6 ნოემბერი — გრიგორიანული კალენდრის 310-ე დღე (ნაკიან წლებში – 311-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 55 დღე.
დღის მოვლენები
1860 : აბრაამ ლინკოლნი აშშ-ის მე-16 პრეზიდენტად იქნა არჩეული; იგი ამავე დროს პირველი რესპუბლიკელი იყო ამ პოსტზე.
1869 : ნიუ-ბრუნსვიკში, ნიუ-ჯერსი, რატგერსის უნივერსიტეტმა პრინსტონის უნივერსიტეტი (6-4) დაამარცხა ამერიკული ფეხბურთის პირველ ოფიციალურ კოლეჯთაშორის მატჩში.
1913 : მაჰათმა განდი დააპატიმრეს ინდოელ მაღაროელთა საპროტესტო მარშის წინამძღოლობისთვის სამხრეთ აფრიკაში.
1918 : პოლონეთის მეორე რესპუბლიკა გამოცხადდა პოლონეთში.
1928 : შვედები გუსტავუს ადოლფუსის ორცხობილების ჭამის ტრადიციას იწყებენ მეფის ხსოვნის ნიშნად.
1941 : მეორე მსოფლიო ომი : საბჭოთა ლიდერმა იოსებ სტალინმა საბჭოთა კავშირის ოცდაათწლიანი მმართველობის პერიოდში მოსახლეობას მეორედ მიმართა. მისი განცხადებით, მიუხედავად იმისა, რომ ომში 350 000 საბჭოთა ჯარისკაცი დაიღუპა გერმანელების დანაკარგები 4,5 მილიონ ჯარისკაცს შეადგენდა და რომ საბჭოთა გამარჯვება ახლოს იყო.
1943 : პირველი უკრაინული ფრონტის ჯარებმა კიევი გაათავისუფლეს ნაცისტებისგან.
1962 : აპართეიდი - გაეროს გენერალურმა ასამბლეამ მიიღო რეზოლუცია, რომლითაც დაგმო სამხრეთ აფრიკის რასისტული პოლიტიკა და მოუწოდა გაეროს წევრ ქვეყნებს, გაეწყვიტათ სამხედრო და ეკონომიკური კავშირები ამ ქვეყანასთან.
1965 : კუბა და აშშ შეთანხმდნენ, რომ აშშ-ში ემიგრირების მსურველ კუბელებს გადაფრენის საშუალება მისცემოდათ. იმ წლისთვის ამ პროგრამით დაახლოებით 250 000 კუბელი გადასახლდა აშშ-ში.
1985 : ირანგეიტის სკანდალი - აშშ-ს პრესაში გამოქვეყნდა ინფორმაცია, რომლის მიხედვით აშშ-ის პრეზიდენტმა რონალდ რეიგანმა ირანისთვის იარაღის მიწოდებაზე გასცა უფლება.
1991 : რუსეთის პრეზიდენტის ბრძანებულებით სკკპ-მ შეწყვიტა არსებობა.
2001 : ბელგიის ეროვნული ავიაკომპანია საბენა გაკოტრდა.
2011 : კენიელი ჯეფრი მუტაი ნიუ-იორკის მარათონის გამარჯვებული გახდა.
2012 : ბარაკ ობამა აშშ-ის პრეზიდენტად მეორე ვადით აირჩიეს.
ამ დღეს დაბადებულნი
კარლოს II
15 : აგრიპინა უმცროსი — ნერონის დედა
1479 : ხუანა კასტილიელი — კარლოს V-ს დედა
1494 : სულეიმან I — ოსმალეთის სულთანი
1661 : კარლოს II — ესპანეთის მეფე
1754 : ფრიდრიხ I — ვუნტერბერგის მეფე
1794 : პელისიე, ემაბლ ჟან ჟაკ — საფრანგეთის მარშალი
1835 : ლამბორზო, ჩეზარე — იტალიელი ექიმი და ანთროპოლოგი
1841 : ფალერი, არმან-კლემან — საფრანგეთის პრეზიდენტი
1852 : მამინ-სიბირიაკი, დიმიტრი — რუსი მწერალი
1860 : პადერევსკი, იგნაცი იან — პოლონელი კომპოზიტორი და პიანისტი; პოლონეთის პრემიერ მინისტრი.
1861 : ნეისმიტი, ჯეიმზ — კალათბურთის გამომგონებელი
1883 : ეგოროვი, ალექსანდრე — საბჭოთა კავშირის მარშალი
1886 : ჯუ დე — ჩინეთის სამხედრო, სახელმწიფო და პოლიტიკური მოღვაწე
1893 : ფორდი, ედსელ — Ford Motor Company-ის პრეზიდენტი
1919 : ასფალგი, იულიუს — გერმანელი აღმოსავლეთმცოდნე
1921 : ჯოუნზი, ჯეიმზ — ამერიკელი მწერალი.
1966 : ლორენცი, ქრისტიან — გერმანელი მუსიკოსი (რამშტაინი)
1973 : ოქრუაშვილი, ირაკლი — ქართველი სახელმწიფო და პოლიტიკური მოღვაწე
ამ დღეს გარდაცვლილნი
1231 : ცუჩიმიკადო — იაპონიის იმპერატორი
1406 : ინოკენტი VII — რომის პაპი
1632 : გუსტავ-ადოლფუსი — შვედეთის მეფე
1656 : ჟუან IV — პორტუგალიის მეფე
1796 : ეკატერინე II — რუსეთის იმპერატორი
1822 : ბერთოლე, კლოდ ლუი — ფრანგი ქიმიკოსი
1836 : შარლ X (საფრანგეთი) — საფრანგეთის მეფე
1846 : ჭავჭავაძე, ალექსანდრე — ქართველი სამხედრო და პოეტი
1893 : ჩაიკოვსკი, პეტრე — რუსი კომპოზიტორი
1925 : ხაი დინჰი — ვიეტნამის იმპერატორი
1960 : რედერი, ერიხ — გერმანელი სახელმწიფო და სამხედრო მოღვაწე
1964 : ოილერ-ჰეპინი. ჰანს ვონ — გერმანელი ქიმიკოსი
2012 : მაქსიმე — ბულგარეთის პატრიარქი
2015 : ნავონი, იცხაკ — პოლიტიკური და საზოგადო მოღვაწე, ისრაელის მეხუთე პრეზიდენტი.
2017 : ჯანსუღ ჩარკვიანი — ქართველი პოეტი.
დღესასწაულები
მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
წმინდა არეთა და მასთან 4299 მოწამე;
ნეტარი ელეზვოი - ეთიოპიის მეფე
წმინდა სვინკლიტიკია და ორნი ასულნი მისნი
ათანასე I
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.