USD 2.7500
EUR 3.1614
RUB 3.3805
თბილისი
6 მარტი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  323

6 მარტი — გრიგორიანული კალენდრის 65–ე დღე (ნაკიან წლებში - 66–ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 300 დღე.

დღის მოვლენები

1521 : მაგელანმა აღმოაჩინა კუნძული გუამი.

1853 : ჯუზეპე ვერდის ტრავიატას პრემიერა გაიმართა ვენეციაში.

1869 : დმიტრი მენდელეევი რუსეთის ქიმიის საზოგადოებას წარუდგენს პირველ პერიოდულ სისტემას.

1899 : ბაიერი არეგისტრირებს ასპირინს როგორც სავაჭრო მარკას.

1925 : პიონერსკაია პრავდა - ევროპის ერთ-ერთი უძველესი საბავშვო გაზეთი, დაარსდა.

1945 : რუმინეთში კომუნისტური მთავრობა მოდის პეტრუ გროზას მეთაურობით.

1953 : სტალინის გარდაცვალების შემდეგ სსრკ-ის გენერალური მდივნისა და კომუნისტური პარტიის სათავეში მოდის გიორგი მალენკოვი.

1957 : ისრაელს გამოჰყავს ჯარები სინაის ნახევარკუნძულიდან.

1964 : კასიუს კლეი ოფიციალურად ირქმევს სახელს „მუჰამედ ალი“, რაც ნიშნავს „ალაჰის რჩეულს“.

1964 : კონსტანტინე II ხდება საბერძნეთის მეფე.

1992 : კომპიუტერული ვირუსი „მიქელანჯელო“ მოედო მსოფლიოს კომპიუტერულ ქსელებს.

2009 : ნასამ კოსმოსში კეპლერის მისია გაუშვა, რომლის მიზანი დედამიწისმაგვარი პლანეტების მოძიებაა.

ამ დღეს დაბადებულნი

1405 : ხუან II — კასტილიისა და ლეონის სამეფოს მეფე (1406–1454)

1475 : მიქელანჯელო — იტალიელი მოქანდაკე და ფერმწერი.

1508 : ჰუმაიონი — დიდ მოგოლთა მეორე იმპერატორი (1530–1540) და (1555–1556)

1831 : ფილიპ შერიდანი — ამერიკელი სამხედრო მოსამსახურე

1866 : იასონ ლორთქიფანიძე — ქართველი იურისტი

1867 : სოლომონ ქურდიანი — ქართველი მეტყევე-სელექციონერი

1889 : ჰაქიმ-ზადე ნიაზი ჰამზა — უზბეკი მწერალი, დრამატურგი, საზოგადო მოღვაწე.

1889 : ცაცა ამირეჯიბი — ქართველი მსახიობი

1900 : ევალდ აავი — ესტონელი კომპოზიტორი და საგუნდო დირიჟორი.

1915 : ბორის იზიუმსკი — საბჭოთა და რუსი მწერალი.

1926 : ანჯეი ვაიდა — პოლონელი კინორეჟისორი.

1926 : ალან გრინსპენი — ამერიკელი ეკონომისტი

1927 : გაბრიელ გარსია მარკესი —კოლუმბიელი მწერალი.

1929 : ფაზილ ისკანდერი — აფხაზი რუსულენოვანი მწერალი

1937 : ვალენტინა ტერეშკოვა — პირველი ქალი-კოსმონავტი

1946 : დევიდ გილმორი — ბრიტანელი მომღერალი და გიტარისტი.

1947 : რობ რაინერი — ამერიკელი მსახიობი, რეჟისორი

1964 : სანდრო როსელი — ესპანელი მეწარმე, ბიზნესმენი

1972 : ჰანან ალ-ჰრუბი — პალესტინელი მასწავლებელი

1972 : შაკილ ო’ნილი — ამერიკელი პროფესიონალური კალათბურთის მოთამაშე

1976  : რობერტ მილკინსი — ინგლისელი პროფესიონალი სნუკერისტი.

1977 : გეორგიოს კარაგუნისი — ბერძენი ფეხბურთელი

1979 : ტიმ ჰოვარდი — ამერიკელი ფეხბურთელი.

1980 : როდრიგო ტადეი — ბრაზილიელი ფეხბურთელი

1981  : გორკა ირაისოსი — ესპანელი ფეხბურთელი

1987 : კევინ-პრინს ბოატენგი — გერმანელი ფეხბურთელი

1988 : სიმონ მინოლე — ბელგიელი ფეხბურთელი

1990 : ესტი გინზბერგი — ებრაელი მოდელი და მსახიობი.

ამ დღეს გარდაცვლილნი

1930 : ტირპიცი, ალფრედ ფონ — გერმანელი სამხედრო და პოლიტიკური მოღვაწე

1950 : ალბერ ლებრანი — საფრანგეთის პრეზიდენტი

1986 : ო'კიფი, ჯორჯია — ამერიკელი ფერმწერი.

1994 : აბულაძე, თენგიზ — ქართველი კინორეჟისორი

2004 : ფერნანდესი, რეი — ამერიკელი პროფესიონალი მოჭიდავე.

2004  :დი, ფრანცის — ამერიკელი მსახიობი.

2005 : რაიტი, ტერეზა — ამერიკელი მსახიობი.

2005  :გარდელა, დენი — ამერიკელი ბეისბოლის მოთამაშე.

2006 : რივი, დანა — ამერიკელი მსახიობი.

2006  :ფლოიდი, კინგ — ამერიკელი მუსიკოსი.

2007 : გალო, ერნენს — ამერიკელი მეღვინე.

დღესასწაულები

მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

ცხრა ყრმა კოლაელი: გუარამ, ადარნასე, ბაქარ, ვაჩე, ბარძიმ, დაჩი, ჯუანშერ, რამაზ და ფარსმანი - კოლაში, მტკვრის სათავესთან ქვით ჩაქოლილნი

პოვნა ნაწილთა მოწამეთა ევგენიაში

წმინდა მავრიკი და 70 მხედარი

თალასი, ლიმნეი და ვარადატი – მეუდაბნოენი

ათანასე აღმსარებელი

აგრეთვე:

განა: ეროვნული დღესასწაული.

 

 

 

ბლოგი
ვინ გახდება ახალი პაპი?
რომის პაპი არამხოლოდ რელიგიური, არამედ პოლიტიკური ინსტიტუციაცაა. მას მნიშვნელოვანი გავლენა აქვს საერთაშორისო ურთიერთობებზე, მით უფრო რომ დიპლომატიურ მისიებში, ტრადიციულად, რომის ნუნციუსი - ელჩი - სხვა დიპლომატების კოლეგიაში მოწინავე პოზიციაზე დგას და დეკანის პატივსაცემ პოზიციას იკავებს ხოლმე. პაპის პოლიტიკურ პოზიციას მთელს ქრისტიანულ სამყაროზე აქვს გავლენა, შესაბამისად, თუ ვინ იქნება რომის შემდეგი ეპისკოპოსი (პაპობის კიდევ ერთი დასახელება) ძალიან მნიშვნელოვანია.
პაპის არჩევა კარდინალთა კოლეგიის მიერ ხდება, რომელსაც კონკლავი ეწოდება. ის პაპის გარდაცვალებიდან მე-15 დღიდან მე-20 დღემდე შეიძლება შეიკრიბოს, თუმცა თუკი კარდინალები უფრო მალე ჩავლენ რომში მისი დაწყება ადრეც დაშვებულია.
მხოლოდ იმ კარდინალებს აქვთ ფარულ კენჭისყრაში მონაწილეობის უფლება, ვინც ასაკით 80 წლის ქვემოთაა. ახლა 135 კარდინალი იღებს კონკლავში მონაწილეობას. 90 ხმა ანუ ორი მესამედია საჭირო იმისათვის, რომ კარდინალი პაპად იქნას არჩეული. აღსანიშნავია ისიც, რომ 135-დან 108 კარდინალი პაპი ფრანცისკეს მიერაა დანიშნული, რომელთა მნიშვნელოვანი ნაწილი მისი პოზიციის გამზიარებელია, შესაბამისად პროგრესულ-ლიბერალური ფრთის გამარჯვების შანსი მაღალია.
მაგრამ ერთი ფრთის სრული გამარჯვება მეორე ფრთაზე ვატიკანის შიგნით შესაძლოა დაპირისპირების საგანი გახდეს. სწორედ ამიტომ ზომიერი და შემრიგებელი კანდიდატის გამარჯვებაც არაა გამორიცხული, მით უფრო რომ წინასწარ თავის კანდიდატურას არავინ ასე არ ასახელებს და ადგილზე ხმის პირველი მიცემისას ბევრი რამ ხელახლა ლაგდება.
ვინაა თითოეული ფრთის ყველაზე ცნობილი წარმომადგენელი?
1. კონსერვატიული ფრთის ყველაზე სასურველი კანდიდატი აფრიკიდანაა. იგი გვინეელი კარდინალი რობერტ სარაა. იგი ფრანგულენოვანი, მკაცრად კონსერვატიული ფიგურაა და რადიკალური ისლამისა და გენდერული იდეოლოგიისაგან გამოწვეულ საფრთხეებზე საუბრობს. მას დიდი ხანია კონსერვატორი პოლიტიკური ფიგურები თუ კომენტატორები უჭერენ მხარს (არ აქვს მნიშვნელობა კათოლიკეები არიან თუ არა ისინი).
2. ლიბერალური ფრთის ყველაზე პოპულარული კანდიდატი ლუი ანტონიო ტაგალეა ფილიპინებიდან. მას აზიელ ფრანცისკესაც უწოდებენ ზედმეტსახელად, თუმცა ის კიდევ უფრო ლიბერალია ვიდრე ფრანცისკე იყო. იგი ეკლესიის შიგნით რეფორმების გატარებასა და მკაცრი დოქტრინების ლიბერალიზაციას ემხრობა.
3. ზომიერი ლიბერალების ყველაზე პოპულარული კანდიდატი ვატიკანის მოწინავე დიპლომატი და პაპი ფრანცისკეს სახელმწიფო მდივანი პიეტრო პაროლინია, რომელიც უკრაინაშიც არაერთხელ იმყოფებოდა და ღიად მოუწოდებს მსოფლიოს აქტიური ჩართულობისაკენ. ამ ეტაპზე მას პაპობის ყველაზე რეალისტურ კანდიდატად განიხილავენ.
4. ზომიერი კონსერვატორების სასურველი კანდიდატები ბევრია, მაგრამ მოწინავედ მაინც პიტერ ერდო - უნგრელი კარდინალი - სახელდება. მას ევროპაში ძალიან კარგად იცნობენ და მაღალი ქარიზმითაც ხასიათდება.
ცხადია ესენი მხოლოდ მოწინავე შანსის მქონე კარდინალები არიან, მაგრამ რეალურად რა მოხდება ეს მხოლოდ ადგილზე გადაწყდება კენჭისყრისას. არიან სხვა პოტენციური კანდიდატებიც, რომელთა გამარჯვების შანსი არსებობს და რაიმეს წინასწარ თქმა შეუძლებელია. მათ შორისაა იერუსალიმის ლათინი პატრიარქი პიერბატისტა პიცაბალა, რომელიც შეიძლება ყველასათვის მისაღებ კანდიდატად ქცეულიყო, მაგრამ მისი ახალგაზრდობიდან გამომდინარე - 60 წლისაა და ხანგრძლივი პაპობის შანსი მაღალია - შეიძლება მას დიდი მხარდაჭერა არ ჰქონდეს. თუმცა წინასწარ რაიმეს თქმა შეუძლებელია და სრულიად დასაშვებია მივიღოთ შედარებით უცნობი ან ნაკლები შანსის მქონე პაპად არჩეული კარდინალი - ისტორიულად ასეთი შემთხვევები არაერთი ყოფილა.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.