USD 2.7047
EUR 3.1310
RUB 3.4365
თბილისი
ბექა ჭიჭინაძე - შუა საუკუნეების ბათუმის საზღვაო ცხოვრებიდან
თარიღი:  872
1341 წელს ვენეციელი კაპიტნის - ფილიპო გონდარის ხომალდი ბათუმის აკრძალულ ნავსადგურში შევიდა, ვენეციაში დაბრუნებისას ამის გამო ის 100 ლივრით იქნა დაჯარიმებული.
 
ბათუმი მნიშვნელოვანი საზღვაო პორტი იყო, სადაც გილანური აბრეშუმით დატვირთული ქარავნები ჩამოდიოდნენ, მაგრამ ამ ეპოქაში ერთიანი საქართველო უკვე აღარ არსებობდა, როცა ,,ქარავნისა ძარცვასა ვერავინ იკადრებდა", გიორგი ბრწყინვალის ძალაუფლება დასავლეთ და სამხ. დასავლეთ საქართველოზე ფორმალური იყო, ამიტომ, გარანტიების არარსებობის გამო ბათუმის ნავსადგური ვენეციური ხომალდებისთვის საშიში იყო, რამდენჯერმე აქ უცხოელი ვაჭრები გაძარცვეს.
 
,,ვათის (ბათუმს) მხოლოდ ერთი, ღია ნავსადგური ჰქონდა, მაგრამ ის იყო ღრმა და საკმაოდ კარგად დაცული დასავლეთის ქარებისგან. ყველაზე დიდ გემებსაც კი შეეძლოთ აქ ღუზის ჩაშვება და ისინი ისე უსაფრთხოდ იყვნენ, როგორც საუკეთესო პორტებში. (გერმანელი რაინდი შიტლბერგერი სწორედ ბათუმის დიდი პორტიდან ცდილობდა ევროპაში დაბრუნებას, ბ. ჭ.).
 
ვათის ირგვლივ მიწა ძალიან ნაყოფიერი იყო: იწარმოებოდა საკმარისი ხორბალი მოსახლეობის მოთხოვნილებების დასაკმაყოფილებლად და ბევრი ბრინჯი, რაც მათ საექსპორტო პროდუქციას აწვდიდა. აქედან გზა საქართველოს შიდა რეგიონებისკენ გადიოდა. ეს პროვინცია, მდიდარი სოფლის მეურნეობით, მისი ნახირებით და მრავალფეროვანი პროდუქციით, დიდ უპირატესობას იძლეოდა ვაჭრობაში. აქ მოიპოვებოდა კარგი ხარისხის აბრეშუმი, თუმცა სპარსულს ჩამოუვარდებოდა, მატყლი, დაწნული ბამბა, ზერდავასის (ტყის კვერნა) და ფოცხვერის ტყავი, ერთ-ერთი ყველაზე პატივდემული ბეწვი, კამეჩების ტყავი, თაფლი და ცვილი - ქვეყნის მთავარი საქონელი. მონებით ვაჭრობა აქ თითქმის იმდენადვე მნიშვნელოვანი იყო, როგორც კირკასიაში" (ელი დე პრიმო).
 
მე-13 საუკუნის მიწურულიდან ბათუმს ხშირად აკითხავდნენ ეგვიპტელი ვაჭრებიც, რომელთაც აქედან მონები გადაყავდათ მამლუქებად აღსაზრდელად, ხშირად ისინი ამისათვის იტალიურ ხომალდებსაც კი იყენებდნენ, სანამ პაპმა და იტალიურმა რესპუბლიკებმა იტალიელ მეზღვაურებს არ აუკრძალეს ,,ურჯულოთა გაძლიერებაში" მონაწილეობა.
 
მიყევით ბმულს - ბექა ჭიჭინაძე
მსოფლიო
ჯაკარტა მოსახლეობის მიხედვით მსოფლიოში ყველაზე დიდი ქალაქი გახდა

ინდონეზიის დედაქალაქი ჯაკარტა მოსახლეობის რაოდენობით პლანეტაზე ყველა დიდი ქალაქის ტიტულს იკავებს. ცნობა გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის მოხსენებას ეყრდნობა, რომელიც დედაქალაქის მოსახლეობად 42 მილიონ ადამიანს ასახელებს.

აღნიშნულ წოდება აქამდე იაპონიის დედაქალაქ ტოკიოს ეკუთვნოდა. გაეროს მსოფლიო ურბანიზაციის კვლევის თანახმად, ტოკიოს მოსახლეობა ამჟამად 33 მილიონია, რაც მას მსოფლიოში მესამე ყველაზე დიდი ქალაქის პოზიციაზე აქვეითებს. გაეროში ვარაუდობენ, რომ ტოკიო მომდევნო წლებში კიდევ უფრო მეტ პოზიციას დაკარგავს. ანგარიშის მიხედვით, მეორე ადგილს ბანგლადეშის დედაქალაქი დაკა იკავებს. ცნობისათვის, იგი ყველაზე მზარდი ქალაქია დედამიწაზე, რომლის მოსახლეობაც უკვე 40 მილიონს აღწევს. სავარაუდოა, რომ იგი არსებული ტემპით ჯაკარტას გადაასწრებს. გაეროს პროგნოზით, დაკა 2050 წლისათვის უკონკურენტოდ ყველაზე დიდი ქალაქი იქნება.

აღნიშნულ კვლევაში აზიის კონტინენტი სრულიად დომინირებს. საგულისხმოა, რომ მსოფლიოს ათი მეგაქალაქიდან ცხრა სწორედ აქ მდებარეობს. შეგახსენებთ, რომ მეგაქალაქი ეწოდება ისეთ ურბანულ სივრცეს, რომლის მოსახლეობაც 10 მილიონს აჭარბებს.

ჯაკარტას და დაკას სწრაფი ურბანიზაცია დიდწილად მასობრივ იმიგრაციაზე არის დამოკიდებული.

მასობრივი ურბანიზაცია, ეკოლოგიური დაბინძურება, სატრანსპორტო კოლაფსი და ინფრასტრუქტურული წნეხი ის გამოწვევებია, რომელთან გამკლავებაც აღნიშნულ სახელმწიფოებს უწევთ. ამ მიზნით, ინდონეზიას საკუთარი დედაქალაქის გადატანა 2028 წლამდე ქალაქ ნუსანტარაში აქვს განზრახული.

სრულად
გამოკითხვა
სხვათა შორის