,
5 ნოემბერს აშშ-ში საპრეზიდენტო არჩევნები იმართება.
აშშ-ის 2024 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში კანდიდატები კამალა ჰარისი, რომელიც დემოკრატიულ პარტიას წარმოადგენს, და რესპუბლიკელი დონალდ ტრამპი არიან. ეს არჩევნები მსოფლიო ყურადღების ცენტრშია, რადგან მისი შედეგი გავლენას მოახდენს როგორც აშშ-ის შიდა პოლიტიკაზე, ასევე საერთაშორისო ურთიერთობებზე და გლობალურ ეკონომიკაზე.
საარჩევნო გარემო და გამოკითხვების შედეგები
ჰარისი და ტრამპი გამოკითხვებში თითქმის თანაბრად არიან, თუმცა ზოგიერთი კვლევა ჰარისს მცირედ უპირატესობას ანიჭებს. ეროვნული გამოკითხვები მხოლოდ ზოგად სურათს ქმნის, რადგან აშშ-ის პრეზიდენტი პირდაპირი ხმის მიცემით არ ირჩევა – გამარჯვებას საბოლოოდ ელექტორალური კოლეგია განსაზღვრავს. საარჩევნო რუკაზე გადამწყვეტი „მერყევი“ შტატებია, როგორიცაა პენსილვანია, მიჩიგანი და ჯორჯია. მათი პოზიციები კვლავ გაურკვეველია, რაც საბოლოო შედეგებს გაურკვევლობას მატებს
არჩევნების შესაძლო შედეგები და მათი გავლენა აშშ-სა და მსოფლიოზე
კამალა ჰარისის გამარჯვების გავლენა: ჰარისის ადმინისტრაცია, დიდი ალბათობით, ბაიდენის კურსის გაგრძელებას შეეცდება. საგარეო პოლიტიკის კუთხით ეს გულისხმობს მჭიდრო თანამშრომლობას ნატო-სთან და ევროპასთან, რაც ხელს შეუწყობს უსაფრთხოების გაძლიერებას ევროპაში, განსაკუთრებით რუსეთის გავლენის გათვალისწინებით. ჰარისი ასევე გააგრძელებს უკრაინის მხარდაჭერას, რაც დიდი სტრატეგიული მნიშვნელობის საკითხია ნატო-სთვის.
ჰარისი ასევე დაიცავს გარემოსდაცვით ინიციატივებს, რაც განახლებადი ენერგიის სექტორში ინვესტიციებს გაზრდის და კლიმატურ ცვლილებებთან ბრძოლას შეუწყობს ხელს. ეს შეიძლება არა მხოლოდ აშშ-ის ეკონომიკურ ტრანსფორმაციას დაასახელოს პრიორიტეტად, არამედ მსოფლიოს წამყვანი ქვეყნების გარემოსდაცვითი რეგულაციებისა და პრიორიტეტების ჩამოყალიბებაზე გავლენა იქონიოს. მისი მიდგომები, სავარაუდოდ, გაამარტივებს გლობალურ სავაჭრო პარტნიორობას და საერთაშორისო ურთიერთობებს.
დონალდ ტრამპის გამარჯვების გავლენა: ტრამპის პოლიტიკა კვლავ "ამერიკა პირველია" პრინციპზე იქნება დაფუძნებული. მისი გამარჯვების შემთხვევაში შესაძლოა შემცირდეს აშშ-ის ჩართულობა საერთაშორისო ალიანსებში, განსაკუთრებით ნატო-სა და უკრაინის მხარდაჭერაში. ეს მიდგომა ევროპისთვის უფრო რთულ გარემოს შექმნის, რადგან აშშ-ის როლი შესუსტდება უსაფრთხოების საკითხებში.
კლიმატის ცვლილების პოლიტიკა ტრამპის ადმინისტრაციის პირობებში განსხვავებული იქნებოდა – სავარაუდოდ, შემცირდება გარემოსდაცვითი რეგულაციები და შეზღუდვები, რაც ამერიკის ინდუსტრიას საშუალებას მისცემს მოკლე პერიოდში გაძლიერდეს. თუმცა, გრძელვადიანი პერსპექტივით ეს გადაწყვეტილებები გარემოსდაცვით პრობლემებს კიდევ უფრო გაამწვავებს, რაც შეიძლება გლობალურ გარემოსდაცვით გეგმებზე გავლენას მოახდინოს.
აშშ-ის 2024 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში ჰარისისა და ტრამპის გამარჯვებას საქართველოსთვის განსხვავებული შედეგები ექნება, განსაკუთრებით საგარეო პოლიტიკისა და უსაფრთხოების კუთხით.
კამალა ჰარისის გამარჯვება
ჰარისის პოლიტიკა, დიდი ალბათობით, ბაიდენის კურსს გააგრძელებს, რაც საქართველოსთვის დადებითი სიახლე იქნება, რადგან ბაიდენის ადმინისტრაცია მხარს უჭერს საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობასა და დემოკრატიულ განვითარებას. აშშ-სა და ევროპასთან ჰარისის გაძლიერებული თანამშრომლობა ხელს შეუწყობს ნატო-ს და აღმოსავლეთ ევროპაში უსაფრთხოების გაძლიერებას, რაც საქართველოსთვის დამატებითი მხარდაჭერისა და უსაფრთხოების გარანტიას შექმნის. ჰარისის ადმინისტრაცია, სავარაუდოდ, გააგრძელებს რუსეთის წინააღმდეგ მკაცრი სანქციების პოლიტიკას, რაც რუსეთის ზეწოლის შესუსტებას შეიძლება შეუწყოს ხელს სამხრეთ კავკასიაში, მათ შორის საქართველოზე.
ეკონომიკური და პოლიტიკური მიმართულებით, ჰარისის კლიმატური ინიციატივები და დემოკრატიული რეფორმების მხარდაჭერა საქართველოსთვის დამატებითი თანამშრომლობისა და ინვესტიციების შესაძლებლობებს შექმნის. ასევე, ჰარისის კურსი მხარს დაუჭერს საქართველოს ევროკავშირთან და ნატო-სთან დაახლოების პროცესს, რაც ქვეყნის დასავლურ ინტეგრაციას განამტკიცებს.
დონალდ ტრამპის გამარჯვება
თუ ტრამპი გაიმარჯვებს, სავარაუდოდ, აშშ-ის ინტერესები საერთაშორისო ურთიერთობებში ნაკლებად აქცენტირებული იქნება, რაც საქართველოსთვის ნატო-ს მხარდაჭერის შემცირებას ნიშნავს. ტრამპის მიდგომა ნატო-სადმი უფრო კრიტიკულია, და შესაძლოა მან შეამციროს დახმარება აღმოსავლეთ ევროპისა და კავკასიის ქვეყნების უსაფრთხოებისთვის, მათ შორის საქართველოსთვის.
ტრამპის „ამერიკა პირველია“ პოლიტიკა შესაძლოა, საქართველოსთვის დასავლეთისკენ ინტეგრაციის პროცესის შენელებას გამოიწვიოს, რაც მეტ სირთულეს შექმნის როგორც პოლიტიკური, ისე ეკონომიკური მიმართულებით. მისი ადმინისტრაცია ნაკლებად არის დაინტერესებული დემოკრატიული რეფორმებისა და კლიმატის ინიციატივებით, რაც საქართველოსთვის ინვესტიციების შემცირებასა და საერთაშორისო მხარდაჭერის ნაკლებობას ნიშნავს.
დასკვნა
აშშ-ის 2024 წლის საპრეზიდენტო არჩევნები, გარდა ქვეყნის შიდა პოლიტიკისა, დიდ გავლენას მოახდენს გლობალურ პოლიტიკურ ურთიერთობებზე, ეკონომიკურ ბაზრებზე და ეკოლოგიურ სტაბილურობაზე. კამალა ჰარისის და დონალდ ტრამპის განსხვავებული ხედვები აშშ-ის როლს განსაზღვრავს მსოფლიოს სხვადასხვა სფეროში, იქნება ეს საერთაშორისო ურთიერთობები, კლიმატური პოლიტიკა თუ უსაფრთხოების საკითხები.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
