დღის მოვლენები
1492 : ესპანეთის მეფე ფერდინანდმა ებრაელთა ქონება სამეფო საკუთრებად გამოაცხადა.
1793 : პარიზის ქალაქის კომუნამ ყველა ეკლესია დახურა.
1852 : ინგლისში პირველი საფოსტო ყუთები შემოიღეს.
1936 : გამოვიდა ამერიკული ჟურნალის „ლაიფი“ პირველი ნომერი.
1943 : დაინგრა დოიჩე ოპერნჰაუზი ბისმარკშტრასეზე ბერლინის ხარლოტენბურგის უბანში. 1961 წელს რესტავრირებულ შენობას დოიჩე ოპერ ბერლინი დაარქვეს.
1954 : დოუ ჯონსის ინდუსტრიული საშუალო პირველად იხურება 1929 წლის კრახამდე მიღწეული პიკის ნიშნულზე მაღლა.
1959 : საფრანგეთის პრეზიდენტი გენერალი შარლ დე გოლი სტრასბურგში გამოსვლისას აცხადებს მის ხედვას „ევროპისთვის, ატლანტიკიდან ურალამდე“.
1971 : ჩინეთის სახახლო რესპუბლიკის წარმომადგენლები პირველად ესწრებიან გაეროს სხდომას, როგორც ჩინეთის წარმომადგენლები.
1980 : მძლავრი მიწისძვრების სერიამ სამხრეთ იტალიაში 4800 ადამიანი იმსხვერპლა.
1981 : ირან-კონტრას სკანდალი - რონალდ რეიგანი ხელს აწერს საიდუმლო ეროვნული უშიშროების გადაწყვეტილების დირექტივას (NSDD-17), რომლითაც უფლებას აძლევს ცენტრალურ სადაზვერვო სააგენტოს დაიქირავოს და მხარი დაუჭიროს კონტრას ამბოხებულებს ნიკარაგუაში.
1981 : ჩინეთში დაშვებულ იქნა კერძო ბიზნესი.
1989 : ცხინვალის მისადგომებთან ქართველ დემონსტრანტებს გზა გადაუღობეს ოსურმა შეირაღებულმა ჯგუფებმა და საბჭოთა არმიის მე-8 პოლკის ჯარისკაცებმა. შეტაკებისას დაიღუპა 6, დაიჭრა და დაშავდა 167 ადამიანი.
1990 : სამხრეთ პოლუსზე პირველი ქალთა ექსპედიცია (3 ამერიკელი, 1 იაპონელი და 12 რუსი) იწყება ანტარქტიკის ნაპირიდან 7-დღიანი 1287 კმ-იანი სათხილამურო მარშრუტით.
2003 : ვარდების რევოლუცია - საპარლამენტო არჩევნების შედეგების გაყალბებით გამოწვეული მასობრივი პროტესტით საქართველოს პრეზიდენტი ედუარდ შევარდნაძე გადადგა.
2004 : უწმინდესმა და უნეტარესმა სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქმა ილია მეორემ აკურთხა წმინდა სამების საკათედრო ტაძარი.
2009 : მსოფლიოს უდიდესი მასობრივი ვაქცინაცია დაიწყო ყვითელ ცხელებაზე დასავლეთ აფრიკაში, რომელიც 12 მილიონ ადამიანს მოიცავს.
2014 : ავტორბოლაში, მერსედესის მრბოლელი ლიუის ჰამილტონი ფორმულა ერთის შეჯიბრს იგებს.
მაგნუს კარლსენი ამარცხებს ვისვანათან ანანდს და ინარჩუნებს ჭადრაკში მსოფლიო ჩემპიონის ტიტულს.
ამ დღეს დაბადებულნი
1898 : როდიონ მალინოვსკი — სსრკ-ის სამხედრო მოღვაწე (გ.1967)
1933 : ერლომ ახვლედიანი — ქართველი მწერალი, კინოდრამატურგი
1941 : ფრანკო ნერო — იტალიელი კინომსახიობი
1945 : ელისაბედ (ლიზა) ლეონსკაია — ქართველი პიანისტი
1948 : იოსებ ბარდანაშვილი — ქართველი კომპოზიტორი
1950 : ლაშა თაბუკაშვილი — ქართველი მწერალი
1951 : ჯონი ხეცურიანი — საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს ყოფილი თავმჯდომარე (2001-2006 წლებში)
1966 : ვენსან კასელი — ფრანგი კინომსახიობი
1979 : ნიჰათი — თურქი ფეხბურთელი
1992 : მაილი საირუსი — ამერიკელი მომღერალი
ამ დღეს გარდაცვლილნი
1856 : ჰამერ-პურგშტალი, იოზეფ ფონ — ავსტრიელი აღმოსავლეთმცოდნე და დიპლომატი (დ. 1774)
1896 : ჰიგუტი იტიიო — იაპონელი მწერალი (დ.1872)
1948 : ჰაჯიბეკოვი, უზეირ — აზერბაიჯანელი კომპოზიტორი და საზოგადო მოღვაწე (დ. 1885)
2006 : პეპი, ვილი — ამერიკელი მოკრივე
დღესასწაულები
მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
წმინდა გიორგი
კონსტანტი კახი
წმინდა სამოცდაათთაგანნი მოციქულნი: ერასტოსი, ოლიმპი, იროდიონი, სოსიპატრე, კუარტოსი და ტერტიოსი
ორესტი მკურნალი
მილი სპარსელი და ორი მოწაფე მისი ამბროსიმე და სინი
თეოსტირიქტე სიმბოლელი
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.