26 ოქტომბერი — გრიგორიანული კალენდრის 299-ე დღე (ნაკიან წლებში – მე-300 დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 66 დღე.
დღის მოვლენები
740 : ძლიერი მიწისძვრა მოხდა კონსტანტინოპოლში.
1640 : რიპონის ზავი დაიდო, რომელმაც აღადგინა მშვიდობა შოტლანდიელებსა და ინგლისს შორის.
1825 : ერის არხი გაიხსნა, რომელმაც ალბანი, ნიუ-იორკი ტბა ერის დააკავშირა.
1863 : ფეხბურთის ასოციაცია შეიქმნა.
1905 : ნორვეგია დამოუკიდებელი გახდა შვედეთისაგან.
1912 : ქალაქი სალონიკი საბერძნეთს შეუერთდა მისი პატრონი წმინდანი დემეტრიუსის დღეს.
1917 : კაპორეტოს ბრძოლა - იტალიამ კატასტროფული დამარცხება იწვნია გერმანიასა და ავსტრიასთან პირველ მსოფლიო ომში.
1947 : ქაშმირის მაჰარაჯა თანხმდება მისი სამეფოს ინდოეთთან გაერთიანებაზე.
1947 : ერაყში ბრიტანეთის ოკუპაცია სრულდება.
1954 : ტრიესტი იტალიას უბრუნდება.
1955 : მოკავშირეთა ბოლო ჯარისკაცის მიერ ქვეყნის დატოვების შემდეგ ავსტრია მუდმივ ნეიტრალიტეტს აცხადებს.
1994 : იორდანიამ და ისრაელმა სამშვიდობო ხელშეკრულებას მოაწერეს ხელი.
1994 : დადასტურდა რომ ენდრიუ ვაილსმა სწორად დაამტკიცა ფერმას ბოლო თეორება.
2002 : მოსკოვის თეატრის ალყა სრულდება - დაახლოებით 50 ჩეჩენი თავდამსხმელი და 150 მძევალი დაიღუპა რუსული სპეცრაზმის მიერ კულტურის სახლის შტურმით აღებისას.
2012 : ირანელი დისიდენტები ნასრინ სოტუდე და ჯაფარ პანაჰი სახაროვის პრემიით დააჯილდოეს.
2012 : იტალიის ყოფილი პრემიერ-მინისტრი სილვიო ბერლუსკონი საგადასახადო თაღლითობის გამო გაასამართლეს.
2014 : დილმა რუსეფი მეორე ვადით ბრაზილიის პრეზიდენტად აირჩიეს.
2017 : ვენესუელის დემოკრატიული ოპოზიცია სახაროვის პრემიის ლაურეატი გახდა.
ამ დღეს დაბადებულნი
1685 : სკარლატი, დომენიკო — იტალიელი კომპოზიტორი (გ.1757)
1867 : მეგრელი, დუტუ — ქართველი მწერალი და პოეტი
1887 : არტემ ერქომაიშვილი — ქართველი ლოტბარი
1916 : მიტერანი, ფრანსუა — საფრანგეთის პრეზიდენტი 1981-1995 (გ.1996)
1919 : პაჰლავი, მოჰამედ რეზა — ირანის შაჰი (გ.1980)
1942 : ჰოსკინსი, ბობ — ინგლისელი მსახიობი და რეჟისორი (გ. 2014)
1959 : ლიკა ქავჟარაძე — ქართველი კინომსახიობი (გ. 2017)
ამ დღეს გარდაცვლილნი
899 : ალფრედ დიდი — ინგლისის მეფე
1892 : ვინდშაიდი, ბერნჰარდ — გერმანელი იურისტი (დ.1817)
1909 : იტო ჰირობუმი — იაპონიის პრემიერ-მინისტრი (დ.1841)
1945 : პერიო, პოლ — ფრანგი მკვლევარი (დ.1878)
1959 : ლიკა ქავჟარაძე — ქართველი კინომსახიობი. (გ. 2017)
1973 : ბუდიონი, სემიონ — რუსი სამხედრო მოღვაწე.
დღესასწაულები
მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
ანტონი - ჭყონდიდელი მიტროპოლიტი
წმინდა კარპოსი - თიატირელი ეპისკოპოსი, პაპილა დიაკონი, აღათოდორე და აღათონიკა
წმინდა ფლორენტი
ბენიამინე დიაკონი
ნიკიტა აღმსარებელი
ზლატა (ქრისა) მოგლენელი
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.