USD 2.7102
EUR 3.1127
RUB 3.3361
თბილისი
18 იანვარი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  

18 იანვარი — გრიგორიანული კალენდრის მე-18 დღე. წლის ბოლომდე დარჩენილია 347 დღე (ნაკიან წელში - 348).

დღის მოვლენები

  • 1535 : ფრანსისკო პისარომ პერუს დედაქალაქი ლიმა დააარსა.
  • 1778 : ჯეიმზ კუკმა ჰავაის კუნძულები აღმოაჩინა და „სენდვიჩის კუნძულები“ დაარქვა.
  • 1861 : ჩეჩნეთის ტერიტორიაზე, სოფელ შალის მახლობლად, რამდენიმე ასეული შეუიარაღებელი და მშვიდობიანი ადამიანი მათი მოძღვრის, ქუნტა-ჰაჯის რუსული ტყვეობიდან განთავისუფლებას ითხოვდა. მათ რუსეთის საიმპერატორო ჯარი იარაღით გაუსწორდა და გაჟლიტა, ამ მოვლენას ეწოდება შალის ჟლეტა, ან შალის საქმე.
  • 1861 : ჯორჯია კონფედერაციას უერთდება.
  • 1871 : შეიქმნა გერმანიის იმპერია.
  • 1871 : ვილჰელმ I ხდება გერმანიის პირველი იმპერატორი.
  • 1896 : რენტგენის მანქანა პირველად იქნა სახალხოდ გამოფენილ.
  • 1919 : პირველი მსოფლიო ომი : პარიზის მშვიდობის კონფერენცია გაიხსნა ვერსალში, საფრანგეთი.
  • 1919 : ბენტლი მოტორსი დაფუძნდა.
  • 1939 : ლუი არმსტრონგი წერს ალბომს „ჯიპერს კრიპერს“ (Jeepers Creepers).
  • 1943 : მეორე მსოფლიო ომი — სსრკ საინფორმაციო სააგენტომ ვერმახტის მიერ ლენინგრადის ალყა მოხსნილად გამოაცხადა.
  • 1943 : ვარშავის გეტოს ებრაელების პირველი აჯანყება ნაცისტების წინააღმდეგ.
  • 1944 : მეტროპოლიტენის ოპერის სახლი ნიუ-იორკში პირველად მართავს ჯაზის კონცერტს ლუი არმსტრონგის, ბენი გუდმანის, ლაიონელ ჰემპტონის, არტი შოუს, როი ელდრიჯის და ჯეკ ტიგარდენის შესრულებით.
  • 1945 : სსრკ წითელმა არმიამ ნაცისტებისგან ბუდაპეშტის გეტო გაათავისუფლა.
  • 1995 : სამხრეთ საფრანგეთში ვალონ-პონ-დარკთან აღმოჩენილ იქნა მღვიმეთა ქსელი, რომელშიც 20 000 წლის კედლის მხატვრობა და ტვიფრები დაფიქსირდა.
  • 2009 : რუსეთისა და უკრაინის პრემიერ-მინისტრები მოსკოვში უკრაინისთვის გაზის მიწოდების განახლებაზე შეთანხმდნენ.
  • 2011 : აშშ-ის პოლიტოკოსი სარჯენთ შრაივერი, მშვიდობის კორპუსის პირველი დირექტორი, გარდაიცვალა 95 წლის ასაკში.
  • 2022 :
    • სომხეთის პრეზიდენტი არმენ სარქისიანი თანამდებობიდან გადადგა.
    • ევროპარლამენტის პრეზიდენტად რობერტა მეცოლა აირჩიეს.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1689 : შარლ ლუი დე მონტესკიე — ფრანგი ფილოსოფოსი.
  • 1834 : იოაკიმ III — კონსტანტინოპოლის მართლმადიდებელი ეკლესიის მეთაური.
  • 1842 : ლევ ლოპატინსკი — უკრაინელი პედაგოგი, ლინგვისტი, ფილოლოგი
  • 1849 : ედმუნდ ბარტონი — ავსტრალიელი მოსამართლე და პოლიტიკოსი.
  • 1867 : რუბენ დარიო — ნიკარაგუელი მწერალი
  • 1873 : მემედ აბაშიძე — ქართველი საზოგადო მოღვაწე, მწერალი, პუბლიცისტი.
  • 1875 : ალექსი აბრიკოსოვი — საბჭოთა პათოლოგანატომი.
  • 1882 : ალან ალექსანდრ მილნი — ინგლისელი მწერალი
  • 1888 : ვაჰრამ ფაფაზიანი — სომეხი მსახიობი.
  • 1904 : კერი გრანტი — ინგლისელი თეატრისა და ჰოლივუდის მსახიობი.
  • 1904 : ნადეჟდა ცომაია — ქართველი ოპერის მომღერალი
  • 1923 : ნიკოლოზ უმიკაშვილი — ქართველი ექიმი.
  • 1925 : ჟილ დელეზი — ფრანგი ფილოსოფოსი.
  • 1925 : ვიაჩესლავ სოლოვიოვი — რუსი ფეხბურთელი და მწვრთნელი
  • 1931 : ჩონ დუ ჰვანი — სამხრეთ კორეის პრეზიდენტი 1980–1988 წლებში
  • 1934 : რეიმონდ ბრიგზი — ინგლისელი ილუსტრატორი
  • 1935 : პეტერ არბნორი — ალბანელი პოლიტიკოსი, დისიდენტი და უფლებათადამცველი.
  • 1935 : დავით ჯავახიშვილი — ქართველი მწერალი.
  • 1944 : ალექსანდერ ვან დერ ბელენი — ავსტრიელი ეკონომისტი და პოლიტიკოსი
  • 1944 : პოლ კიტინგი — ავსტრალიის 24-ე პრემიერ-მინისტრი
  • 1944 : ზურაბ ტყემალაძე — ქართველი პოლიტიკოსი
  • 1948 : კლიფ თორბერნი — კანადელი ყოფილი პროფესიონალი სნუკერისტი.
  • 1949 : ფილიპ სტარკი — ფრანგი დიზაინერი
  • 1954: ალექსანდრე ანპილოგოვი — ქართველი ხელბურთელი.
  • 1954 : ტედ დიბიასი — ამერიკელი პროფესიონალური რესლერი, მენეჯერი და სპორტული კომენტატორი
  • 1955 : კევინ კოსტნერი — ამერიკელი მსახიობი
  • 1960 : ვალერი გელაშვილი — ქართველი პოლიტიკოსი
  • 1961 : მარკ მესიე — ნჰლ-ის კანადელი ყოფილი ჰოკეისტი.
  • 1962 : თამარ გვერდწითელი — ქართველი, საბჭოთა და რუსეთის, ისრაელის მომღერალი
  • 1964 : თამრიკო ჭოხონელიძე — ქართველი მომღერალი
  • 1967 : ივან სამორანო — ჩილელი ფეხბურთელი.
  • 1967 : გიორგი ვოლსკი — ქართველი პოლიტიკოსი.
  • 1971  : პეპ გვარდიოლა — ესპანელი მწვრთნელი და ყოფილი ფეხბურთელი.
  • 1971 : ჯონათან დეივისი — ნიუ-მეტალ ჯგუფ კორნის წამყვანი ვოკალისტი.
  • 1978 : ბოგდან ლობონტი — რუმინელი ფეხბურთელი
  • 1980 : რობერტ გრინი — ინგლისელი ფეხბურთელი
  • 1981 : ანტე ტრაუე — გერმანელი მსახიობი.
  • 1983 : ლევან დათუნაშვილი — ქართველი მორაგბე
  • 1985 : რიკარდო მონტოლივო — იტალიელი ფეხბურთელი.
  • 1986 : ლევან ბაკურაძე — ქართველი ფეხბურთელი
  • 1986 : სენად ლულიჩი — ბოსნიელი ფეხბურთელი
  • 1990 : ნაჩო (ფეხბურთელი) — ესპანელი ფეხბურთელი
  • 1992 : გიორგი მჭედლიშვილი — ქართველი ფეხბურთელი
  • 1993 : გიორგი კალანდია — ქართველი ფეხბურთელი
  • 1996 : ზურაბ ქათამაძე — ქართველი ფეხბურთელი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • ძვ. წ. 53 : პუბლიუს კლოდიუს პულჰერი — რომაელი პოლიტიკოსი.
  • 1222 : გიორგი IV ლაშა — საქართველოს მეფე.
  • 1862 : ტაილერი, ჯონ — აშშ-ს პრეზიდენტი.
  • 1890 : ამადეუს I — ესპანეთის მეფე.
  • 1936 : კიპლინგი, ჯოზეფ რადიარდ — ინგლისელი მწერალი.
  • 2009 : გრიგორე ვიერუ — მოლდოველი მწერალი და პოეტი.
  • 2016: მიშელ ტურნიე, ფრანგი მწერალი (დ. 1924).

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • თეოპემპტი ნიკომიდიელი და თეონა მოგვყოფილი
    • სინკლიტიკია ალექსანდრიელი
    • ღირსი აპოლინარია
    • გრიგოლ აკრიტელი
    • ფოსტერი მეუდაბნოე და მინა მონაზონი
    • მიქეა წინასწარმეტყველი
    • რომან კარპენისელი
საზოგადოება
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.