,
დიდი ბრიტანეთის მთავრობამ გამოაქვეყნა ახალი სახელმძღვანელო სანქციების შესახებ, რომელიც მიზნად ისახავს საქართველოში მოქმედი ბიზნესების მხარდაჭერას. კერძოდ, სახელმძღვანელო აღწერს საქართველოსა და დიდი ბრიტანეთის კანონმდებლობას სანქციებთან დაკავშირებით და მოიცავს პრაქტიკულ რეკომენდაციებს, რომლებიც ბიზნესებს დაეხმარება სანქციებთან დაკავშირებული რისკების მართვასა და შესაბამისობის უზრუნველყოფაში.
საქმე ეხება რუსეთის წინააღმდეგ დაწესებულ სანქციებს 2022 წელს უკრაინაში შეჭრის საპასუხოდ. ცნობისთვის, ბრიტანეთს 2000-ზე მეტი ფიზიკური და იურიდიული პირი ჰყავს დასანქცირებული, ასევე შეზღუდვები აქვს დაწესებული რუსეთის მონაწილეობით ვაჭრობასა და ეკონომიკურ აქტივობებზე.
"სახელმძღვანელო გამოქვეყნებულია დიდი ბრიტანეთის მთავრობის მიერ, რათა დაეხმაროს საქართველოში მოქმედ ბიზნესებს, იცოდნენ: საქართველოს ეროვნულ კანონმდებლობაში იმ შეზღუდვების შესახებ, რომლებიც ეხება დიდი ბრიტანეთის მიერ დასანქცირებული პირების ბიზნესის კეთებას; დიდი ბრიტანეთის და სხვა საერთაშორისო ბანკებისა და კომპანიების მიერ მიწოდებულ მომსახურებასა და საქონელზე წვდომის დაკარგვის რისკებს. ეს შეიძლება მოხდეს, თუ ისინი მიიჩნევენ, რომ შესაძლოა საქმე გქონდეთ სანქცირებულ პირებთან ან რუსეთში სანქცირებული საქონლის ექსპორტთან", - აღნიშნულია სახელმძღვანელოში.
ამასთან, როგორც ქართული ბიზნესებისთვის გამოქვეყნებულ სახელმძღვანელოშია აღნიშნული, რუსეთი ყველაფერს აკეთებს სანქციების გვერდის ავლისთვის და აგრძელებს დასავლური სამხედრო, ორმაგი დანიშნულების და სხვა საქონლის, მათ შორის საბრძოლო ტექნოლოგიების მესამე ქვეყნების მეშვეობით შეძენას. ამასთან, რუსეთი იყენებს არაპირდაპირი გადაზიდვის მარშრუტებს, მაგალითად, ბრიტანეთის მთავრობის მიერ მომზადებული სახელმძღვანელოს მიხედვით, საქართველოს კონტექსტში, ეს შეიძლება გამოიხატებოდეს შემდეგში:
"-საქართველოში მოქმედმა კომპანიამ შეიძლება მიიღოს შეკვეთა რუსი იმპორტიორისგან იმ საქონლის შესახებ, რომელიც ექვემდებარება დიდი ბრიტანეთის სანქციებს და ამიტომ მისი პირდაპირ დიდი ბრიტანეთიდან მიღება შეუძლებელია.
- ქართული კომპანია საქონელს უკვეთავს დიდი ბრიტანეთის მიმწოდებელს ისე, რომ მას ან სხვა მონაწილე მხარეებს (როგორიცაა ბანკები, დამზღვევები, გადამზიდავები) არ აცნობებს, რომ საქონლის საბოლოო მომხმარებელი რუსეთშია.
- დიდი ბრიტანეთის მიმწოდებელი საქონელს ექსპორტზე უშვებს ქართულ კომპანიისთვის, რომელიც თავის მხრივ შემდეგ საქონლის რეექსპორტს ახორციელებს რუსეთში.
ამ ტიპის პრაქტიკა და სხვა მსგავსი პრაქტიკა წარმოადგენს სანქციების გვერდის ავლას. ამ რისკებმა შეიძლება გავლენა მოახდინოს მიწოდების ჯაჭვის ყველა მხარეზე, მათი ჩართულობის ფორმისა და ზომის მიუხედავად".
მიუხედავად იმისა, რომ მხოლოდ დიდი ბრიტანეთის მოქალაქეები არიან იურიდიულად ვალდებულნი დაიცვან დიდი ბრიტანეთის სანქციები, არაბრიტანელები, რომლებიც ხელს უწყობენ დიდი ბრიტანეთის სანქციების გვერდის ავლას, გარკვეული რისკების წინაშე დგანან, კერძოდ:
შესაძლოა, თქვენ დაგეკისროთ სანქციები - დიდ ბრიტანეთს შეუძლია დააწესოს სანქციები პირდაპირ თქვენზე, როგორც ფიზიკურ პირზე, ან იმ სუბიექტებზე, რომლებსაც თქვენ ფლობთ ან აკონტროლებთ, თუ თქვენ ჩართული ხართ საქმიანობაში, რამაც შეიძლება ხელი შეუწყოს რუსეთს მიერ უკრაინაზე თავდასხმას. ბრიტანულმა და ბევრმა საერთაშორისო ბიზნესმა შეიძლება უარი თქვას თქვენთან ნებისმიერი სახის ბიზნესის წარმოებაზე, ასევე თქვენს მფლობელობაში ან კონტროლში მყოფ ნებისმიერ სუბიექტთან. კერძოდ, მათ შეიძლება უარი თქვას თქვენთვის საქონლის მიწოდებაზე, თქვენგან საქონლის შეძენაზე, თქვენი აღჭურვილობის შეკეთებაზე ან მომსახურებაზე, ან თქვენთვის პროფესიული და ბიზნეს მომსახურების მიწოდებაზე.
დიდი ბრიტანეთის მომწოდებლების მიერ შეიძლება ჩაითვალოთ მაღალი რისკის მქონედ - ზოგიერთმა ბრიტანულმა კომპანიამ შეიძლება გამოიჩინოს ფრთხილი მიდგომა (ზოგჯერ მას „რისკის შემცირებას“ უწოდებენ) და უარი თქვას თქვენთან საქმიანი ურთიერთობის დამყარებაზე იმ მოტივით, რომ, მაგალითად: სანქცირებული პირი ფლობს უმცირესობის წილს თქვენს კომპანიაში; თქვენ გაქვთ კავშირები სანქცირებულ პირებთან და ა.შ.
"შედეგად, დიდი ბრიტანეთის მოქალაქე ბევრი უარს იტყვის თქვენთან საქმიანი ურთიერთობის დამყარებაზე, თუ ვერ შეძლებთ დაამტკიცოთ, რომ დანერგეთ ეფექტური ზომები, რათა თავიდან აიცილოთ მათგან მიღებული ნებისმიერი საქონლის ან მომსახურების რუსეთში ან რუსეთთან დაკავშირებული პირისთვის გაგზავნა. ეს შეიძლება ეხებოდეს როგორც თქვენ მიერ პირდაპირ, ასევე თქვენი მიწოდების ჯაჭვის სხვა პირების მიერ ირიბად გაგზავნას", - წერია სახელმძღვანელოში.
გარდა ამისა, დოკუმენტში აღნიშნულია, რომ შესაძლებელია, ზოგიერთმა არაბრიტანულმა ბიზნესმაც თქვას უარი ქართულ ბიზნესთან საქმიანი ურთიერთობის დამყარებაზე, თუ ქართული ბიზნესი ვერ შეძლებს დაამტკიცოს, რომ გაითვალისწინა დიდი ბრიტანეთის სანქციები. ეს განსაკუთრებით ეხება ფინანსურ ინსტიტუტებს, როგორიცაა ბანკები, რომლებმაც შეიძლება უარი თქვან ტრანზაქციების დამუშავებაზე, რომლებიც ბრიტანეთის სანქციების დარღვევის ან ხელყოფის რისკს აჩენს.
სახელმძღვანელოში ასევე აღნიშნულია, რომ საქართველოს ეროვნულ ბანკს აქვს გარკვეული რეგულაციები შემუშავებული, რუსეთის წინააღმდეგ საერთაშორისო სანქციების აღსრულების მიზნით. დოკუმენტში აღწერილია ის რეკომენდაციებიც, რასაც ბრიტანეთის მთავრობა ქართულ ბიზნესებს აძლევს იმისათვის, რომ მათ თავიდან აირიდონ რუსეთისთვის დაწესებული ბრიტანეთის სანქციების დარღვევა.
ბრიტანული გაზეთის „თაიმსის“ (The Times) საკვირაო გამოშვება „სანდეი თაიმსში“ (The Sunday Times) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „პუტინის „ბაიკერი-თვითმკვლელები“ ნეიტრალურ ზოლში ქაოსს იწვევენ: რუსული მოტოციკლეტური შეტევების სტრატეგია“ (ავტორი - ტომ ბოლი).
როგორც სტატიაშია აღნიშნული, უკრაინის აღმოსავლეთის ფრონტზე, დონბასში, რუსეთისა და უკრაინის საარმიო ქვედანაყოფებს შორის საკმაოდ ფართო ნეიტრალური ზოლი არსებობს, რომელშიც ჩინურ მოტოციკლეტებზე ამხედრებული რუსი ჯარისკაცები ხშირად იჭრებიან და არცთუ იშვიათად, ახალ ტერიტორიებს იკავებენ. მიუხედავად იმისა, რომ უკრაინელები მათ დრონებითა და ქვემეხების ცეცხლით ანადგურებენ („ფაქტიურად, რუსები თვითმკვლელობის მისიას ასრულებენ და უკან ძალიან ცოტა თუ ბრუნდება“, - ამბობს „თაიმსის“ ჟურნალისტთან საუბარში უკრაინელი კაპიტანი), რუსების „ახლებური საკავალერიო შეტევები“ „რკინის ცხენებით“ სულ უფრო დამახასიათებელი ხდება მოსკოვის სამხედრო სტრატეგიისთვის.
„ზაფხულის დადგომასთან ერთად რუსეთის არმიის ქვედანაყოფებმა შემტევითი ოპარაციები გააორმაგეს. ამჟამად რუსები ფრონტის ხაზზე ყოველდღიურად 200-მდე „ნახტომისებურ“ იერიშებს ახორციელებემ, რაც ორჯერ და მეტად აღემატება აპრილის მაჩვენებლებს. მათგან დაახლოებით ორი მესამედი ქალაქ პოკროვსკის მისადგომებთან ხდება - უკრაინის ერთ-ერთ ბოლო საყრდენთან დონბასში - და ახლომდებარე ქალაქ ტორეცკთან, რომელიც უკვე დიდი ხანია ბარიერის როლს ასრულებს რუსეთის ამბიციური მიზანის რეალიზებაში, რომელიც მთელი რეგიონის ხელში ჩაგდებას ითვალისწინებს.
აღმოსავლეთის ფრონტზე, კონკრეტულად კი ტორეცკთან ახლოს, მოტოციკლებზე ამხედრებული რუსული ქვედანაყოფები პირველად სამი თვის წინ გამოჩნდნენ, შემდეგ კი მათი „თავდასხმები“ ყოველდღიურ მოვლენად იქცა. როგორც 33 წლის უკრაინელი კაპიტანი ევგენი ამბობს, რუსი სამხედრო ბაიკერები ფრონტის ხაზის ნეიტრალურ ზოლში დილაობით ჩნდებიან, თითო ქვედანაყოფში 10-20 ჯარისკაცით და ერთმანეთისაგან 200 მეტრის მოშორებით, წინ მიიწევენ. მათი მოძრაობა ისეთი სწრაფია, რომ უკრაინული დრონების ოპერატორები ზოგჯერ დამიზნებას ვერ ასწრებენ. სამაგიეროდ, უფრო ზუსტად მუშაობენ არტილერისტები (ნაღმმტყორცნელები), რომლებიც „რკინის ცხენებზე“ ამხედრებულ საკმაოდ ბევრ ბაიკერ ჯარისკაცს ანადგურებენ.
და მაინც, რუსები, ყოველდღიური რამდენიმე შეტევების წყალობით, გარკვეული წარმატების მიღწევას ახერხებენ და ტერიტორიებს იკავებენ, შემდეგ კი მათ დამატებითი ძალებით ამაგრებენ.
რუსეთის არმიამ მოტოციკლეტებით სარგებლობა გასულ წელს დაიწყო. თავდაპირველად ეს იყო ზოგიერთი პოლკი ერთგვარი ინიციატივა, შემდეგ კი მათ სხვებმაც მიბაძეს. ეს გამოწვეული იყო ქვეითი ქვედანაყოფების მზარდი დანაკარგებით, რომელთა გადაადგილება ნელი იყო და დრონები ასწრებდნენ მათ მაზანში ამოღებას და ლიკვიდირებას. მოტოციკლეტების გამოყენების იდეამ გაამართლა, ის ოფიციალურად არის შეტანილი თავდასხმის საარმიო ტაქტიკაში. ბაიკერი ჯარისკაცებისათვის ამჟამად მომზადების კურსების გავლა აუცილებელია.
მოტოციკლეტებით სარგებლობა უკრაინამაც დაიწყო, თუმცა ძირითადად მცირე საბრძოლო ტვირთების გადასაზიდად. რუსებისაგან განსხვავებით, რომლებიც ჩინურ მოტოციკლებს იყენებენ, უკრაინელები სამამულო წარმოების ელექტროველოსიპედებით სარგებლობენ - ისინი შედარებით ნაკლებ ხმაურს იწვევენ და ამით მძღოლს შესაძლებლობა ეძლევა გაიგონონ ციდან მოახლოებული მტრის დრონის ზუზუნი. თუმცა უდავოა, რომ დრონები მაინც უპირატესობას ფლობენ მოტოციკლეტებთან და ელექტროველოსიპედებთან შედარებით.
ამჟამად უკრაინისა და რუსეთის არმიების დაპირისპირება ისეთ სტადიაშია შესული, როგორც ეს იყო პირველ მსოფლიო ომში - მხარეებს გათხრილი აქვთ, სანგრები, ტრანშეები და მიწისქვეშა თავშესაფრები (რკინა-ბეტონისა და ხის მიწურები).
უკრაინის დაზვერვა თვლის, რომ რამდენადაც პოკროვსკის აღება რუსებმა ზამთარში ვერ შეძლეს აღმოსავლეთიდან, ახლა ცდილობენ ქალაქს დასავლეთიდან შემოუარონ და ის გზა გააკონტროლონ, რომელიც მას კონსტანტინოვკასთან აკავშირებს - მნიშვნელოვან ლოჯისტიკურ კვანძთან, რომელიც პოკროვსკიდან 35 კილომეტრზე მდებარეობს.
პოკროვსკი უკვე ერთი წელია რუსების მიერ აღების საფრთხე ემუქრება, მაგრამ უკრაინელებმა მისი შენარჩუნება შეძლეს, მართალია, მძიმე დანაკარგების ფასად. კიევი იმედოვნებს, რომ პოკროვსკს კიდევ რამდენიმე თვის განმავლობაში არ დათმობს.
დრონებმა - როგორც უკრაინულმა, ასევე რუსულმა - მნიშვნელოვნად გააძნელეს დაპირისპირებულ მხარეთა ჯარების თავმოყრა ისე, რომ შეუმჩნეველი დარჩნენ. დრონები ზემოდან ყველაფერს ხედავენ და ყველანაირ მოძრავ ობიექტს დაუბომბავს არ უშვებენ. ბოლო დროს რუსებმა ამ მხრივ გარკვეულ წარმატებას მიაღწიეს: კონსტანტინოვკის ახლოს განლაგდა დრონების ორი რუსული ელიტური ქვედანაყოფი („რუბიკონი“ და „განკითხვის დღე“), რომლებიც ახლად მოდერნიზებული დრონებით არიან შეიარაღებულნი. მათ ღამ-ღამობით ფრენა და „ნაცრისფერი ზოლის“ განათებაც შეუძლიათ. ბოლო დრომდე ღამის პერიოდი შედარებით უსაფრთხო იყო უკრაინელებისათვის, რომლებიც სიბნელის დროს ბრძოლის ველზე დაჭრილებისა და დაღუპულების ევაკუაციას ახორციელებდნენ, მაგრამ ახლა „სიკვდილი“ (დრონი) სულ მუდამ ცაზეა დაკიდებული და სიტუაციას აკონტროლებს.
„დიახ, თეორიულად შეიძლება ომის რაღაც ახალი წესები შემუშავდეს, ახალი ტექნიკის გამანადგურებელი შესაძლებლობების გათვალისწინებით, მაგრამ სიმართლე ისაა, რომ რაც დრო გადის, ომი სულ უფრო სასტიკი და სასიკვდილო ხდება“, - ამოიოხრა ევგენიმ, რომელიც უკრაინის არმიაში 2019 წლიდან მსახურობს, - „ჩვენს დროში ცოცხლად დარჩენის სულ უფრო ნაკლები შანსები არსებობს“.
