არსებული ბინების 13,4% 1950 წლამდეა აშენებული, დიდი წილი 1951-1990 წწ-ში. ეს კი თავის მხრივ მიანიშნებს იმაზე, რომ განახლების, ანუ ამორტიზებული საცხოვრებელი სახლების ჩანაცვლების სურვილი მომდევნო პერიოდში კიდევ უფრო გაიზრდება, თუკი ეკონომიკური მაჩვენებლები ამას ხელს შეუწყობს.

„რა განაპირობებს საქართველოში უძრავ ქონებაზე მოთხოვნას? ჩვენ ეს თემა გავყავით ფუნდამენტურ და ერთჯერად ფაქტორებად. პირველი, რომელიც მუდმივად არის პასუხისმგებელი მოთხოვნის დაგენერირებაზე და მეორე ერთჯერადი ფაქტორები, რომლებიც რაღაც ეტაპზე ჩნდებიან და ქრებიან ბაზარზე.

ვხედავთ ასეთ რამეს, რომ ფუნდამენტური ფაქტორების განმაპირობებელი არის ურბანიზაციის დონე და შინამეურნეობის საშუალო ზომა. ეს ფაქტორები დადებითად მოქმედებს მოთხოვნაზე. ჩვენ რასაც ვუყურებთ ურბანიზაციის დონე იზრდება, თუმცა არ ვართ ჩვენს მაქსიმუმზე. თუ შევადარეთ ევროკავშირს, ეს არის 75%, ხოლო ჩვენთან არის 61%, ეს ნიშნავს, რომ კარგი ეკონომიკური ზრდის პირობებში მოსახლეობა განაგრძობს ქალაქად ცხოვრებას, არა მარტო თბილისში, არამედ სხვა ქალაქებშიც.

რაც შეეხება ოჯახების საშუალო ზომას, ესეც მცირდება. 2015 წელს იყო 3.5, 2023-ში იყო 3.3, ევროკავშირის არის 2.2 ანუ აქაც სივრცე, რომ მოთხოვნა წარმოიქმნას თუკი ეკონომიკა გაიზრდება", - განაცხადა ირინა კვახაძემ.

მისი თქმით, კიდევ ერთი ფუნდამენტური ფაქტორია საცხოვრებელი პირობების გაუმჯობესება.

"მნიშვნელოვანია ვიცოდეთ რისგან შედგება ჩვენი სტოკი. საქართველოში არსებული უძრავი ქონება როდის არის აშენებული, რა მდგომარეობაშია. სამწუხაროდ, ამაზე ზუსტი მონაცემი არ გვაქვს და იმედია, საჯარო რეესტრი სრულად აღრიცხავს ამას, რათა სრულყოფილი ანალიზის საშუალება მოგვეცეს. ახლა რაც გვაქვს არის შემდეგი: საცხოვრებელი ბინების 13,4% აშენებულია 1950 წლამდე, 1951-1990 წლამდე კი დიდი ნაწილი. ეს მიანიშნებს იამზე, რომ განახლების სურვილი ასევე არსებობს.

რაც შეეხება ფასს, ვხედავთ რომ 2021-დან 2023 წლამდე ფასი დოლარში გაიზარდა 40%-ით. აქ რამდენიმე ფაქტორი მოქმედებდა, პირველი იყო ძლიერი მოთხოვნა, რომელიც მომდინარეობდა გაქირავების ბაზრიდან და სამშენებლო მასალები, რაც მნიშვნელოვნად იყო გაძვირებული.

აქვე არ უნდა დავივიწყოთ გაცვლითი კურსი. როცა ლარი მყარდება, დოლარში გამოხატული უძრავი ქონების ფასი მცირდება. ჩვენ თუ ვაკვირდებით ლარში როგორ იზრდება ღირებულება, ვნახავთ, რომ ზრდა არის 18-20%. ზოგადად ზრდა კი კარგია, მაგრამ სწრაფი ზრდა საფრთხის შემცველია. აქ კარგი ამბავია ის, რომ ფასი ლარში ძლიერად არ გაზრდილა, რაც მნიშვნელოვანია ამ ბაზრის სიჯანსაღისთვის.

თუ 2024-ს 2023 წელს შევადარებთ ფასის ნაწილში, ვნახავთ, რომ 4%-ით არის ღირებულება მომატებული ანუ ფასში მნიშვნელოვანი ნახტომებს აღარ აკეთებს. რაც შეეხება მოლოდინს, ჩვენ არ ვხედავთ, რომ ფასში რაიმე რადიკალურ ცვლილებას უნდა ველოდეთ.

ბათუმის ფასებშიც იგივე ვითარებაა. წლევანდელი მოლოდინი 6%-იანი ზრდის ფარგლებში გვაქვს. თუ მნიშვნელოვანი შეფერხება არ მოხდება მიწოდების ჯაჭვში, ცვლილებებს არ ველოდებით.

როცა გრძელვადიან პერიოდში ვფიქრობთ ღირებულებაზე და როცა თვალს ვადარებთ თუნდაც რეგიონის ქვეყნებს, ვნახულობთ, რომ საქართველოში დაახლოებით 2-ჯერ ნაკლებია ფასი აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებთან შედარებით. დასავლეთ ევროპაზე არ ვსაუბრობთ, სადაც 5-ჯერ ძვირია. ეს იმის მანიშნებელია, რომ მომავალში მოლოდინი ზრდის უფრო უნდა გვქონდეს, ვიდრე შემცირების. ფასი მცირდება, როცა კრიზისი დგება“, - განაცხადა ირინა კვახაძემ.

"სამშენებლო & დეველოპერული სექტორები - ტენდენციები, გამოწვევები 2024-2025" - ამ სახელწოდებით სასტუმრო "შერატონ გრანდ თბილისი მეტეხი პალასში" BMG-ის გადაცემა "უძრავი ქონების პროსპექტმა" საკონსულტაციო კომპანია "პროსპექტთან" პარტნიორობით კონფერენცია გამართა.

ღონისძიების პირველი ნაწილი მთავარი პარტნიორის, “თიბისი კაპიტალის” პრეზენტაციას დაეთმო. კომპანიამ სტუმრებს უძრავი ქონების ბაზრის კვლევა წარუდგინა და იმ პოტენციალზე ისაუბრა, რაც სექტორს გააჩნია.

წყარო: https://bm.ge/

ანალიტიკა
გიორგი კობერიძე: რა პროცესები ვითარდება ჩვენს სამეზობლოში - სომხეთსა და აზერბაიჯანში?
ძალიან მნიშვნელოვანი პროცესები ვითარდება ჩვენს სამეზობლოში - სომხეთსა და აზერბაიჯანში.
 
როგორც ცნობილია, სომხეთში ბოლო ორი კვირაა აქტიურად მიმდინარეობს გამოძიება გადატრიალების შესახებ. არსებული ვერსიით სპეციალურ ჯგუფებს 21 სექტემბერს (სომხეთის დამოუკიდებლობის დღეს) გადატრიალება უნდა ეცადათ. ეჭვმიტანილებს შორის არიან პოლიტიკოსები, ბიზნესმენები და მაღალი რანგის სასულიერო პირები და სხვა, რომელთა შეხედულებებიც ძირითადად რუსეთის სასარგებლოა.
დაკავებულებს შორის არიან:
 
მთავარეპისკოპოსი ბაგრატ გალსტანიანი - იგი ადრეც იყო შემჩნეული ფაშინიანის წინააღმდეგ ღიად გამოსვლასა და აზერბაიჯანთან სამშვიდობო შეთანხმების არსებულ ვერსიას გმობდა;
 
მთავარეპისკოპოსი მიქაელ აჯაფაჰიანი - მას ბრალად სახალხო აჯანყების მოწოდებას ედავებიან; უშუალოდ სომხეთის პატრიარქისადმიც გამწვავდა რიტორიკა, რომელსაც შვილის ყოლასა და კორუფციაში ედავებიან.
 
ეჭვმიტანილ პარლამენტარებს შეუჩერდათ იმუნიტეტი. მათ შორისაა არტურ სარგისიანიც, პარტია "ჰაესტანის" წევრი და ერთ-ერთი ლიდერი. ამ პროცესს პარლამენტის შიგნით დაპირისპირება და ხელჩართული ჩხუბი მოჰყვა. დაძაბულობაა პარლამენტის გარეთაც. ზოგადად, ფიზიკური დაპირისპირება ყოველთვის ცუდი ნიშანია.
 
შესაძლოა დევნა დაიწყოს ქვეყნის წინა ლიდერებზეც - სერჟ სარქისიანსა და რობერტ ქოჩარიანზე, რომლებიც ერთდროულად ყარაბაღის კლანსაც წარმოადგენდნენ და რუსეთის სასარგებლო ინტერესების გატარებასაც ცდილობდნენ. ყარაბაღის კლანი იყო იმ პოლიტიკოსების ერთობა, რომელთაც ყარაბაღთან ჰქონდათ პირდაპირი კავშირი (დაბადებულნი იყვნენ იქ, პოლიტიკური ან/და სამხედრო მოღვაწეობა ჰქონდათ) და აზერბაიჯანთან ნებისმიერი სახის კონსენსუსზე წასვლას ეწინააღმდეგებოდნენ. ქვეყნის პირველი პრეზიდენტის ტერ პეტროსიანის იძულებით გადადგომის შემდეგ, სომხეთს ყარაბაღის კლანი მართავდა, მანამ სანამ ფაშინიანი არ მოვიდა ხელისუფლებაში.
 
დაკავებულია მსხვილი ბიზნესმენი სამველ კარაპეტიანი - იგი სომხეთის ელექტროსისტემის მფლობელია. აქვს რუსეთის მოქალაქეობა და პირდაპირი კავშირები რუსეთის პოლიტიკურ ელიტასთან, მათ შორის ვლადიმერ პუტინთანაც. არის ვერსია, რომ რუსეთში მასზე სერიოზულ გათვლებს აკეთებდნენ.
 
მოწმის სახით დაიკითხა გაჟიკ ცარუკიანიც - სომეხი ოლიგარქი და აყვავებული სომხეთის პარტიის ლიდერი.
 
არსებული ვერსიით გადატრიალებაში 1000 ადამიანი უნდა ყოფილიყო უშუალოდ ჩართული. მათი უმრავლესობა ლოიალური ყოფილი სამხედრო თუ პოლიციური ძალების წარმომადგენელი უნდა ყოფილიყო.
 
რუსეთი ძალიან გაღიზიანებულია სომხეთში მიმდინარე პროცესებით. 2024 წელს ერთხელ უკვე აღიძრა საქმე გადატრიალების შესახებ სომხეთში, რაც რუსეთის მხარეს მებრძოლ ბატალიონ "არბატამდე" მივიდა. მაშინ უკვე ღიად საუბრობდნენ რუსეთის სურვილზე მოეშორებინათ ფაშინიანის მთავრობა. თუკი ეს ამბავიც რუსეთამდე მივიდა, შესაძლოა არამხოლოდ რუსული კლანის ტოტალურ დასუსტებამდე დავიდეს საქმე, არამედ რუსეთის სამხედრო ბაზის გაყვანაზეც შეიქმნას ზეწოლა. არადა კონტრაქტი 2044 წლამდეა და მისი ცალმხრივი შეწყვეტა სერიოზულ საფუძველზე უნდა მოხდეს. თუმცა რუსეთი მას ასე მარტივად არ დათმობს, მით უფრო რომ უკრაინის სამხედრო დაზვერვა რუსეთის მხრიდან ბაზის გაძლიერებაზე საუბრობს. როგორც არ უნდა იყოს, სომხეთის ხელისუფლებამ შეიძლება დაიწყოს კიდეც ეს პროცესი.
 
რაც შეეხება აზერბაიჯანს. ის რომ ბოლო ერთი თვის განმავლობაში დასუსტდა ირანი და ღიად დაიწყო დაპირისპირება რუსეთთან იმის მანიშნებელია, რომ ერთის მხრივ აზერბაიჯანის ხელისუფლება მყარად გრძნობს თავს, ხოლო მეორეს მხრივ, ბაქო რეგიონში თავის სასარგებლო წესრიგს ამყარებს. ცხადია ამ პროცესში მისი მთავარი მოკავშირე თურქეთია, ხოლო ერთ-ერთი მთავარი მეტოქე ირანი პრაქტიკულად გამოეთიშა პროცესიდან. თურქეთი სომხეთ-აზერბაიჯანის სამშვიდობო მოლაპარაკებებში ერთ-ერთი მთავარი მოთამაშეა. სწორედ ამიტომ, სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის მოლაპარაკებების წარმატებით დასრულების შემთხვევაში რუსეთი თამაშგარე მდგომარეობაში აღმოჩნდება, ხოლო სომხეთს ახალი ეკონომიკური პერსპექტივები გაუჩნდება.
 
მთლიანობაში გამოდის რომ რუსეთი აზერბაიჯანშიც სუსტდება და სომხეთშიც. ამის წინააღმდეგია რუსეთი და ყველანაირად ცდილობს ერთის მხრივ სომხეთში არიოს სიტუაცია, ხოლო მეორეს მხრივ აზერბიაჯანსა და სომხეთს შორის არ დაუშვას მოლაპარაკებები. მოსკოვი არც აზერბაიჯანის შიგნით სიტუაციის დესტაბილიზაციაზე არ იტყვის უარს, მით უფრო რომ რუსეთში მცხოვრები აზერბაიჯანული დიასპორის გამოყენებაზე ან პირიქით, განდევნაზე უკვე დაიწყეს კიდეც საუბარი.
 
რუსეთს პირდაპირი ომის თავი ახლა ნამდვილად არ აქვს, მაგრამ სიტუაციის არევას რომ შეეცადოს ეს გამორიცხული არ არის. ისიც სათქმელია - ვერც ვერაფერს, რომ ვერ გახდეს რუსეთი სომხეთსა და აზერბაიჯანში და საჩვენებლად რომც დალაგდეს მათთან, ორივე რეჟიმი - ალიევისა და ფაშინიანის - სანდო და მისაღები აღარაა მისთვის.
 
მაგრამ ფაქტი ერთია - ამ პროცესებით სამხრეთ კავკასიაში რუსეთი სუსტდება. რეგიონის სტაბილურობისა და უსაფრთხოებისათვის ეს ძალიან კარგი მოვლენაა. ბიზნესის ინვესტიაციაც უფრო რეალისტურია იქ, სადაც ხელმწერილი მშვიდობაა. თუმცა მნიშვნელოვანია ისიც, რომ ამის შემდეგ რუსეთის ორბიტაზე მყოფი ერთადერთი სახელმწიფო საქართველო არ აღმოჩნდეს. ეს პოლიტიკურიცა და ეკონომიკური დარტყმა იქნება ჩვენთვის. აზერბაიჯანისა და სომხეთის დაახლოების შემთხვევაში ახალი ეკონომიკური დერეფანი გაჩნდება, რომელიც საქართველოს ალტერნატივა გახდება.
 
ამ ალტერნატივას ძალიან რთული რელიეფიდან გამომდინარე უახლოეს მომავალში დიდი მნიშვნელობა შეიძლება არ ჰქონდეს, მით უფრო თუკი პოლიტიკურად საქართველომ თავი დააღწია რუსეთს, მაგრამ გრძელვადიანად, რუსულ ორბიტაზე დარჩენის შემთხვევაში, ევროპული, თურქული და აზერბაიჯანული პოლიტიკური ნება გადაწყვეტს ძალიან ბევრ რამეს, მიუხედავად იმისა თუ როგორია რელიფი აღმოსავლეთ ანატოლიასა და მცირე კავკასიონზე. სხვის პოლიტიკურ ნებაზე დამოკიდებულება და რუსულ ორბიტაზე აღმოჩენა კი ძალიან მძიმე მოცემულობა იქნება.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.