USD 2.7143
EUR 3.2143
RUB 3.2694
თბილისი
1 სექტემბერი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  228

1 სექტემბერი — გრიგორიანული კალენდრის 244-ე დღე (ნაკიან წლებში – 245-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 121 დღე.

დღის მოვლენები

  • 462 : პირველი ბიზანტიური ინდიქციის დასაწყისი.
  • 1715 : საფრანგეთის მეფე ლუი XIV გარდაიცვალა 72-წლიანი მმართველობის შემდეგ - რეკორდი ნებისმიერი დიდი ევროპული მონარქიისთვის.
  • 1752 : ლიბერტი ბელი (თავისუფლების ზარი) ჩამოიტანეს ფილადელფიაში.
  • 1763 : რუსეთის იმპერატრიცა ეკატერინე II-მ დაამტკიცა ივან ბეტსკოის გეგმა მოსკოვის სააღმზრდელო სახლისთვის.
  • 1804 : იუნო, უდიდესი ასტეროიდთა სარტყელთაგან, აღმოაჩინა გერმანელმა ასტრონომმა კარლ ლუდვიგ ჰარდინგმა.
  • 1897 : ბოსტონის მეტრო გაიხსნა - პირველი მიწისქვეშა მეტრო ჩრდილოეთ ამერიკაში.
  • 1902 : საფრანგეთში გამოვიდა „მოგზაურობა მთვარეზე“ - პირველი მეცნიერულ-ფანტასტიკური ფილმი.
  • 1905 : ალბერტა და სასკაჩევანი კანადის კონფედერაციას შეუერთდა.
  • 1914 : რუსეთში სანქტ-პეტერბურგს პეტროგრადი დაარქვეს.
  • 1914 : ბოლო მოგზაური მტრედი, დედალი სახელად მართა, დაიღუპა ტყვეობაში ცინცინატის ზოოპარკში.
  • 1923 : მიწისძვრამ ტოკიოსა და იოკოჰამაში 100 000 ადამიანი იმსხვერპლა.
  • 1928 : აჰმეტ ზოგუ ალბანეთს მონარქიად აცხადებს და საკუთარ თავს მონარქიის მეფედ.
  • 1939 : მეორე მსოფლიო ომი : ნაცისტური გერმანია პოლონეთს დაესხა თავს და ომი დაიწყო.
  • 1939 : ჯორჯ მარშალი აშშ-ის არმიის შტაბის უფროსი გახდა.
  • 1943 : მეორე მსოფლიო ომი : იტალია თანხმდება იარაღის დაყრის პირობებს.
  • 1951 : აშშ, ავსტრალია და ახალი ზელანდია ხელს აწერენ ურთიერთ თავდაცვის პაქტს.
  • 1969 : ლიბიაში რევოლუციის შედეგად ქვეყნის სათავეში მუამარ ალ-ქადაფი მოდის.
  • 1981 : ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკაში სამხედრო გადატრიალებით პრეზიდენტი დავიდ დაკო ჩამოაგდეს.
  • 1985 : ერთობლივმა ამერიკულ-ფრანგულმა ექსპედიციამ საზღვაო სანაოსნო ხომალდ „ტიტანიკის“ ნარჩენები აღმოაჩინა.
  • 1991 : უზბეკეთმა საბჭოთა კავშირისგან დამოუკიდებლობა გამოაცხადა.
  • 2004 : ტერორისტებმა ბესლანში (ჩრდილოეთი ოსეთი) სკოლაში ტყვედ აიყვანეს ასობით ბავშვი და მასწავლებელი.
  • 2006 : კატასტროფა განიცადა ირანული ავიაკომპანია Iran Air Tours-ის კუთვნილმა ტუ-154-მა. დაიღუპა 28 ადამიანი.
  • 2008 : საქართველოს მასშტაბით რუსული აგრესიის წინააღმდეგ 1 სექტემბერს გაიმართა აქცია „ცოცხალი ჯაჭვი“, რომელშიც ათი ათასობით საქართველოს მოქალაქემ მიიღო მონაწილეობა, დევიზით: „Stop Russia“.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1877 : ასტონი, ფრენსის — ინგლისელი ფიზიკოსი
  • 1905 : აბაკელია, თამარ — ქართველი მოქანდაკე, გრაფიკოსი, თეატრისა და კინოს მხატვარი
  • 1913 : ბაბუხადია, ვასილ — ქართველი ქირურგ-უროლოგი.
  • 1928 : ბაგრატიშვილი, გივი — ქართველი ქიმიკოსი.
  • 1944 : ბელი, არჩი — ამერიკელი მომღერალი და სიმღერების ავტორი (Archie Bell & the Drells)
  • 1946 : ერიკო, გრეგ — ამერიკელი დრამერი და პროდიუსერი (Sly & the Family Stone და Weather Report)
  • 1968 : მუჰამედ ატა — 11 სექტემბრის მონაწილე ტერორისტი
  • 1989 : კაულიცი, ბილ — გერმანელი მომღერალი, სიმღერების ავტორი და ვოკალისტი (Tokio Hotel)
  • 1989 : კაულიცი, ტომ — გერმანელი გიტარისტი (Tokio Hotel)
  • 1994 : სმოლინა, ანა — რუსი ჩოგბურთელი.
  • 1996 : ჯინი, ელზა — ამერიკელი ქალი პორნომსახიობი
  • 1997 : ჯონ ჯონ-გუქი — სამხრეთ კორეული ბოიბენდის BTS-ის წევრი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1159 : ადრიანე IV — რომის პაპი
  • 1256 : კუჯო იორიცუნე — იაპონელი სიოგუნი
  • 1574 : ამარ დასი — სიქხების მესამე გურუ
  • 1581 : რამ დასი — სიქხების მეოთხე გურუ
  • 1715 : ლუი XIV (საფრანგეთი) — საფრანგეთის მეფე
  • 1938 : ბადრიძე, გიორგი — ქართველი პედიატრი და საზოგადო მოღვაწე.
  • 1964 : ჯორჯესკუ, ჯორჯე — რუმინელი დირიჟორი.
  • 1988 : ლუის ალვარესი — ამერიკელი ფიზიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი
  • 2019 : ნუგზარ ჯუღელი — ქართველი მსახიობი, ტელეწამყვანი და სპორტული კომენტატორი

დღესასწაულები

ეროვნული

  •  ბელარუსი, თურქმენეთი, ლატვია,  მოლდოვა,  რუსეთი,  სომხეთი,  უკრაინა, ყაზახეთი, 
  •  ყირგიზეთი — ცოდნის დღე.

რელიგიური

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • წმინდა ანდრია სტრატილატი და 2593 მოწამე
    • წმინდა ტიმოთე, აღაპი და თეკლე
    • წმინდა პიტირიმი
თბილისი
თბილისის რომელ ქუჩებს გაეთიშებათ დენი 18 სექტემბერს?

სხვადასხვა სამუშაოების ჩატარების გამო 18 სექტებერს ელექტრომომარაგება დროებით შეიზღუდება

დიდუბის და ჩუღურეთის რაიონები

ქსელში გადართვების გამო 01:00 საათიდან 04:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: თამარ მეფის  გამზირის, წერეთლის გამზირის (ნაწილობრივ), ნორიოს აღმართის, ცაბაძის (ნაწილობრივ), ფიფიების, ვორონინის, თევდორე მღვდლის, გორის, ბათუმის, ფოთის, ბაგრატიონის, ევდოშვილის, აბასთუმნის, ჩუბინაშვილის, ფოცხვერაშვილის, გოგოლის, გროზნოს, მამრაძის, დონდუას, ქინქლაძის, ჩიტაიას, ცხრა ძმა ხერხეულიძის, თვალჭრელიძის, ცოტნე დადიანის, ართვინის, კაპანაძის, ფარავნის, მამარდაშვილის, თეთნულდის, კიკვიძის, პალიასტომის, მარუაშვილის და ზაზიშვილის ქუჩების მოსახლეობას.   

გადაუდებელი სამუშაოების გამო 10:00 საათიდან 18:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: გარდაბნის სანერგე მეურნეობის (ნაწილობრივ), ლოტკინის სანერგე მეურნეობის (ნაწილობრივ), რეხის დასახლების, ხაჩატურიანის, რეხის, ენუქიძის, გაბისკირიას, ყუბანეიშვილის, ჟორდანიას, თამარ და აკაკი პაპავების, ჯინჭარაძე, ლოლაძის, მახათას, ცაიშის, დადიანი-ანჩაბაძის, აგიაშვილის, ივერთუბნის, ბარაკონის, კარტოზიას, ხორნაულის, ყანჩელის, დოლიძის, გაბუნიას, ბეთაშვილის, ალავერდის, ახალი რეხის, ვალერიან კანდელაკის,  მახათას, თამარ მამულაშვილის, მარინე უთმელიძის, გურამ გაბისკირიას, რაულ ეშბას, ალოიზ მიზანდარის და ანასტასია თუმანიშვილი-წერეთლის ქუჩების მოსახლეობას. 

კრწანისის რაიონი

გადაუდებელი სამუშაოების გამო 10:00 საათიდან 18:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: რუსთავის გზატკეცილის (ნაწილობრივ), სოფელი ფონიჭალას, ფონიჭალის დასახლების, ქვემო ფონიჭალის დასახლების, ვაგზლის, გულიკო გოდოლაძის, ევსტათი მცხეთელის, შოთა ნიშნიანიძის და სადგურის ქუჩების მოსახლეობას. 

ვაკის რაიონი

ქსელში გადართვების გამო 01:00 საათიდან 04:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: ილია ჭავჭავაძის გამზირის (ნაწილობრივ), მოსაშვილის, ბერძენიშვილის, დარიალის, კავსაძის და ფალიაშვილის ქუჩების მოსახლეობას.   

გადაუდებელი სამუშაოების გამო 10:00 საათიდან 19:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: ილია ჭავჭავაძის გამზირის (ნაწილობრივ), დიდიმ მირცხულავას, ირაკლი აბაშიძის, ფალიაშვილის, არაყიშვილის და ბაზალეთის ქუჩების მოსახლეობას. 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.