USD 2.6760
EUR 2.8713
RUB 2.9096
თბილისი
დიმიტრი ჩხეიძე - თბილისელი ფოტო-ვიდეო კოლექციონერი, ადვოკატი და წარმატებული ფეიქარი
თარიღი:  1159

ბოლო რამდენიმე წელია სოციალურ ქსელში გაჩნდა უნიკალური და უძველესი  ფოტო და ვიდეო მასალები,  რომლებიც როგორც ძველ  თბილისს, ასევე საქართველოს სხვადასხვა კუთხეებს და იქ მცხოვრები ცნობილი თუ უცნობი ადამიანების საინტერესო ისტორიებს ასახავს.  ამ  მნიშვნელოვან წამოწყებას, რასაც  საზოგადოების დიდი ინტერესი მოჰყვა დიმიტრი ჩხეიძე უძღვება. პროფესიით გეოლოგს თავადაც საინტერესო და მრავალმხრივი ბიოგრაფია აქვს. მთაწმინდა, სერგო ფარაჯანოვის და ლიმონა დევდარიანის  მეზობლობა, შეხვედრა ტიმ სევერინთან და მარჩელო მასტროიანთან, ცნობილ სერიალში შესრულებული ადვოკატის როლი - ბატონი დიმიტრი ჩხეიძე საკუთარი ცხოვრების და მთავარი როლის შესახებ, რომელიც ათეული წლების წინ, მთაწმინდაზე, ყიფიანის ქუჩაზე მოირგო.     

- ბატონო დიმიტრი, ბოლო პერიოდში სოციალურ ქსელებში ძალიან პოპულარული გახდა თქვენ მიერ გავრცელებული  უნიკალური ძველი  ფოტო და ვიდეო მასალა, სად და  როგორ  მოხდა მათი მოძიება და  შეგროვება?     

- ფოტო და ვიდეო მასალის გარკვეული ნაწილი ჩემი პირადი კოლექციიდანაა, ნაწილი მოპოვებულია მეგობრებისგან, რომელთაც სხვადასხვა  არქივებზე ჰქონდათ  წვდომა, მათ შორისაა ეროვნული ბიბლიოთეკის არქივი, ციფრული ბიბლიოთეკა „ივერიელი“,  საქართველოს ეროვნული არქივი. ბაბუაჩემი გრიგოლ თოდუა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობის დირექტორი იყო, მონაწილეობდა სასოფლო სამეურნეო  ინსტიტუტის ბიბლიოთეკის დაარსებაში. სახლში გვაქვს ბაბუასგან შემორჩენილი არქივები, სადაც უამრავი საინტერესო ფოტო  მასალა და ისტორიაა დაცული. ეროვნული ბიბლიოთეკის დირექტორის მოადგილეს, ჩემს მეგობარს ლევან თაქთქიშვილს, ჩემს სახლში ისეთი ფოტო აქვს ნაპოვნი, ბიბლიოთეკაში მთელი მასალა რომ იყო  დაცული და მისი შესატყვისი ფოტო არ არსებობდა. ბაბუას არქივში ვიპოვე ვინმე ხუბუტიას დიპლომი, რომელიც ამ ადამიანს ბერლინში აქვს მიღებული 1930 წელს. ყოჩაღი ანდრია - ასე უწერიათ გერმანელებს ქართველი  სოფლის მეურნეობის მუშაკის დიპლომში, რომელიც  ძალიან მაღალი კვალიფიკაციის სპეციალისტი იქნებოდა, რადგან იმ პერიოდში საქართველოში ეს დარგი კარგად იყო განვითარებული. ჩემს პირად კოლექციაში შედის  „ვეფხისტყაოსნის“  157 გამოცემა, მათ შორის,ბებიას სამზითვო წიგნი, 1881 – 1882  წლებში ქართველი მეწარმის და მეცენატის გიორგი ქართველიშვილის მეოხებით გამოცემული „ვეფხისტყაოსანი“, რომელიც უნგრელი მხატვრის მიხაი ზიჩის უნიკალური ნახატებით არის ილუსტრირებული. სხვათაშორის, თბილისში ქართველიშვილის ერთადერთი სახლია, რომელსაც ქართულად აწერია - სალამი.

საქართველოში კერძო კოლექციებში ბევრი საინტერესო ფოტო მასალაა დაცული. კარგი იქნება, ვინმე დაინტერესდეს ამ მასალით, მოხდეს მათი გამოტანა. დღეს სოციალური ქსელი იძლევა საშუალებას მოხდეს მათი გავრცელება საზოგადოებაში, მით უმეტეს, რომ ეს  ინტერესი არსებობს.  ხშირად უცნობი ადამიანები მიგზავნიან თავიანთი წინაპრების საინტერესო ფოტო - მასალებს, მაგალითად, არსებობს ისტორია თბილისელი ბაყალის ალექსანდრე შარაბიძის  შესახებ, რომელიც ოქროსუბანში იყო ხილ-ბოსტნის გამყიდველი. მისი შვილთაშვილი ჩემი სკოლელი იყო,  მისგან ვიცი, რომ ალექსანდრეს ძალიან  ჰყვარებია  ფოტოების გადაღება, ინსტალაციები. ფიროსმანის ქუჩაზე, სადაც შარაბიძეების მეექვსე  თაობა ცხოვრობს, შემორჩენილია ძველი ფოტოების კარგი კოლექცია, სადაც მათი ოჯახის  ცხოვრების  მნიშვნელოვანი ეპიზოდებია ასახული.  

- სიძველეებისადმი ინტერესი რა ასაკიდან გაგიჩნდათ? 

- სკოლის პერიოდში დავდიოდი პიონერთა სასახლეში, ჩვენი თაობის ბავშვებისთვის ეს  აუცილებლობა იყო, მით უმეტეს რომ მამა თანამდებობაზე მუშაობდა. მე ვერ ვიტანდი პიონერულ ყელსახვევს, როდესაც სასახლეში პირველად მივედი, ერთადერთი წრე, სადაც ბავშვებს არ ეკეთათ ყელსახვევები იყო არქეოლოგიის წრე, ამიტომაც ავირჩიე ეს წრე და გავხდი ნორჩი არქეოლოგი (იცინის)  მეხუთე კლასიდან დაწყებული უმაღლესში ჩაბარებამდე დავდიოდი ექსპედიციებში, იმ პერიოდში  მუშაობა მომიწია ლალი ჯავახიშვილთან, რაც იყო ძალიან დიდი გამოცდილება. ექსპედიციებში ვიყავით მაშავერას ხეობაში, აფხაზეთში, განთიადში, ასევე ჟინვალში, სადაც პირველი ხელფასი ავიღე მეშვიდეკლასელმა მოსწავლემ. ორი წელი ვიყავი ნოქალაქევის არქეოლოგიურ ექსპედიციაში, ასევე არქეოპოლისის ციხეგოჯში.  ეს არის ისტორიული ციხე -ქალაქი დასავლეთ საქართველოში, სამეგრელოში, მდინარე ტეხურის მარცხენა სანაპიროზე. ვიყავი აკადემიკოს ნაპო ზაქარაიას ექსპედიციაში. გამიმართლა პატარა ბიჭს და მომიწია მუშაობა პროფესორებთან ნიკო ლომოურთან და ვადიმ ლექვინაძესთან. სწორედ იმ პერიოდში ჩამოვიდნენ საქართველოში არგონავტები და ესტუმრნენ ციხეგოჯს, სადაც გავიცანი ტიმ სევერინი. დღემდე ძალიან ბევრი არქეოლოგი მეგობარი მყავს, მე თავად, პროფესიით გეოლოგი ვარ, თუმცა გეოლოგად არასდროს მიმუშავია.

  

რაც შეეხება ჩემს ინტერესს, თუ რატომ დავიწყე არქივების შეგროვება, მე არც ხელოვნებათმცოდნე ვარ და არც ისტორიკოსი, რომ პროფესიული ინტერესი მქონდეს. რასაც დავაკვირდი, ძალიან ხშირად ორიენტირი ხდებოდა  საბჭოთა საქართველოს 70 წლიან  პერიოდზე და ის, თუ  რა იყო იქამდე, ამის შესახებ ნაკლები ინტერესი ჩანდა. არსებობს განსაკუთრებული დამოკიდებულება საბჭოთა  პერიოდის მიმართ -  ვიღაცეებს აქვთ რადიკალური მიუღებლობა იმის მიმართ, რაც არსებობდა საბჭოთა პერიოდში  ან პირიქით, მარტო საბჭოთა საქართველო აინტერესებთ.  მე იმდენი საინტერესო რამ ვნახე არქეოლოგიური ექსპედიციების დროს და ისე ჩავწვდი საქართველოს ისტორიას,  დავრწმუნდი, რომ  ამ პერიოდის   იგნორირება არაფრით არ შეიძლება. იმდენად მასშტაბურია ჩვენი კულტურა და მისი ურთიერთობა დანარჩენ მსოფლიოსთან, ის ნამდვილად არ შემოიფარგლება არც 70 წლით, არც იმით, რაც იყო საბჭოთა საქართველომდე. სწორედ ამიტომ გამიჩნდა სურვილი, უფრო მეტი ინფორმაცია ჰქონოდათ ადამიანებს, მათი წინა თაობების შესახებ, როგორ ცხოვრობდნენ ისინი, რა უჭირდათ, რა უყვარდათ. საქართველოს მიმართ არსებობდა დიდი ინტერესი ჯერ კიდევ საუკუნის დასაწყისში. ჩვენთან ჩამოდიოდნენ დიდი მეცნიერები, რომლებიც აღწერდნენ ქართველთა ცხოვრებას როგორც თბილისში, ასევე რეგიონებში.  სამწუხაროდ, თბილისის  გაფართოებას, რასაც მოჰყვა მოსახლეობის დიდი ნაკადების ჩამოსვლა, მოჰყვა სხვა ქალაქების ფუნქციების შესუსტება და დაკარგვა, თუმცა იმ მასალებით, რაც არსებობს თვალსაჩინოა, როგორი ფუნქციური დატვირთვა ჰქონდა ბათუმს, ქუთაისს, თელავს.  თბილისი ხელოვნურად გახადეს ქალაქი მილიონიანი მოსახლეობით, რათა მოსკოვიდან,  ცენტრალური ბიუჯეტიდან მიეღოთ ფული, რომ დაეხრათ ბიუჯეტი კორუფციის მიზნით, რამაც დაღი დაასვა ალაქს, რომელიც უაზროდ გაფართოვდა, რაც ჩემი აზრით, დიდი შეცდომა იყო.  

ჩვენს ისტორიაში და კულტურაში თითქოს არსებობს 70 წლიანი წყვეტა, მაგრამ იმ 70 წელიწადშიც იმდენი საინტერესო და კარგი რამ შეიქმნა, ამისი უგულებელყოფაც არ შეიძლება. ყველა პერიოდი უნიკალურია. ჩვენ გვყავდა ძალიან ბევრი უცნობი, მაგრამ წარმატებული ადამიანი, რომელთაც უცხოეთშიც კი მოახერხეს თავის დამკვიდრება. დღეს  ჩვენ ყველას გვახარებს ორი ჩვენი თანამემამულის - დვალიშვილის და თოფურიას ბოლო გამარჯვებები, თუმცა ალბათ ბევრმა არც იცის, რომ  ჯერ კიდევ საუკუნის დასაწყისში, 30 იან წლებში საბჭოთა კავშირიდან ამერიკაში წასვლა მოახერხა წარმოშობით ლეჩხუმელმა კოლია ქვარიანმა, რომელმაც  ამ სპორტში  დიდ წარმატებებს მიაღწია.  მას არც გულშემატკივარი ჰყოლია ქართული დროშით, ხშირად ალბათ, როგორც რუსს აცხადებდნენ, მაგრამ  დაამარცხა ამერიკაში უძლიერესი ფალავნები. მას  ჰოლივუდშიც იწვევდნენ გადაღებებზე, საკმაოდ ასაკოვანი გარდაიცვალა, მისი საფლავი წლები იყო  დაკარგული. კოლია ქვარიანის მაგალითიც საკმარისია იმისთვის, რომ ღირებულია ყველა ადამიანის ცხოვრება, ვინც მოღვაწეობდა საქართველოში და საქართველოსთვის ჩვენი ქვეყნის ისტორიის სხვადასხვა ეტაპებზე.  

 - თქვენ მიერ მოპოვებული მასალებიდან განსაკუთრებით მნიშვნელოვნად  რა მიგაჩნიათ?

- ასე ვერ გამოვყოფ. ჩემი აზრით, ძალიან  ღირებულია ძველი თბილისის ფოტოები. მაგალითად, მაქვს  ძველი წიგნები ფოტო მასალით, რომელიც არ არის გაციფროებული. სურათზე  ჩანს, როგორ შენდებოდა მარჯანიშვილის მოედანი და იქ  დღეს არსებული  შენობები, ასევე  როგორ შენდებოდა მეცნიერებათა აკადემია. არსებობს ამ მშენებლობების ამსახველი ფოტოები. არსებობს ლადო ქოქიაშვილის  გასვენების ისეთი  ფოტოები, რომელზეც საოცარი აღმოჩენების გაკეთება შეიძლება ქალაქში არსებული ნაგებობების შესახებ.  ლადო ქოქიაშვილი ქალაქში დიდი ავტორიტეტით სარგებლობდა, ის იყო ახალგაზრდა მოქანდაკე, მოგვიანებით ლადო ქოქიაშვილი ახდა სპორტის სასახლის წინ არსებული „მზეჭაბუკის“ ქანდაკების პროტოტიპი. ლადო იყო პირველი, ვინც თბილისში დანით მოკლეს.  იმ დროს ჩხუბში დანის გამოყენება წარმოუდგენელი ამბავი იყო. ლადო მოკლეს საქმის გარჩევის დროს. ლადოს ჰყავდა მეგობარი ასტამურ აჩბა. ის კალათბურთელი იყო. ასტამურმა მკერავთან რაღაც  ქსოვილი მიიტანა კოსტუმის შესაკერად, ოქროსუბნელებმა მოიპარეს ასტამურას ნაჭერი. როგორც  გაირკვი, ქურდობა ჩაიდინა  ვინმე ჰასანმა. ასტამურა  მივიდა რუსთაველის თეატრში, ლადო კინოდან გაჰყვა ასტამურას, რომელიც ჰასანთან მიდიოდა  საქმის გასარჩევად.  სწორედ ჰასანმა მოკლა ლადო დანით. ეს მოხდა 1957 წელს. ლადო ქოქიაშვილის გასვენებაში თითქმის მთელი ქალაქი იყო გამოსული, მისი ცხედარი მთაწმინდიდან ვაკის სასაფლაომდე ხელით წაიყვანეს. 

მაქვს ერთი ფოტო, რომლის ამოსახსნელად თითქმის 6 წელი დამჭირდა. მივაგენი ფოტოს, რომელიც გადაღებულია  საქართველოს გასაბჭოების 15 წლის აღსანიშნავ აღლუმზე, რომელიც გაიმართა დღევანდელ თავისუფლების მოედანზე. როგორც ჩანს, აღლუმთან ერთად  ასევე გაიმართა  კოსტუმირებული წარმოდგენაც, ერთ-ერთ ფოტოზე გამოსახულია ადამიანი, რომელსაც ახურავს მუზარადი, ფეხებზე აცვია უცნაური რკინის ფეხსაცმელი. წარმოიდგინეთ რომ  ჰალკი მოდის. რა არ ვიფიქრე, რა  ვერსიები არ დავამუშავე და ბოლოს აღმოვაჩინე, რომ ეს არის „ვეფხისტყაოსნის“  გმირი, 1936 წელს  რეჟისორ კონსტანტინე მიქაბერიძის მიერ გადაიღებული ფილმიდან „ქაჯეთის ციხის აღება“, პესონაჟი, რომელიც მოდის ამ აღლუმზე, სწორედ „ვეფხისტყაოსნის“ პერსონაჟია. 

 საქართველოს ისტორიაში არსებობს ბევრი ბურუსით მოცული ეპიზოდი, ასევე ადამიანები, რომელთა შესახებ  ინფორმაციები თითქმის არ არსებობს. თბილისთან ბევრი მნიშვნელოვანი მოვლენაა დაკავშირებული.  მაგალითად, 50 - 60 იან  წლებში საქართველოში ცხოვრობდა ავღანეთის  სამეფოს დინასტიის  ბოლო უფლისწული სარდარ მუხამედ რახიმ  ხანი, რომელიც  იყო ცნობილი ქართველი ექიმის შურიკო ძნელაძის ქმარი.  ეს კაცი საქართველოშია დასაფლავებული. ოსმალეთის იმპერიაში ათა თურქის ხელისუფლებაში მოსვლამდე  ქვეყანას მართავდა ტრიუმვირატი, სამი ცნობილი ფაშა.ერთ- ერთი იყო აჰმედ ჯემალ ფაშა, რომელიც  გამოქცა თბილისში. ის 1922 წელს, სომეხმა პატრიოტებმა სტეპან ძაგიანმა და ბედროს ბოიოსიანმა ოპერაცია „ნემესისის“ ფარგლებში მოკლეს, სომეხთა გენოციდში მონაწილეობის გამო. ცხედარი გადაასვენეს ერზრუმში და იქვე დაასაფლავეს. 

ძალიან ბევრისთვის უცნობია, რომ საქართველოშია გადაღებული „გაზაფხულის 17 გაელვება“. ფილმის რეჟისორს ტატიანა ლიოზნოვას უყვარდა არჩილ გომიაშვილი და მთავარ როლში უნდოდა მისი გადაღება. გომიაშვილი მთავარ როლზე არ დაამტკიცეს, მეორეხარისხოვან როლზე არჩილმა თქვა უარი, ლიოზნოვამ საქართველოში გადაიღო ფილმის უმეტესი ნაწილი, რომ არჩილთან ახლოს  ყოფილიყო.  შეიძლება ითქვას, რომ თბილისი 1973 წლის საბჭოთა მრავალსერიანი ფილმის “გაზაფხულის ჩვიდმეტი გაელვების“ თანაავტორი იყო და არა მხოლოდ იმიტომ, რომ  ფილმის ნაწილი აქ გადაიღეს,  იმიტომაც, რომ შტირლიცისა და მისი ცოლის შეხვედრის ცნობილი სცენის მუსიკა თბილისელმა კომპოზიტორმა მიქაელ ტარივერდიევმა დაწერა. ფილმის ნაწილი საქართველოშია გადაღებული. ბერნის ზოოპარკის სცენა, როდესაც პროფესორი პლეიშნერი დათვების ცქერით ტკბება, თბილისის ზოოლოგიურ ბაღში, ხოლო პასტორ შლაგის ბავარიული ალპების სცენა, როდესაც  თხილამურზე  დგება და მისრიალებს, ბაკურიანშია გადაღებული, სცენა, სადაც შტირლიცი უკან  ბრუნდება, ბაკურიანი-წაღვერის გზაზეა გადაღებული.  კადრი, როდესაც პასტორი მიდის კარდინალთან, გადაიღეს  ჭონქაძის ქ. 12 ში, ეს სახლი ტფილისელი თამბაქოს მრეწველის ბოზარჯიანცის სახლი იყო მე -20  საუკუნის დასაწყისში. შვეიცარიაში შეხვედრის კადრი თბილისში, დიდუბის საგამოფენო კომპლექსშია გადაღებული. ერთი სცენა გადაღებულია სოლოლაკში, ძმებ არკადი და არშაკ მილოვების სახლში გერონტი ქიქოძის ქ.#  11 ში. ფილმის გადაღება დიღმის კინოსტუდიაშიც მიდიოდა. პირველი სერიის დასაწყისში დიღმის ტყეში შტირლიცი სეირნობს ასაკიან ქალბატონთან ერთად. ასეთია „გაზაფხულის 17 გაელვების“ ქართული ისტორია.

 - როგორც  ცნობილია, საინტერესოა თბილისთან დაკავშირებული თქვენი პირადი ისტორიაც, რომელიც ბევრ კოლორიტულ და ცნობილ ადამიანს უკავშირდება.      

- ჩვენ მთაწმინდაზე ყიფიანის ქუჩის # 8 ში ვცხოვრობდით, ჩემი სახლის კარის  წინ იყო კოტე მესხის ჩიხი, რომელიც შემდეგ ფარაჯანოვის ქუჩად გადააკეთეს. ყიფიანის ქუჩაზე ცხოვრობდა ილო დევდარიანი, „თეთრი ბაირაღების“  მთავარი პერსონაჟის - ლიმონა დევდარიანის პროტოტიპი. დღემდე ვმეგობრობ  მის  შვილთან კახასთან და შვილიშვილ ილუშასთან.  მე ლიმონას ვერ მოვესწარი, მაგრამ ჩემებისგან ვიცი ისტორიები მის შესახებ. ჩემები სახლის კარს არ კეტავდნენ - ლიმონას უბანს ვერავინ გაქურდავდა.  

ძალიან კარგად მახსოვს სერგო ფარაჯანოვი. ის ცხოვრობდა კოტე მესხის ჩიხის ბოლოში. ის იყო გენიოსი, ძალიან კარგი კოლაჟისტი, საოცრად უყვარდა წარმოდგენები, სამწუხაროა და სამარცხვინო, რომ დღეს თბილისს  არ აქვს სერგო ფარაჯანოვის სახლ-მუზეუმი, ფარაჯანოვის სახლი გაიყიდა და თუ არ ვცდები, დღეს იქ სასტუმროა. ჩემი ბავშვობის ერთ მოგონებას გაგიზიარებთ, ერთ დღეს სკოლა გავაცდინე, სახლში მომავალი  ერთ-ერთ ჩიხში გადავწყდი, რომ გემი „მოდის“, ვხედავ იალქნებს, თურმე გემი იყო თავსაბურავი, რომელიც ვიღაც ქალს ეფარა, მოულოდნელად სერგოს წარმოდგენის მომსწრე გავხდი. სერგო ფარაჯანოვთან  მყავს ნანახი ტონინო გუერა და მარჩელო მასტროიანი. ისინი მეგობრობდნენ სერგოსთან.  სერგოსთან  ხშირად მოდიოდა მომღერალი ვლადიმერ ვისოცკი. მას გულის მანკი ჰქონდა, მახსოვს, აღმართზე ამოსვლისას დაღლილი ჩვენს კიბეებზე ჩამოჯდებოდა ხოლმე. ზოგს გიტარა გამოჰქონდა, ზოგს - საჭმელი, ვინ აცდიდა დასვენებას.

ფარაჯანოვს დიდი ავტორიტეტი ჰქონდა თურმე, ერთხელ სთხოვეს, ახალგაზრდა რეჟისორია,ვინმე დანელია და გაუწიეთ რეკომენდაცია, რომ ბიუჯეტი გამოუყონ ფილმისთვისო. რატომღაც უარი უთქვამს და  არ გაუწევია  რეკომენდაცია. მერე, როდესაც სერგო დააკავეს, ციხეში მასთან შეჰქონდათ კეფირის ბოთლები, რომლის თავსახური ვერცხლისფერი „ფოლგით“ იყო დაფარული. როგორც ჩანს, ბევრი  კეფირი  შეუგზავნეს, სერგომ „ფოლგისგან“ გააკეთა ღვთისმშობლის გამოსახულება, რომელიც მოგვიანებით ტონინო გუერას აჩუქა, მან კი გადასცა ფედერიკო ფელინის. წლების შემდეგ 1993 წელს, რამინის ფესტივალზე, სადაც უკონკურსოდ იყო წარდგენილი გია დანელიას ფილმი „ნასტია“, ტონინო გუერამ  სერგოს დამზადებული ღვთისმშობლის ფიგურა გადასცა გია დანელიას, ასე მოხვდა სერგოს ნამუშევარი მის მიერ წლების წინ „დაწუნებულ“ რეჟისორთან (იცინის)

მთაწმინდაზე გატარებულმა წლებმა მომცა კარგი ადამიანური ურთიერთობები. ჩვენთან უბანში ბევრი კინოფილმია გადაღებული, სულხან საბას ბაღთან, პატარა ქუჩა ადის  ნიაღვრის ქუჩის გასასვლელამდე, იქ ერთი სახლია, რომლის კედელს  დღემდე  აწერია „ბოლოკა“, რაც  ფილმის გადაღების დროს არის გაკეთებული. ჩვენს უბანში გადაიღეს ეპიზოდები ფილმის „ ხარება და გოგია“,   მინახავს როგორ იღებდა ოთარ იოსელიანი  ფილმს უზენაესი სასამართლოს წინ ზუბალაშვილების ქუჩაზე, მაშინ ათარბეგოვის ქუჩა ერქვა. ჩვენს უბანშია გადაღებული „უძინართა მზე“ ცხონებული ირაკლი ჯიბლაძის და მთაწმინდელი ჩვენი რამაზ ტურძელაძის მონაწილეობით.  ჩემი სახლის სახურავზეა გადაღებული  „ღიმილის ბიჭების“ ეპიზოდი, „ორ ტანკს მეტი ძალა აქვს თუ ერთს“  (იცინის)  

ამ უბანმა დამიტოვა ტკივილიც, 90 -იანი წლების ომმა დაანგრია ყველაფერი, შეიწირა უამრავი ახალგაზრდა ჯერ ომმა, შემდეგ კი ნარკოტიკებმა და დაპირისპირებებმა.  ყველა სასაფლაოს მოკლე გზა ვიცი, იმდენი მეგობარი მყავს გარდაცვლილი, სულ საფლავებზე მიწევდა ყოფნა. თბილისის ომმა დიდი კვალი დატოვა ჩვენზე. როცა გაუსაძლისი გახდა მთაწმინდაზე ცხოვრება, დაინგრა უამრავი ქუჩა და სახლი  და  მეც გამოვედი, აღმოვაჩინე, რომ აქეთ თურმე სხვა ცხოვრება იყო, ხალხი დაბადების დღეებს იხდიდა. შემდეგ იყო აფხაზეთის ომი,   მიცვალებულების ცხედრებიც კი სანატრელი გაგვიხდა. ეს ძალიან მძიმე იყო. ბოლო წლებშიც ბევრი ახლობელი დავკარგეთ, ზოგი გულით გარდაიცვალა, ვეღარ უძლებს ხალხი ამდენ გაჭირვებას, ზოგი წავიდა ამ ქვეყნიდან. მე არასდროს მიფიქრია წასვლა. ჩემი ქალაქის გარეშე ვერსად ვიცხოვრებდი.  გული მწყდება, რომ როდესაც  ახლა მიწევს გასვლა მთაწმინდაზე,  ეს აღარ არის ის უბანი, როგორიც  იყო ჩემს ახალგაზრდობაში,  მთაწმინდაზე ნამდვილი მთაწმინდელი ძალიან ცოტა  დარჩა.

- იყო პერიოდი, როდესაც თქვენ  მთაწმინდის გამგებლის მოადგილედ მუშაობდით, რაც  მაინდამაინც კარგად არ დასრულდა თქვენთვის. დღეს როგორ იხსენებთ იმ პერიოდს?

 - მე არასდროს ვყოფილვარ პარტიული ფუნქციონერი, თუმცა მქონდა საარჩევნო პროცესებში მონაწილეობის გამოცდილება, როგორც საქართველოში, ასევე უცხოეთში. საარჩევნო პროცესებში ჩავერთე 90 -იანი წლებიდან, რადგან  საარჩევნო სისტემები და ტექნოლოგიები  ჩემთვის იყო  ძალიან  საინტერესო თემა. ჩვენთან ეს სფერო ბევრმა არ იცის. ეს სხვა სპეციფიკაა. არჩევნებში ყველა ხმა თანასწორია - კინოლოგის იქნება ხმა, იხტიოლოგის,  ე. წ. „ქუჩის ბიჭის“ თუ  პენსიონერი ბებიის. იმის მიუხედავად,  რომ ყოველთვის ვერიდებოდი ისეთ სამსახურს, რაც  პირდაპირ დამაკავშირებდა პოლიტიკასთან, საარჩევნო პროცესებში მონაწილეობამ  მიმიყვანა სახელმწიფო სამსახურამდე - ვიყავი მთაწმინდის გამგებლის მოადგილე.  იმის მიუხედავად, რომ ეს ეტაპი კარგად არ დასრულდა, მე არაფერს ვნანობ. ვფიქრობ, ბევრი კარგი საქმის გაკეთება მოვახერხე ჩემი  რაიონისთვის, ბევრს გავუწიე დახმარება, მათი გასაჭირი გამეზიარებინა და დამეყენებინა სწორ გზაზე. 2013 წლის ივნისში  დამაკავეს,  ერთ დღეში სამჯერ დამიჭირეს. წამიყენეს გაურკვევლი ბრალდება საქმეზე, მუნიციპალური ფონდის თანხების განკარგვაზე, რასთანაც მე არანაირი შეხება არ მქონდა.იმდენად უდანაშაულო ვიყავი, თვითონაც ვერ გაიგეს, რას მედავებოდნენ. 8 წელიწადი სასამართლოში მატარეს, თუმცა ბოლოს სამივე ინსტანციაში გამამართლეს. სამწუხაროდ, ამ ამბავს  შეეწირა ჩემთვის ძვირფასი ადამიანები, დედა, დეიდა, მათთვის წარმოუდგენლად დიდი დარტყმა იყო ჩემი დაკავება.

ჩემს ცხოვრებაში იყო კიდევ ერთი ეტაპი - სკოლა და მასწავლებლობა.მასწავლებლად მუშაობის სამწლიანი სტაჟი მაქვს.აფხაზეთში დაიღუპა ჩემი ვერელი ძმაკაცი მიხეილ ქორიძე, ხულიგანა. 34-ე სკოლაში ხულიგანას რაგბის გუნდი ჩამოყალიბდა, მიშას სიყვარულით 34-ე საავტორო სკოლაში დავიწყე პედაგოგიური საქმიანობა, ეს სკოლა მდებარეობდა ცხაკაიას ქუჩაზე, სოლოლაკში. ვასწავლიდი მთაწმინდელ, სოლოლაკელ და ვერელ ბავშვებს. ეს  იყო ჩემი ცხოვრების ძალიან ბედნიერი წლები. გვქონდა გასვლითი სკოლაც. სექტემბერში ბავშვები აწყურის ბანაკში მიგვყავდა და იქ,  სამცხე - ჯავახეთის ულამაზეს ადგილებში ვასწავლიდით და ვაცნობდით ჩვენი სამშობლოს ისტორიას და ლამაზ ბუნებას. ჩემი სადამრიგებლო კლასიც მქონდა, დღემდე ვმეგობრობ ჩემს  მოსწავლეებთან.

- დღეს რას საქმიანობთ?

- დღეს ჩართული ვარ ჩვენი ოჯახის  ბიზნესში. საქართველოში, რაც კი უნიფორმა იქმნება, თითქმის ყველა ჩვენთან არის გაკეთებული. მთელი ცხოვრება ასე ვარ, რასაც ვაკეთებ, ყველაფერში სულს და გულს ვდებ. საქარგი დანადგარებიც კი შევისწავლე, რომ წარმოებაში ლოგოების მოქარგვა შემძლებოდა. ჩვენ გვაქვს სამკერვალო წარმოება „უნისტილი“, რომელიც ჩემი მეუღლის ნატოს დედამ მარიამ გოგინაშვილმა დაიწყო 31 წლის წინ ერთი საკერავი მანქანით. ის ერთადერთია საქართველოდან, რომელიც ბურდას ლაურეატი გახდა. სხვათაშორის, როდესაც მამაჩემმა ნატოს და დედამისის დაჯილდოვების კადრები ნახა, ნატო ძალიან მოწონებია სარძლოდ. მამა უკვე გარდაცვლილი იყო, როდესაც ნატო ჩემი ცოლი გახდა, ის ამას ვერ მოესწრო, მაგრამ მის მიერ ტელევიზიით მოწონებული გოგო მოვიყვანე ცოლად (იცინის)  

 - თქვენს  მრავალფეროვან შრომით ბიოგრაფიაში არის კიდევ ერთი ეპიზოდი - მონაწილეობა გაქვთ მიღებული  ცნობილ ქართულ სერიალში  „ჩემი ცოლის დაქალები“.  როგორ მოირგეთ შავლეგო მადლიანის  ადვოკატის როლი?

- „ჩემი ცოლის დაქალებში“  ჩიკას და შაგუს სახლი რეალურად  ჩემი სახლია. როდესაც გადაღებებისთვის ეძებდნენ სახლს ახალი პერსონაჟების, ჩიკას და შაგუს ოჯახური სცენებისთვის, ჩემი სახლი მოეწონათ და მასზე გააკეთეს არჩევანი. გადაღებები იყო  კვირაში 2-3 ჯერ, თითქმის ყველას ვიცნობდი გადამღები ჯგუფიდან. როდესაც შემომთავაზეს  შავლეგ მადლიანის ადვოკატის როლი, დავთანხმდი. ეს იყო სრულიად ახალი გამოცდილება, მაგრამ ძალიან საინტერესო. სასამართლოებში სიარულის ისეთი გამოცდილება მქონდა, არ გამიჭირდა ადვოკატის როლის მორგება, იმ რვა წელიწადში  იურისპრუდენციაში ისე გავერკვიე, დიპლომი რომ მქონდეს, ადვოკატადაც გამოვდგები (იცინის) 

თამუნა ნიჟარაძე    

ფოტო კოლექციის სანახავად მიყევით ბმულს - დიმიტრი ჩხეიძე    

სპორტი
გრიგალაშვილი ევროპის ჩემპიონია - შავდათუაშვილმა ბრინჯაოს მედალი მოიგო

ხორვატიის დედაქალაქ ზაგრებში ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატის მეორე საშეჯიბრო დღეს საქართველოს სახელით ტატამზე 6 ქართველი ძიუდოისტი წარდგა. მათგან ფინალურ ბლოკში ლაშა შავდათუაშვილი (-73 კგ) და ტატო გრიგალაშვილი (-81 კგ) ვიხილეთ. გრიგალაშვილმა ფინალში ფრანკ დე ვიტი დაამარცხა და ევროპის ჩემპიონი კარიერაში მესამედ მოიგო, ხოლო შავდათუაშვილმა ბრინჯაოსთვის ბრძოლაში მოლდოველ ადილ ოსმანოვს აჯობა.

ტატომ ასპარეზობა მეორე წრეში დაიწყო და ფრანგ ომარ ჯალოს სძლია, მესამე წრეში სერბეთის სახელით მოასპარეზე ისლამ სოგენოვი დამატებით დროში დაამარცხა, მეოთხედფინალში უნგრელ ატილა უნგვარს აჯობა, ნახევარფინალში კი იტალიელი ანტონიო ესპოსიტო დაამარცხა.

შავდათუაშვილმა ასპარეზობა მეორე წრეში დაიწყო და ხორვატ რობერტ კლაჩარს სძლია, შემდეგ ეტაპზე კი ფინეთის სახელით მოასპარეზე ტურპალ დუკაევს აჯობა. სამწუხაროდ, ლაშა მეოთხედფინალში შიდოებით დანიელ ლავრენტევთან დამარცხდა, რეპეშაჟში კი ბულგარელ მარკ ჰრისტოვს სძლია.

შეგახსენებთ, ამ მომენტში საქართველოს ნაკრების ანგარიშზე ორი ოქროს და ორი ბრინჯაოს მედალია.

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.