,
ჩუმი ტრაგედია
დღეს ჩვენს სახლებში ჩუმი ტრაგედიაა, რომელიც ჩვენს ყველაზე ძვირფას საგანძურს, ჩვენს შვილებს ეხება,
ისინი ემოციურად დამანგრეველ სიტუაციაში! მკვლევრები საგანგაშო სტატისტიკას აქვეყნებენ ბავშვებში ფსიქიკური აშლილობების უწყვეტი ზრდის შესახებ, რაც ეპიდემიის მასშტაბებსაც კი აღწევს:
• 5-დან 1 ბავშვს ფსიქიკური დარღვევა აქვს
• ADHD დიაგნოსტიკა გაზრდილია 43% -ით
• მოზარდთა დეპრესია იზრდება 37 %-ით
• თვითმკვლელობის დონე 10-დან 14 წ.-მდე გაიზარდა 200%-ით
რა ხდება, რას არ ვაკეთებთ სწორად?
თანამედროვე ბავშვები ზესტიმულირებულები არიან და ზეუზრუნველყოფილები არიან მატერიალური ნივთებით, მაგრამ სრულიად მოკლებულები არიან ჯანსაღი ბავშვობის ყველაზე მნიშვნელოვან საფუძვლებს :
• ემოციურად მისაწვდომ მშობლებს
• მკაფიო და ცალსახა შეზღუდვებს
• მოვალეობებს
• დაბალანსებულ კვებასა და ადეკვატურ ძილს
• მოძრაობას ზოგადად, განსაკუთრებით კი - ღია სივრცეში, სუფთა ჰაერზე
• შემოქმედებით თამაშს, სოციალურ ურთიერთქმედებებს, თავისუფალ (არასტრუქტურიზებულ) სათამაშო შესაძლებლობებს და მოწყენილობას
ამის ნაცვლად მათ გააჩნიათ:
• განრიდებული მშობლები
• ყველაფრის მიმტევებელი და მომთმენი მშობლები, რომლებიც უფლებას აძლევენ ბავშვს „მართოს სამყარო“ და შემოიღოს წესები
• უფლების შეგრძნება: რომ იმსახურებენ ნებისმიერ რამეს მათი „გამომუშავების“ ან მასზე პასუხისმგებლობის გარეშე.
• არაადეკვატური ძილი და დაუბალანსებელი კვება
• ცხოვრების ნაკლებმოძრავი წესი
• უსასრულო სტიმულაცია, ტექნოლოგიური ძიძები, მომენტალური დაკმაყოფილება და მოწყენილობის მომენტების არარსებობა.
რა ვქნათ?
თუ გვინდა, ჩვენი შვილები ბედნიერი და ჯანმრთელი ადამიანები იყვნენ, უნდა გამოვფხიზლდეთ და დავუბრუნდეთ საფუძვლებს. ეს ჯერ კიდევ შესაძლებელია! ბევრი ოჯახი მომენტალურ გაუმჯობესებას ამჩნევს შემდეგი რეკომენდაციების შესრულების შემდეგ:
• შემოიღეთ შეზღუდვები და გახსოვდეთ, რომ გემის კაპიტანი თქვენ ხართ. თქვენი შვილები უფრო თავდაჯერებულად იგრძნობენ თავს, თუ ეცოდინებათ, რომ თქვენ ახერხებთ შტურვალის მართვას.
• შესთავაზეთ ბავშვებს დაბალანსებული ცხოვრების წესი, სავსე იმ ყველაფრით, რაც სჭირდებათ ბავშვებს და არა იმით, რაც უნდათ. ნუ გეშინიათ მათთვის „არა“-ს თქმის, თუკი მათ უნდათ ისეთი რამ, რაც არ სჭირდებათ.
• მოამარაგეთ სასარგებლო საკვებით და შეუზღუდეთ მავნე.
• გაატარეთ მინ. ერთი საათი მასთან ერთად სუფთა ჰაერზე, დაკავდით ისეთი საქმით, როგორიცაა ველოსიპედით სიარული, სეირნობა, თევზაობა, ფრინველებზე/მწერებზე დაკვირვება.
• ისიამოვნეთ ყოველდღიური საოჯახო ვახშმით სმარტფონებისა და მომცდენი ტექნოლოგიების გარეშე, რათა ყველამ თავი მნიშვნელოვნად მიიჩნიოს
• ითამაშეთ სამაგიდო თამაშები მთელი ოჯახით, თუ ამისთვის პატარები არიან, უბრალოდ ეთამაშეთ მათ.
• ჩართეთ საშინაო მოვალეობებში, სახლის საქმეში ასაკის გათვალისწინებით (ტანსაცმლის დაკეცვა და დაკიდება, საჭმლის ამოლაგება, სუფრის გაწყობა, ძაღლის ჭმევა).
• დანერგეთ ძილის მუდმივი რეჟიმი, რათა ბავშვმა გამოიძინოს, განსაკუთრებით სკოლამდელ ასაკში.
• ასწავლეთ პასუხისმგებლობა და დამოუკიდებლობა. ნუ დაიცავთ ყოველგვარი იმედგაცრუებისა და შეცდომისაგან, ეს დაეხმარება მათ, იყვნენ უფრო გამძლეები და ისწავლონ ცხოვრებისეული პრობლემების გადალახვა.
• ნუ ატარებთ თქვენი შვილის ზურგჩანთას, არ მიუტანოთ დავიწყებული საშინაო დავალება, არ გაუფცქვნათ ბანანი და ფორთოხალი, თუ მათ ეს დამოუკიდებლად შეუძლიათ. თევზის მიწოდების ნაცვლად, ასწავლეთ თევზის დაჭერა.
• ასწავლეთ ლოდინი და დაკმაყოფილების გადავადება.
• მიეცით მოწყენის საშუალება, მოწყენა ეს მომენტია, როცა იღვიძებს კრეატიულობა, ნუ გგონიათ საკუთარი თავი პასუხისმგებლიანი მშობელი იმის გამო, რომ ყოველთვის ართობთ ბავშვებს.
• ნუ იყენებთ ტექნოლოგიებს, როგორც მოწყენილობის საწინააღმდეგო წამალს და ნუ სთავაზობთ მას ბავშვს უმოქმედოდ დარჩენის პირველივე წამს.
• თავი შეიკავეთ ტექნოლოგიების გამოყენებისაგან ჭამის დროს, ავტომობილში, რესტორანში, სავაჭრო ცენტრებში. გამოიყენეთ ეს მომენტები ურთიერთობისა და ბავშვის ტვინის განვითარებისათვის, რათა მან (ტვინმა) იცოდეს, როგორ იმუშაოს , როცა „მოწყენილობის“ რეჟიმშია.
•შესთავაზეთ ბავშვებს, შექმნან იდეების ბანკი , თუ რა გააკეთონ, როცა მოწყენილები არიან.
•იყავით ემოციურად მისაწვდომი თქვენი შვილებისათვის, რათა იურთიერთოთ მათთან, ასწავლოთ თვითრეგულაცია და სოციალური ჩვევები.
•გამორთეთ ტელეფონები ღამით, როცა ბავშვი წვება დასაძინებლად, რათა არ მიიქციოს მისი ყურადღება.
•იყავით თქვენი შვილების რეგულატორი და ემოციური ტრენერი, ასწავლეთ მათ ამოიცნონ და გაუმკლავდნენ თავიანთ იმედგაცრუებას და რისხვას.
•ასწავლეთ მისალმება, ნივთების რიგ-რიგობით გამოყენება, ერთმანეთთან გაცვლა, გაყოფა, მადლობის გადახდა, შეცდომის აღიარება და მობოდიშება (ოღონდაც - არ აიძულოთ!) , იყავით მაგალითი ყველა იმ ღირებულების დაცვის თვალსაზრისით, რომელსაც ასწავლით.
•შეეწყვეთ ემოციურად - გაიღიმეთ, ჩაეხუტეთ, აკოცეთ, წაიკითხეთ, იცეკვეთ, იხტუნეთ, ითამაშეთ და იხოხეთ მათთან ერთად.
მადლობელი ვიქნები, თუ გააზიარებთ."
ლუის როხას მარკოსი, ფსიქიატრი
Article written by Dr. Luis Rojas Marcos Psychiatrist.
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=669567043510720&id=653944098406348
თარგმნა: ლელა ტყეშელაშვილი
https://www.facebook.com/lela.tkeshelashvili.35/posts/2610319509022394
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
